1961 VE 1982 ANAYASALARI DÖNEMİNDE GREV HAKKI VE KULLANIMINA İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME

Çalışmanın temel konusu ve amacı, Türkiye’de 1961 ve 1982 Anayasaları döneminde grev hakkının pozitif hukuktaki temelleri, dönemsel olarak gerçekleşen grevlerin sayısı ve bu dönemde, grev hakkının kullanımını etkileyen hukuki, siyasi ve fiili sebeplerin tespitidir. Ayrıca grev hakkının yasak olduğu Osmanlı Devleti Dönemi ile 1961 yılına kadarki Cumhuriyet Dönemi de tarihsel süreç başlığı altında ele alınmaktadır. Çalışmanın 1961 Anayasasının yürürlüğü girişinden günümüze kadar geçen sürede tespit edilmeye çalışılması çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Çalışmada, kaynak tarama, sınıflandırma, betimsel analiz, verilerin analizi, tenkit ve sentez yöntemleri kullanılmıştır.

AN EVALUATION ON THE RIGHT OF STRIKES AND ITS USE DURING THE 1961 AND 1982 CONSTITUTIONAL PERIOD

Basic subject and purpose of the study is on the foundations of the right to strike in positive law, number of strikesthat occur periodically in Turkey during the 1961 and 1982 Constitutions and the determination of legal, political andactual reasons affecting the exercise of the right to strike during this period. In addition, The Ottoman Empire Periodand the Republic Period until 1961, in which the right to strike was prohibited, are also discussed under the title ofhistorical process. In the study, source scanning, classification, descriptive analysis, data analysis, criticism andsynthesis methods were used.

PDF

___

15 Haziran 1936 Tarih ve 3330 Sayılı Resmî Gazete, 3008 Sayılı İş Kanunu, https:// www.resmigazete.gov.tr/arşiv /3330.pdf (Erişim Tarihi: 10.10.2019).
26.II.1947-Sayı: 6452 Resmî Gazete, İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanun https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc029/kanuntbmmc029/ kanuntbmmc02905018.pdf (Erişim Tarihi: 11.10.2019).
30 Temmuz 2020 Tarih ve 31201 Sayılı Resmî Gazete, İşkollarındaki İşçi Sayıları ve Sendikaların Üye Sayılarına İlişkin 2020 Temmuz Ayı İstatistikleri Hakkında Tebliğ https:// www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/07/20200730-4.pdf (Erişim Tarihi: 28.08.2020).
4.III.1341-Sayı: 87 Resmî Gazete, Takriri Sükûn Kanunu, https://www.tbmm.gov. tr/tutanaklar /KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc003/kanuntbmmc003/kanuntbmmc00300578.pdf (Erişim Tarihi: 10.10.2019).
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çalışma Hayatı İstatistikleri, https:// www.ailevecalisma.gov.tr/tr-tr/istatistikler/calisma-hayati-istatistikleri/resmi-istatistik-programi/calisma-hayati-istatistikleri-kitabi/, Erişim Tarihi: 11.10.2019.
AK PARTİ-Adalet ve Kalkınma Partisi, Seçim Beyannamesi, Ankara 2002.
Alkan, Yaşar, Kapitalizm ve Said Nursi’nin Kapitalizme Bakışı, Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi, 3, s. 99-112.
Altan, Ömer, Zühtü, Sosyal Politika Dersleri, 3. Baskı, Eskişehir 2009.
Arıcı, Kadir, Sendikacılığın Bağımsızlığı İlkesi, Ankara 1992.
Aydar, Özkan, Osmanlı Devleti’nde İlk Sosyalizm Tartışmaları ve İlk Sosyalist Örgütlenmeler, Atatürk Dergisi, 4(2), s. 51-81.
Baydere, Fuat, İş Mevzuatına Tesirleri Bakımından Çalışma Meclisleri, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 17, s. 212-222.
Çeçen, Anıl, Türkiye’de Sendikacılık, 1. Baskı. Ankara 1973.
Çelik, Aziz, Milli Güvenlik Gerekçeli Grev Ertelemeleri: 1963-2005, A. Makal, A. Çelik ve M. H. Koçak (Ed.), Sınıf Sendika Siyaset: Türkiye Emek Tarihinden Kesitler içinde (s. 337-396), Ankara 2016.
Çelik, Aziz, Türkiye’de 2000’li Yıllarda Grevler ve Grev Dışı Eylemler: Çalışma Hayatında Pax Romana”mı?, IV. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 18-19 Ekim, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
Çelik, Aziz, Vesayetten Siyasete Türkiye’de Sendikacılık (1946-1967), 1. Baskı, İstanbul 2010.
Çetik, Mete ve Akkaya, Yüksel, 1990’lı Yıllarda Türkiye’de Endüstri İlişkileri Araştırma Raporu, İstanbul 1999.
Dereli, Bengü, Teori ve Uygulama Yönüyle Türkiye’de Sendika-İçi Demokrasi Sorunu, İstanbul 1977.
Devran, Yusuf ve Özcan, Ömer Faruk, 1960’tan 2016’ya Askeri darbe ve Muhtıra Metinleri Anlamlar, Amaçlar, Niyetler ve İdeolojiler, İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 1(2), s. 7-20.
DİSK, Kuruluş Bildirisi Ana Tüzüğü, 2. Baskı, İstanbul 1968.
Doğan, Cem, 1845 Polis Nizamnamesi: 12. ve 13. Maddeler Üzerine Bir Yeniden Değerlendirme, The Journal of Academic Social Science Studies, 5(5), s. 75-92.
Ertem, Üner, Sendikacılık Üzerine Düşünceler, Bursa 2015.
Gerçek Gazetesi, İşçi Sınıfına TÜSİAD’sız bir DİSK gerek!, 27, 2012.
Güler, Kümbül Burcu, Psiko-Sosyal Boyutuyla Grev, Çalışma ve Toplum, 1, s. 113-146.
Güzel, Şehmus, Türkiye’de İşçi Hareketleri 1908-1984, İstanbul 1996.
https://www.anlayis.net/makaleGoster.aspx?makaleid=1295 (Erişim tarihi: 22.03.2018).
https://www.evrensel.net/haber/326082/akp-doneminde-yasaklanan-grevler-2 (Erişim Tarihi: 21.03.2018).
Işıklı, Alpaslan, Gerçek Örgütlenme Sendikacılık, 1. Baskı, Ankara 2003.
Işıklı, Alpaslan, Sendikacılık ve Siyaset, 6. Baskı, Ankara 2005.
İleri, Ülkü, Türkiye’de Toplumsal Değişimin Çalışma İlişkileri Üzerindeki Etkileri, Ankara 2009.
Koçak, M. Hakan ve Çelik, Aziz, Türkiye İşçi Sınıfının Ayağa Kalktığı Gün: Saraçhane Mitingi, A. Makal, A. Çelik ve M. H. Koçak (Ed.), Sınıf Sendika Siyaset: Türkiye Emek Tarihinden Kesitler içinde (s. 263-304), Ankara 2016.
Koray, Meryem, Değişen Koşullarda Sendikacılık, İstanbul 1994.
Kutal, Gülten, Teşkilatlanma Sorunları ve Başlıca Faaliyetleri Açısından Türkiye’de İşçi Sendikacılığı (1960-1968), İstanbul 1977.
Mahiroğulları, Adnan, Cumhuriyetten Günümüze Türkiye’de İşçi Sendikacılığı, İstanbul 2005.
Mahiroğulları, Adnan, Dünyada ve Türkiye’de Sendikacılık, Bursa 2011.
Mahiroğulları, Adnan, Osmanlı’dan Günümüze Türk Sendikacılık Tarihi (İşçi-İşveren-Memur Sendikacılığı), 2. Baskı, Sivas 2017.
Makal, Ahmet, Osmanlı İmparatorluğu’nda Çalışma İlişkileri 1850-1920, Ankara 1997.
Makal, Ahmet, Türkiye’de Çok Partili Dönemde Çalışma İlişkileri: 1946-1963, Ankara 1999.
Millioğulları, Özgün, Türkiye’de 1960-1980 ve 1980-2005 Dönemlerinde Grev Hareketlerinin Karşılaştırılması, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi 2007.
Naneci Arıcı, Aslı, Türk Hukukunda Grev Hakkı ve Sınırları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi 2016.
Narmanlıoğlu, Ünal, İş Hukuku II, İzmir 2001.
Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, 3. Baskı, Ankara 1993.
Özerkmen, Necmettin, Geçmişten Günümüze Türkiye’de Anayasa ve Yasalarda Sendikal Hakların Düzenlenmesi ve Getirilen Kısıtlamalar, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 43(1), s. 239-257.
Özveri, Murat, AK Parti Döneminde İş Hukukunda Güvencesizliğin Kurumsallaşması, M. Koray ve A. Çelik (Ed.), Himmet, Fıtrat, Piyasa AKP Döneminde Sosyal Politika içinde (s. 125-156), İstanbul 2015.
Özveri, Murat, Demokrasi Değişim ve Sendikalar, İstanbul 1993.
Özveri, Murat, Demokrasi, İşçi Hakları ve Yasalar, İzmit 1991.
Pekin, Faruk, Demokrasi, Sendika Özgürlüğü ve Sosyal Haklar, stanbul 1985.
Sayılgan, Aclan, Türkiye’de Sol Hareketler, 5. Baskı, İstanbul 2009.
Sur, Melda, Grev Kavramı, İzmir 1987.
TDK, https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 27.09.2019).
Tokol, Aysel, Türkiye’de Endüstri İlişkileri, 1. Baskı, Bursa 1994.
Uçkan, Banu, Türkiye’de Sendikalararası Rekabet, İstanbul 2002.
Urhan, Betül, Türkiye’de Sendikal Örgütlenmede Güven ve Dayanışma Sorunları, Çalışma ve Toplum, 1(4), s. 57-87.
Ünal, Emel, Türkiye’de Memurların Sendikal Hakları Çerçevesinde Grev Hakkı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi 2012.
Ünsan, Engin, Grev Hakkının Geleceği, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 92, s. 419-430.
Yorgun, Sayım, Küreselleşme Sürecinde Türk Sendikacılığında Yeni Yönelişler ve Alternatif Öneriler, Çalışma ve Toplum, 3(6), s. 137-161.