Feminist Yaklaşımlarla Nil Yalter’in, Sanat Ortamına Katkısı - Nil Yalter's Contribution to the Art Environment with a Feminist Approach
Feminizmi kısaca, sosyal bir düzen içinde kadınların adalet arayışı olarak tanımlayabiliriz. Birinci Dünya Savaşı ile ivme kazanan Feminizm, kadınların eşit haklar elde etmesinden insan haklarının gelişimine kadar, birçok konuda köklü değişimlere yol açmıştır. Sadece sosyal bağlamda değil sanat alanında da eşit haklara sahip olmak isteyen bir grup kadın, “feminist sanat” başlığı altında çeşitli sanatsal etkinliklere imza atmıştır. Günümüzde de devam eden feminizm temasıyla çağdaş sanat çalışmaları üreten isimlerden bir tanesi de Nil Yalter’dir. Feminist sanat akımının 1970’lerdeki öncü temsilcilerinden biri olan Yalter; ulusal ve uluslararası düzeyde birçok sanat kurumunda sergiler düzenlemiştir, bienal gibi büyük sanat etkinliklerinde sanatçının çalışmaları yer almıştır. Feminist yaklaşımlar ile yakından ilgilenen sanatçı; kadının yaşamdaki zorluklarını anlatan konuları sanatsal bir ifadeyle sunarak farkındalıklar yaratmış, farklı bakış açıları sergilemiştir. Yalter, 1970’li yıllardan bu yana kadının sanattaki konumuna dikkat çekerek; resim, performans, enstalasyon, video ve fotoğraf çalışmalarında, klişelikten uzak durarak üretimde bulunmuştur, kolektif kadın çalışmalarına ve kadın sorunlarına değinmiştir. Bu çalışmada Nil Yalter’in bir sanatçı olarak bu konu hakkındaki duyarlılığını ve dönem içinde yaşanılan sorunları, onun bakış açısıyla aktarılmak istenmektedir. Bu bağlamda; sadece sosyal ve ideolojik bağlamda değil, aynı zamanda sanatsal bir ifade biçimiyle feminizm vurgusuna dikkat çeken Nil Yalter’in yapıtlarından örnekler, feminizmin gelişim süreci dikkate alınarak incelenmiştir. Ayrıca bu alanda çalışmalar üreten diğer sanatçılara değinilmiş, karşılaştırmalara da yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Feminizm, Feminizmin tarihsel süreçleri, Feminist Sanat, Nil Yalter, Çağdaş Sanat
Nil Yalter's Contribution to the Art Environment with a Feminist Approach
We can call feminism briefly, the quest for social justice. Feminism, which gained momentum with the First World War, has brought about profound changes in many areas, ranging from the acquisition of equal rights by women to the development of human rights. A group of women who wanted to have equal rights not only in the social context, but also in the arts contributed to various artistic innovations under the heading of "feminist art". Nil Yalter is one of the artists who produce works of contemporary art in this feminism process, which continues until today. Nil Yalter, one of the leading representatives of the French feminist art movement in the 1970s, has organized exhibitions at many national and international art institutions and also presented works for major art events such as biennial. The artist, who is interested in feminist approaches, created awareness by presenting the subjects that explain the difficulties of life in an artistic expression and showed different perspectives. Drawing attention to the position of woman in art since the 1970s, she has been involved in painting, performance, installation, video and photography works, avoiding stereotypical production and touched on women's collective work and women's problems. In this study, Nil Yalter's sensitivity towards this subject as an artist, the problems experienced in the period, it is desired to see and transfer from the perspective. In this context, taking into account the developmental process of feminism, not only in the social and ideological context, but also in the form of an artistic expression, examples of Nil Yalter's works that draw attention to the emphasis on feminism, and the examples of other artists who produced works in this field were mentioned and comparisons are made.
___
- Antmen, A. (2014). Önsöz. A. Antmen içinde, Sanat ve Cinsiyet (s. 10). İstanbul, Türkiye: iletişim yayınları.
- Antmen, A. (2013). Kadın Hakları: Feminist Sanat. A. Antmen içinde, 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar (5. baskı). İstanbul, Türkiye: Sel Yayınları.
- Antmen, A. (2012). Çağdaş Sanat Öncülerinin Kimlikleri Neden Pembe?. içinde Hayal ve Hakikat. (E. Eşkinat, Der.), İstanbul, Türkiye: İstanbul Modern Sanat Müzesi Yayınları.
- Berkmen, E. (2016). Nil Yalter: Kayıt Dışı. Erişim Linki: http://www.arter.org.tr/W3/?iExhibitionId=65. Erişim Tarihi: 12.04.2018
- Çalıkoğlu, L. (2012). Türkiye’den Modern ve Çağdaş Kadın Sanatçılar. (E. Eşkinat, Dü.) İstanbul: İstanbul Modern Sanat Müzesi Yayını.
- Dizdaroğlu, T. (2012). Alterntif Fotoğraf. İstanbul, Kadıköy, Türkiye: Sokak Kitapları Yayıncılık.
- Dökmen, Z. Y. (2014). Toplumsal Cinsiyet (Dördüncü Baskı b.). İstanbul, Türkiye: Remzi Kitap Evi.
- Ergas, Y. (2004). 1970'lerde Feminizm. (C. Akaş, Dü., & Ö. Arıkan, Çev.) İstanbul, Türkiye: Yapı Kredi Yayınları.
- Gouma Peterson, T. & Mathews, P., (2014). Sanatta ve Sanat Tarihinde Feminizmin Doğuşu. içinde P. M. Thalia Gouma Peterson, & A. Antmen (Dü.), Sanat/Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri (E. S. Ahu Antmen, Çev., s. 19). İstanbul, Türkiye: İletişim yayınevi.
- Küçükyıldırım, P. (2011). Ümitle Yaşamak, Çalışmak Lazım. Erişim Linki: http://lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR%u00a7ionID%3d6&articleID=972&bhcp=1, Erişim Tarihi: 12.04.2018.
- Öğüt, H. (2012). Kadın Sanatında Yabancılaşma-Yabancılaştırma. Erişim Linki: http://kritisyen.blogspot.com/2012/03/yabanclastrmayan-sanat-feminist-olamaz.html, Erişim Tarihi: 15.10.2018.
- Pollock, G. (2008). Özel Alanda Erkekler ve Kadınlar. A. A. (Derleme) içinde, Sanat/Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri (E. Soğancılar, Çev., s. 239). istanbul: İletişim Yayınları.
- Tezkan, M. (2009a). Gerçekçiliğe Alternatif Bir Gerçeklik: Nil Yalter Videosu. Erişim Linki: http://www.nilyalter.com/texts/1/gerceklige-alternatif-bir-gerceklik-nil-yalter-videosu-turkish-by-melis-tezkan.html, Erişim Tarihi: 12.04.2018.
- Tezkan, M. (2009b). Nil Yalter: Kara Kum. Erişim Linki: http://www.galerist.com.tr/wp-content/uploads/downloads/2018/02/NIL-YALTER-Kara-Kum-09.03-21.04.2018-BB_Tr.pdf, Erişim Tarihi: 12.04.2018.
- Yazar, A. E. (2016). Nil Yalter ve Görünmeyenler. Erişim Linki: http://www.artfulliving.com.tr/sanat/nil-yalter-ve-gorunmeyenler-i-9151, Erişim Tarihi: 12.04.2018.
- Yücel, D. (2013). Nil Yalter, (N. H. Dikbaş, Çev.). Galerist Yayınevi. İstanbul: Kağıthane.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Nurşen Adak