Yunus Emre’nin Risaletün Nushiyye’si ve Divan’ı Üzerine Yeni Bir İnceleme

XIII. yüzyıl Türk edebiyatının önemli temsilcilerinden biri şüphesiz ki Yûnus Emre'dir. Bugün için Yûnus'tan bize intikâl eden biri Risâletü'n-Nushiyye, biri Dîvân olmak üzere iki eser bulunmaktadır. Yunus'un eserlerinin yurt içinde, yurt dışında ve özel şahıs kütüphanelerinde birçok nüshası bulunmaktadır. Ancak bugün için elimizde bulunan bu nüshaların hiçbirisi müellif hattı değil daha sonradan istinsah edilmiş olan nüshalardır. Bu nüshalar içerisindeki en iyi nüsha, Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih Kitapları 3889'da kayıtlı bulunan imla, kağıt ve yazı karakteri (nesih) bakımından daha ziyade XV. yüzyıl özellikleri gösteren nüshadır. Fatih nüshası, 1965 yılında Abdülbaki Gölpınarlı tarafından 1991 yılında da Kültür Bakanlığı tarafından tıpkıbasım olarak yayımlanmıştır. Yunus Emre'nin her iki eseri de Eski Anadolu Türkçesinin özelliklerini bünyesinde barındırmaktadır. Bugüne değin yapılan çalışmalarda Yunus'un eserleri genel olarak edebiyat açısından incelenmiştir. Dil açısından az da olsa araştırmalar bulunsa bile bu çalışmalar istenilen seviyede değildir. Söz konusu bu çalışmamızda Yunus'un Risâletü'n-Nushiyye ve Dîvân'ı imla, ses, şekil ve söz varlığı açısından değerlendirilecek ve söz varlığı ayrıntılı biçimde grafiklerle gösterilecektir

A New Examination of the Risaletun Nushiyye and Divan by Yunus Emre

One of the leading representatives of XIIIth century Turkish literature is undoubtedly Yunus Emre. One of the two literary works that survived today by Yunus Emre is his Risaletun Nushiyye the other is his Divan. Many other copies of his works are available in libraries domestic and abroad and in the collections of private individuals. However, none of these copies are in the original script of the author. The best copy is at the Süleymaniye Library, Fatih Books spelling registered in 3889, thought to belong to the XVth century due to the paper and naskh style of calligraphy employed. The Fatih copy was published as a facsimile by Abdülbaki Gölpınarlı in 1965 and by the Ministry of Culture in 1991. Both of Yunus Emre’s works incorporate the features of the old Anatolian Turkish language. To date, Yunus Emre’s works have been examined mainly in terms of literature rather than language. Although there are some studies of the language, it is not at the desired level. In this study, the Risaletun Nushiyye and the Divan by Yunus will be evaluated in terms of spelling, sound, shape, and in vocabulary and the vocabulary will be detailed in graphics

PDF

___

Aksoy, Ö. A., & Dilçin, D. (2009). Tarama Sözlüğü (8 Cilt). Ankara: TDK Yayınları.
Atalay, B. (2006). Dîvânü Lûgati’t-Türk Dizin (Kaşgarlı Mahmud), C: IV. Ankara: TDK Yayınları.
Ayverdi, İ. (2011). Misalli Büyük Türkçe Sözlük (3 cilt). İstanbul: Kubbealtı Lugatı.
Babacan, V. (2013). Yûnus Emre’nin Risâletü’n-Nushiyye’si ve Dîvân’ı (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
Banarlı, N. S. (1987). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, C: I. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Caferoğlu, A. (2011). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
Cin, A. (2011). Türk Edebiyatının İlk Yusuf ve Züleyha Hikâyesi, Ali’nin Kıssa-yı Yusuf’u. Ankara: TDK Yayınları.
Gölpınarlı, A. (1992). Yûnus Emre ve Tasavvuf. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Gölpınarlı, A. (2004). Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Gölpınarlı, A. (2010). Yûnus Emre Hayatı ve Bütün Şiirleri. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Gülsevin, G. (2007). Eski Anadolu Türkçesinde Ekler. Ankara: TDK Yayınları.
İz, F. (1991). Yûnus Emre The Great Turkish Miystic-Büyük Türk Mutasavvıfı: Seçme Makaleler. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Köprülü, M. F. (2007). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: Akçağ Basım Yayım.
Ocak A. Y. (1999). Osmanlı İmparatorluğu’nda Marjinal Sufilik: Kalenderîler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Schimmel, A. (1999). İslâmın Mistik Boyutları. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Tatçı, M. (2008a). Risâletü’n-Nushiyye Tekitli Metin. İstanbul: H Yayınları.
Tatçı, M. (2008b). Yûnus Emre Dîvânı İnceleme. İstanbul: H Yayınları.
Tatçı, M. (2008c). Yûnus Emre Dîvânı Tekitli Metin. İstanbul: H Yayınları.
Timurtaş, F. K. (1992). ‘Türkiye Edebiyatı’. Türk Dünyası El Kitabı. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
Timurtaş, F. K. (1980). Yûnus Emre Dîvânı. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Timurtaş, F. K. (2005). Eski Türkiye Türkçesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Uludağ, S. (2001). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Ülken, H. Z. (2005). İslâm Düşüncesi. İstanbul: Ülken Yayınları.
Yesirgil, N. (1963). Yûnus Emre. İstanbul: Yeditepe Yayınları.
Yûnus Emre Dîvânı (Tıpkıbasım). (1991). Ankara: Kültür Bakanlığı.