Erhan ÖZCAN

Popüler Kültüre Bakarken Gündelik Hayatı & Mikro Direnç Pratiklerini Görmek

Popüler kültür hegemonik değerleri yansıtan, yeniden üreten semiyotik kodlar ve ideolojik değerlendirmelerle yüklüdür. Bu metinler hâkim sınıfın hegemonik iktidarı ve buna dönük meşruiyetin üretilmesi için işe koşulur. Bu durum her zaman için gündelik yaşam ve pratikleri içerisinde gerçekleşir. Rıza üretim süreçlerinin kaldıraçlarından biri olan popüler kültür, her zaman için yönetici sınıfın hâkim anlam dünyasının temsil ettiği ve kendisini evrensel düşünceler, kategorilermiş gibi sunduğu anlam ve değerleri konsolide etmeye hizmet eder. Rıza üretimi okul, aile vb. kurum ve pratikler yanı sıra popüler kültürün gündelik olarak alımlanması içerisinde/dolayımıyla gerçekleşir. Ne var ki hâkim anlamları içeren kodların niyet edilen biçimlerde okunacağı ve istenilen tutum ve davranış değişikliklerine yol açacağı önceden garanti edilemez. Popüler kültürün konuşlandığı tüketim uğrağı ideolojik mesajların ters yüze edilerek, 'müzakereci' ya da 'muhalif', farklı okuma biçimleri ve karşıt anlam üretimiyle sonuçlanma potansiyeli taşır. Alternatif anlam üretimi içerisinde ortaya çıkabilecek anlam ve değerler, dünyayı egemen sınıfların gördüğü ve alt sınıfların da benzer şekilde görmelerini ve değerlendirmelerini arzu ettikleri biçimlerden ayrışır. Görme biçimlerinin değişmesiyle birlikte, direniş pratiklerinin mayalanma ve politik eyleme taşınma olasılığı hesaba katılmalıdır. Bu çalışmada popüler kültür gündelik hayat, ideoloji ve mikro direnç pratikleriyle olan ilişkisi içerisinde ele alınmaktadır. Araştırma nitel ve betimleyici bir çalışmadır. Bu çalışmada literatür taramasından yararlanılmıştır

Observing Everyday Life & Micro-Level Resistance upon Looking into Popular Culture

Popular culture can be defined in various ways. One of these definitions conceptualizes the popular culture in relation to ideology. In this perspective, the popular culture takes a form that basically helps transmitting dominant meanings as part of wider power relations. TV series, movies, works of art, belles-lettres, online contents, pop music and theater plays all serve to represent, mediate and diffuse ways of particular, dominant world images to social sphere. Popular texts incorporate semiotic codes and ideological evalutions that are subservient to dominant class. Bourgeoise mainly harnesses these texts to control and maintain social system. Ruling class also works through it with an ultimate aim to manifacture consent towards its rule. Accordingly, popular culture operates as a social leverage to consolidate system of dominant meanings and values that seek to represent themselves as universal forms. Besides of schooling, parenting and as such, processes of consent-manufacturing always transpire in and by way of everyday reception practices. Nonetheless, codes that are laden with dominant meanings can always be counterproductive. These messages cannot automatically ensure behavioural changes. Instead, in terms of social consumption of meanings, we should take into account of negotiant or oppositional interpretations of dominant messages. Acts of different readings and alternative meaning-making can subvert hegemonic ways of observing the world, and potentially replacing them with oppositional ones. It, therefore, can help us creating a shift in the ways we perceive and understand the social phenomena. With potential shifts in our ways of observation, acts of resistance may always come into play that is then potentially prone to display of political acts. This study as a method of inquiry adopts qualitative research and applies descriptive approach. It accordingly draws on literature review

PDF

___

Adorno, Theodor (2009). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi. Nihat Ülner, Mustafa Tüzel ve Elçin Gen (Çeviren). İstanbul: İletişim.
Biswas, Amrita (2009). Research Note On Subaltern Studies. Journal of Literature, Culture and Media Studies. 1(2): 200-205.
Debord, Guy (2002). Perspectives for Conscious Alterations in Everyday Life. The Everyday Life Reader. Highmore Ben (der.) içinde. Londra: Routledge.
De Certau, Michel (2009). Gündelik Hayatın Keşfi I. Lale Arslan Özcan (Çeviren). Ankara: Dost.
Ergene, Boğaç (1999/2000). “Maduniyet Okulu. Post-Kolonyal Eleştiri ve Tarihte Bilgi-Özne Sorunu: Osmanlı Tarihçiliği İçin Yeni Dersler mi?” Toplum ve Bilim. 83: 32-46.
Feltski, Rita (2000). “The Invention of Everyday Life”, A Journal of Cultural/Theory/Politics. 39:14-31.
Fiske, John (1989). Reading the Popular, Londra ve New York: Routledge.
Fiske, John (1992). The Culture of Everyday Life. Cultural Studies. Grossberg Lawrence, Nelson Cary ve Treichler Paula (der.) içinde. New York ve Londra: Routledge.
Fiske, John (1996). İletişim Çalışmalarına Giriş. Süleyman İrvan (Çeviren). Ankara: Ark. Ghandi, Leela (1999). Postcolonial Theory: A Critical Introduction, Delhi: OUP.
Gramsci, Antonio (1971). Prison Notebooks. Hoare Quentin ve Smith Geoffrey N. (der.). Q. Hoare ve G. N. Smith (Çeviren). Londra: ElecBook.
Guha, Ranajit (1983). Elementary Aspects of Peasant Insurgency in Colonial India. Delhi: Oxford University Press.
Guha, Ranajit (1988). Can the Subaltern Speak? Marxism and the Interpretation of Culture. Cary Nelson ve Lawrence Grossberge (der.) içinde. Londra: Macmillian.
Hall, Stuart (1981). Notes on Deconstructing ‘The Popular’. People’s History and Socialist Theory. Samuel Raphael (der.) içinde. London: Routledge & Kegan Paul.
Hall, Stuart (1997). İdeoloji ve İletişim Kuramı. Medya, Kültür, Siyaset. Süleyman İrvan (der.) içinde. Süleyman İrvan (Çeviren), Ankara: Ark.
Hinds, E., Harold (2006). The Sine Qua Non of Popular Culture, Popular Culture Theory and Methodology. A Basic Introduction. Hinds E. Harold, Motz Marilyn F. ve Nelson Angela (der.) içinde. Wisconsin: The University of Wisconsin Press.
Inglis, David (2000). Culture and Everyday Life. Londra ve New York: Routledge.
Lefebvre, Henry (1995). Yaşamla Söyleşi, Sosyalizm, Günlük Yaşam, Ütopya. Emirhan Oğuz (Çeviren). İstanbul: Belge.
Lentrichchia, Frank ve McLaughin, Thomas (1995). Critical Terms for Literary Study. Chicago: Chicago University.
Lull, James (2001). Medya İletişim Kültür. Nazife Güngör (Çeviren). İstanbul: Vadi.
Marx, Karl (1996). Alman İdeolojisi. Sevim Belli (Çeviren). Ankara: Sol.
Marx, Karl ve Engels, Friedrich (2009). Ruling Class and Ruling Ideas. Cultural Theory and Popular Culture: A Reader, 4th edition. John Storey (der.) içinde. Harlow: Pearson Education.
Oskay, Ünsal (2000). Popüler Kültür Açısından İdeoloji Kavramına İlişkin Yeni Yaklaşımlar, Tek Kişilik Haçlı Seferleri. İstanbul: İnkılap.
Polanyi, Karl (2001). The Great Transformation. Boston: Beacon Press.
Spivak, C., Gayatri (1988). Subaltern Studies: Deconstructing Historiography. Selected Subaltern Studies. Guha Ranajit ve Spivak C. Gayatri (der.) içinde. Delhi: Oxford University Press.
Storey, John, (2009). Cultural Theory and Popular Culture, 5th Edition. Harlow: Pearson. Subaşı, Necdet (2004). Gündelik Hayat ve Dinsellik. İstanbul: İz.
Tekeli, İlhan (2000, Ekim). Tarih Yazımında Gündelik Yaşam Tarihçiliğinin Kavramsal Çerçevesi Nasıl Genişletilebilir?. Tarih Yazımında Yeni Yaklaşımlar Küreselleşme ve Yerelleşme içinde, İstanbul: Numune Yayıncılık
Volosinov, N. Valentin (1930/1973). Marxism and the Philosophy of Language. Ladislav Matejka ve I. R. Titunik (Çeviren). New York: Seminar Press.
Williams, Raymond (1983). Keywords. Londra: Fontana.
Williams, Raymond (1989). Resources of Hope: Culture, Democracy, Socialism. Robin Gable (der.) içinde. Londra ve New York: Verso.