Adalet AYDOĞDU GÖRGÜLÜ, Erhan AYDOĞDU, Erol İLHAN

Medya okuryazarlığı dersi ve televizyon algısına etkisi (Ankara örneği)

Medyaya karşı bireyleri bilinçlendirmeyi ve bireylerin medya içeriklerini eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirebilmesini amaçlayan medya okuryazarlığı, uzun yıllardan bu yana dünyanın birçok ülkesinde müfredatlarda ders olarak yerini almıştır. Türkiyede ise 2007-2008 eğitim-öğretim yılından itibaren seçmeli olarak okutulmaya başlanan ders ile ilgili tartışmalar, zorunlu olup- olmaması ve dersin iletişim fakültesi mezunlarınca verilip-verilmemesi gibi hususlarda devam etmektedir. Çalışmada; öğrencilerin medyaya özellikle televizyona yaklaşımı, içerikleri nasıl değerlendirdikleri, içerikleri değerlendirme konusunda eleştirel bir bakış açısı kazanıp, kazanamadıkları gibi hususlar üzerinde durularak, dersin öğrencileri bilinçlendirme düzeyi tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma kapsamında Ankaranın Mamak İlçesinden 75. Yıl İlköğretim Okulu, Keçiörenden Gülhane İlköğretim Okulu, Çankayadan Gülen Muharrem Pakoğlu İlköğretim Okulu, Altındağdan İhsan Sungu İlköğretim Okulu ve Yenimahalleden Yeşilevler İlköğretim Okullarının her birinden dersin uygulanmakta olduğu ikişer şube tesadüfi örnekleme yoluyla seçilmiş ve toplam 258 öğrenciye anket uygulanmıştır. Çalışma sonucunda; medya okuryazarlığı dersinin yararlı ve gerekli bir ders olduğu saptanmış, öğrencilerin medya ile içeriklerine karşı eleştirel bir bakış açısı kazandığı görülmüştür.

Media literacy course and ıts effect on television perception (Ankara sample)

Media literacy course that aims protecting children from the negative effects of media has taken place in syllabus of many countries in world for many years. Arguments about the course that has been taught as an elective course since 2007-2008 academic year in Turkey has been continuing in terms of some points such as whether it should be a compulsory lesson and should be taught by graduates of communication faculty or not.In the study, it was attempted to identify in what ways the perception of students are affected by this course by considering their approach to media especially to television, how they evaluate the contents and if they are aware of its negative effects. Within the scope of the survey, a questionnaire was made to 258 students who were chosen coincidentally from two classes of the schools in Ankara named 75.century Primary School (Mamak), Gülhane Primary School (Keçiören), Gülen Muharrem Pakoğlu Primary School (Çankaya), İhsan Sungu Primary School (Altındağ) and Yeşilevler Primary School (Yenimahalle). As a result of the study, it was determined that media literacy course is a beneficial and essential lesson, and it was seen that the students gained a critical viewpoint against media and its content.

PDF

___

Altun, Adnan. (2008). Türkiyede Medya Okuryazarlığı. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, sayı 16, 3034.
Asrak Hasdemir, Tuba. (2012). Gelenekselden Yeni Medya Okuryazarlığına: Türkiye Örneğinde Bir Değerlendirme. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, yıl 5, sayı 2, 23-40.
Aydoğdu, Erhan. (2014). Medya Metinlerinin Bilinçli Okunmasında Medya Okuryazarlığı Dersinin Etkisi Üzerine Bir Analiz (Ankara İli Örneği). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Ayhan, Bünyamin. (2011). Konyada Yerel Gazete Okuma ve Yerel Televizyon İzleme Davranışları. Medya Okuryazarlığı, (ed.) Nurçay Türkoğlu, Melda Cinman Şimşek, İstanbul: Parşömen, 1. Baskı, 135-152.
Binark, Mutlu ve Bek Mine Gencel. (2010). Eleştirel Medya Okuryazarlığı, İstanbul: Kalkedon, 2. baskı.
Güngör, Nazife. (2011). İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar, Ankara: Siyasal.
Hobbs, Renee. (2004). Medya Okuryazarlığı Hareketinde Yedi Büyük Tartışma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, çev. Melike Türkan Bağlı, cilt 37, sayı 1, 22-140.
İnal, Kemal. (2009). Medya Okuryazarlığı El Kitabı, 1. baskı Ankara: Ütopya.
İnan, Taşkın. (2010). Öğretmen Adaylarının Medya Okuryazarlık Düzeyleri ve Medya Okuryazarlığına İlişkin Görüşleri, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kütahya.
İnceoğlu, Yasemin. (2011). Medyayı Doğru Okumak. Medya Okuryazarlığı, (ed.) Nurçay Türkoğlu, Melda Cinman Şimşek, 1. baskı, İstanbul: Parşömen, 19-24.
Kaya, Kamil ve Tuna, Meyrem. (2008). İlköğretim Çağındaki Çocukların Sosyalleşmesinde Televizyonun Etkisi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Mayıs, sayı: 17, 159-182.
Kuruoğlu, Huriye. Televizyonun Çocuklar Üzerindeki Olumsuz Etkileri. www.scholar.google.com.tr Erişim tarihi: 9 Mart 2014.
MEB TTK ve RTÜK. (2006). İlköğretim Medya Okuryazarlığı Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara.
MEB TTK ve RTÜK. (2007). İlköğretim Medya Okuryazarlığı Dersi Öğretmen El Kitabı, Ankara.
MEB. İlköğretim Kurumları (İlkokul ve Ortaokul) Haftalık Ders Çizelgesi, http://ikgm.meb.gov.tr/upload/ TTK%C3%A7izelge.pdf. Erişim tarihi: 20 Eylül 2013.
Mutlu, Erol. (1999). Televizyon ve Toplum. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, 1. baskı.
Özarslan, Ersin. (2008). Mehmet Said Paşa Gazeteci Lisanı, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kırkıncı Yıl Kitaplığı No:17, Ankara.
Özer, Ömer. (2011). Televizyonun Şiddet Özelinde Bilinç Altına Yaptığı Etkiye Yönelik Yetiştirme Kuramı Çerçevesinde Yapılan Araştırma. Medya Okuryazarlığı, (ed.) Nurçay Türkoğlu, Melda Cinman Şimşek, 1. baskı İstanbul: Parşömen, 273-289.
Pekman, Cem. (2011). Avrupa Birliğinde Medya Okuryazarlığı. Medya Okuryazarlığı, (ed.) Nurçay Türkoğlu, Melda Cinman Şimşek, 1. baskı, İstanbul: Parşömen, 3745.
RTÜK, Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması 2, http://www.rtuk.org.tr/sayfalar/IcerikGoster.aspx?icerik_ id=88e435c1-2a20-4956-92e0-6c3d295ca079 Erişim tarihi: 10 Mart 2014.
Sadriu, Selma. (2009). Seçmeli Medya Okuryazarlığı Dersi Alan İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Ders Sonu Çıktılarına Yönelik Bir Pilot Araştırma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Taşkıran, Nurdan Öncel (2007). Medya Okuryazarlığına Giriş, 2. baskı, İstanbul: Beta.
Taylan, Hasan Hüseyin. (2011). Televizyonla Yetişmek: Televizyon Şiddetinin Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Konya: Çizgi.
TDK. (2003). Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe Sözlük, www.tdk.gov.tr/tdksozluk (Erişim,10 Temmuz 2012).
Tokgöz, Oya. (2010). Temel Gazetecilik, İmge Kitabevi Yayınları, 8. baskı.
Treske, Gülden. (2011). Medya Okuryazarlığı: Neden Gerekli. Medya Okuryazarlığı, (ed.) Nurçay Türkoğlu, Melda Cinman Şimşek, 1. baskı, İstanbul: Parşömen, 25-35.
Uyanık, Muvaffak. (2007). Yeni Okulun Ders Vasıtalarından Gazete, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kırkıncı Yıl Kitaplığı No:3, Ankara.
http://www.medyaokuryazarligi.org.tr/documents/yayinlar/bruksel_deklerasyonu.pdf Erişim tarihi: 19 Eylül 2012.
http://www.egitimhane.com/bakandan-medya-okur-yazarligi-dersi-aciklamasi-h5488.html Erişim tarihi: 10 Nisan 2014.