Seyhan AKSOY

KÜLTÜR ENDÜSTRİSİ GÜDÜMÜNDE BOŞ ZAMAN PRATİKLERİNDE TEKTİPLEŞME: “KEYİF” ETİKETİ İLE YAPILMIŞ INSTAGRAM PAYLAŞIMLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Boş zaman üzerinde denetimi olan standartlaştırılmış kültür endüstrisi içerikleri, kitleyisistemle uyumlaştırarak sistemin çıkarları doğrultusunda tektip hale getirir. Kültürendüstrileri ile donatılmış kitlenin zevkleri/beğenileri ve boş zaman etkinlikleri dehomojen hale gelir ve kitle, kültür endüstrisinin kurguladığı hayatları yaşar. İnsanlarboş zamanlarında benzer aktiviteleri yapar, benzer yerlerde gezer, benzer yerlerdeyemek yer ve benzer yerlerde tatil yapar.Günümüzün en önemli boş zaman etkinliğihaline gelen sosyal medya ortam ve uygulamaları, aynı zamanda kültür endüstrileritarafından homojen hale getirilmiş olan kitlenin boş zaman pratiklerinin salınımını en iyianaliz edebileceğimiz ortamdır. Bu çalışmanın amacı, kültür endüstrisinin boş zamanetkinliklerini aynılaştırdığından hareketle, söz konusu etkinliklerin tüketim pratikleriiçerisine nasıl çökertildiğini, Instagram’da keyif etiketi ile yapılan paylaşımlar üzerindenortaya koymaktır. Çalışmada keyif etiketi ile paylaşılmış 100 fotoğraf üzerindensaymaca yapılmış ardından tipik durum örneklemesi ile seçilen fotoğraflar, nitel içerikçözümlemesine tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda evde ya da dışarıda bir şeyleryiyip içmenin, yerli dizi izlemenin ve tatile gitmenin sıklıkla gerçekleştirilen boş zamanetkinlikleri olduğu tespit edilmiştir. Yapılan nitel içerik çözümlemesi ile de söz konusutektipleşmiş/ metalaşmış boş zaman etkinliklerinin, tüketim dolayımı ile gerçekleştirildiği,yapış/eyleyiş biçimlerindeki benzerlikler üzerinden ortaya konulmuştur.

STANDARDIZATION IN LEISURE TIME ACTIVITIES UNDER THE CONTROL OF CULTURE INDUSTRY: AN EXAMINATION OF INSTAGRAM SHARINGS PUBLISHED UNDER ‘’PLEASURE’’ HASHTAG

Standardised culture industry contents, which control leisure time, standardise the masses by making the masses compatible with the system. Likes and leisure time activities of the masses equipped with the cultural industries also become homogeneous and the masses live the life imposed by the culture industry. People do similar activities in their spare time, stroll, eat and have holiday in similar places. Social media environments and applications, which have become the most important leisure time activity of the present, are environments where we can best analyze leisure time activities of the masses homogenized by the culture industry. The purpose of the study is to reveal how leisure time activities settled into consumption practices through Instagram posts shared with pleasure hashtag, by taking conceptualization of the culture industry that dedifferentiate leisure time activities into consideration. In this study, 100 photographs shared under pleasure hashtag, were analyzed through frequency analysis technique, then photographs selected through typical case sampling were analyzed through qualitative content analysis. As a result, it is determined that frequently eating or drinking something at home or outside, watching serials and going on holiday are defined as pleasure. It’s also revealed that standardized /commodificated leisure time activities has been carried out by comsumption through similarities in the form of practice by qualitative content analysis.

PDF

___

Adorno, T. W. (1954). “How toLookTelevision”, TheQuarterly of Film, RadioandTelevisioniçinde, Yıl 8, 2. Sayı, 213-235
Adorno, T. W. (1963). “Kültür Endüstrisine Genel Bir Bakış”, çev. MustafaTüzel, Kültür Endüstrisi – Kültür Yönetimi içinde, İstanbul 2011, s. 109-119
Adorno, T. W. (1998). “Television as Ideology.” Critical Models:InterventionsandCatchwordsiçin de. Çev. Henry W. Pickford. New York: Columbia UniversityPress. s. 58-70
Adorno, T. W. (2000). Minimamoralia (Çev. A. Doğukan ve A. Koçak).İstanbul: Metis Yayınları
Adorno, T. W. (2002). TheStars Downto Earth andOtherEssays on TheIrrational in Culture. London& New York: Routledge
Adorno, T. W. (2012).Sahicilik Jargonu, Çev. Şeyda Öztürk, İstanbul: Metis
Adorno, T. W. ve Horkheimer, M. (2010). “Kültür Endüstrisi: Kitlelerin Aldatılışı Olarak Aydınlanma”, Aydınlanmanın Diyalektiği, İstanbul: Kabalcı
Ayan, G. (2016). Tüketim Kültürü Bağlamında Kimlik İnşasının SosyalMedyada Kullanımı: Instagram Örneği, Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Aytaç, Ö. (2004). “Kapitalizm ve Hegemonya İlişkileri Bağlamında Boş Zaman”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 28, No:2, 115-138
Aytaç, Ö. (2002). “Boş Zaman Üzerine Kuramsal Yaklaşımlar”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 12, Sayı 1, ss. 231-260
Baudrillard, J. (2012). Kusursuz Cinayet, çev. Necmettin Sevil, 3. basım, İstanbul: Ayrıntı Yay.
Baudrillard, J. (1997).Tüketim Toplumu, Çev.H.Deliçaylı-F.Keskin, İstanbul:Ayrıntı Yay.
Bauman Z. (1999).Çalışma Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, Çev. Ü. Öktem, İstanbul: Sarmal Yayınları
Batuman, B. (1999). Boş Zaman, Aylaklık ve İdeoloji, 1st. Congress of Semiotics of Turkey, Ankara, October 20-23
Bernstein, J.M. (2011). “Araçsal Akıl ve Kültür Endüstrisi”, Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi içinde, İletişim Yayınları: İstanbul
Çaycı, A. E. ve Aktaş, C. (2018). “Dijitalden Tatmak: Yemeğin “Yeni” Gastro Mekânlardaki Seyirlik Gösterisinin Kültürel Yansımaları”, TRT Akademi, S.6
Dağtaş, B. (2008). “Türkiye’de Yaygın Televizyonlarda Tektipleşme ve Diziler: Tektipleşmiş Bir Zenginlik Göstergesi Olan Lüks Villaların Düşündürdükleri”, Galatasaray İleti-ş-im, Sayı 8, s.161- 185.
Debord, G. (2016).Gösteri Toplumu ve Yorumlar. Çev., Ayşen Ekmekçi-Okşan Taşkent İstanbul: Ayrıntı Yay.
Erdoğan, İ. (2004), “Tv’de Popüler Yarışma:Modern Gladyatörlerin Kansız Ölümü”, Bilim ve Ütopya, s.16-19.
Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Toplumu. Çev., Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yay.
Gendron, B. (2016). “TheodorAdornoCadillacs’la Tanışıyor”, Eğlence İncelemeleri Kitle Kültürüne Eleştirel Yaklaşımlar, Haz: TaniaModleski, Çev. Nurdan Gürbilek, İstanbul: Metis Yayınları
Gökçe, O. (2006).İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Ankara: Siyasal Kitabevi
Hall, S. Hall, Stuart (2006). “Encoding/Decoding.”, Media andCulturalStudies: Keyworks. D.Kellner ve G. Durham (Der.) içinde. Blackwell. 163-174.
Hemingway J.L. (1996). “EmancipatingLeisure: TheRecoverytheFreedom in Leisure”, Journal of LeisureResearch, 28 (1): 27-43
Jay, M. (2001). Adorno. İstanbul: Der Yayınevi
Kellner, D. (2013). Kültür Endüstrisi, Çev. Muharrem Açıkgöz, Felsefelogos.
Kellner, D. (2011). “Frankfurt Okulu’ndan Postmodernizme Televizyona Dair Eleştirel Perspektifler”, Çeviren Sibel Fügan Varol, Erciyes İletişim Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, s.118-134
Kocabay Şener, N. (2014). “Sosyal Medyada Günün Menüsü: Sosyal Medyada Paylaşılan Yemek Fotoğrafları Üzerine Bir Değerlendirme”, Erciyes İletişim Dergisi. Cilt: 3, Sayı:3 (72-88)
Kumar, K. (1988). The Rise of Modern Society: Aspects of theSocialandPolitical Development of the West, BlackwellPub., USA.
Lasch, C. (2006). Narsisizm Kültürü, çev., Suzan Öztürk ve Ü. Hüsrev Yolsal, Ankara: Bilim ve Sanat Yay.
Lefebvre, H. (2013). Modern Dünyada Gündelik Hayat, Çev. Işın Gürbüz, İstanbul: Metis.
Macfarlane A.(1993).Kapitalizm Kültürü, Çev. R.Hakan Kır, İstanbul:Ayrıntı Yayınları
Marcuse H. (2010). Tek Boyutlu İnsan, Çev. A. Yardımlı, Ankara:İdea
Merriam, S. B. (2015). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. Çev. Edit. Selahattin Turan, Ankara: Nobel
Mutlu, E. (1991). Televizyonu Anlamak, Ankara: Gündoğan Yayınları
Oskay, Ü. (1982). Çağdaş Fantazya, Popüler Kültür Açısından Bilim-Kurgu ve Korku Sineması, Ankara:Ayko Yayınları
Özçetin, B. (2018).Kitle İletişim Kuramları, İstanbul: İletişim Yayıncılık
Patton, M. Q. (2005). QualitativeResearch. New York: John Wiley&Sons, Ltd.
Ritzer, G. (2000).Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, Çev. Şen Süer Kaya, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Ritzer, G. (1998). Toplumun McDonaldlaştırılması, Çev. Şen Süer Kaya, İstanbul: Ayrıntı Yayınları
Smythe, D. W., (1977). “Communications: Blindspot Of Western Marxism.” Cana-dian Journal of PoliticalandSocialTheory, C. 1, No. 3, ss. 1-28.
Urry, J. (1999). Mekânları Tüketmek, Çev.R.Öğdül, İstanbul: Ayrıntı Yay.
Wimmer, D. R. ve Dominick, J. (2007). “İçerik Çözümlemesi”, Medya Metinlerini Çözümlemek içinde, Der. Gülseren Şendur Atabek ve Ümit Atabek, Ankara: Siyasal Kitabevi
Willette, J. (2012).Theodor W. AdornoandtheCultureIndustry, Çev. Tarkan Tufan, https://www. gazeteduvar.com.tr/dunya-forum/2017/05/04/theodor-w-adorno-ve-kultur-endustrisi-uzerine/ erişim tarihi 01.02.2019.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin