Türkiye'de iller arası gelir eşitsizliğinde teşvik politikasının rolü: Bir araştırma analizi

Bu çalışmanın amacı, 5084 sayılı teşvik kanunundan yararlanacak iller ve diğer iller arasındaki gelir eşitsizlik katsayılarını 1979-2000 yılları için genelleştirilmiş entropy ayrıştırma yöntemi ile tespit etmek ve bu kanunun iller arası gelir eşitsizliğini önlemeye yönelik ne tür bir katkısının olabileceğine dair ön durum değerlendirmesini yapmaktır. Tüm iller arasında ilgili dönem boyunca hem Gini, hem de Theil eşitsizlik endeksi ile kişi başına düşen gelir eşitsizliğin arttığa yönelik bulgular elde edilmiştir. Teşvikli ve teşviksiz gruplar arası eşitsizlik de zaman içerisinde artış göstermiştir. Ayrıca toplam eşitsizliğe teşvikli grubun katkısının zaman içinde arttığı, teşviksiz grubun katkısının ise azaldığı yönünde sonuçlara ulaşılmıştır. Teşvik kapsamına alınan il sayısının arttırılması ise, teşvikli grubun grup içi eşitsizlik üzerindeki olumsuz etkisini daha fazla arttırmaktadır. Buna göre, uygulamanın başarılı olabilmesi için teşvikten faydalanan grubun kendi içindeki eşitsizliğin azaltılması gruplar arası eşitsizliğin azaltılmasından daha önemli olabileceği sonucuna varılmıştır.

The role of incentive policy on income inequality between Turkish provincies: A decomposition analysis

The purpose of this paper is to investigate whether the new incentive policies contributed positively to the inequality of income distribution by comparing its effects on the provinces that benefited from the incentive policies and those did not. To this end, the study employs generalized entropy index of inequality decomposition analyses for the period of 1979- 2000. The calculated Gini and Theil indices indicate that inequality in income per capita distribution is high in both between and within provinces. The contribution of provinces that benefited from incentives to total income inequality rises up whereas that of provinces that do not declines. When the number of provinces included in the incentives program increases, the contribution of within group inequality of these provinces to the total inequality increases. The results imply that the government should pay more attention to within group rather than between group inequalities in order to improve per capita income inequality.

PDF

___

ALTINBAŞ, S., DOĞRUEL, F. ve GÜNEŞ, M. (2002) Türkiye'de Bölgesel Yakınsama: Kalkınmada Öncelikli İller Politikası Başarılı mı?, METU/ERC International Conference in Economics in Ankara, Turkey, September 2002.
BARRO, R. J. ve SALA-I MARTIN, X. (1992) Convergence, Journal of Political Economy, 100, 223-251.
BERBER, M., YAMAK, R. ve ARTAN, S. (2000) Türkiye’de Yakınlaşma Hipotezinin Bölgeler Bazında Geçerliliği Üzerine Ampirik Bir Çalışma: 1975-1997, 9. Ulusal Bölge Bilimi ve Bölge Planlama Kongresi Bildiriler Kitabı, 51-59.
BERGSTROM , F. (1998) Regional Policy and Convergence of Real Per Capita Income Among Swedish Counties, SSE/EFI Working Paper Series in Economics and Finance, No. 284.
BOHL, M.T. (1998) Convergence of West German Regions? - New Empirical Results on the Basis of Panel Unit-Root Tests, Applied Economics Quarterly (Konjunkturpolitik), 44(1), 82-99.
BOURGUIGNON, F. (1979) Decomposable Income Inequality Measures, Econometrica, 47, 901-920.
COULOMBE, S. ve LEE, F. C. (1995) Convergence Across Canadian Provinces, 1961 to 1991, Canadian Journal of Economics, 28 , 886–898.
COWER, F. (1995) Measuring Inequality, 2nd Edition. London: Prentice-Hall.
ÇALIŞKAN, K. (1998) 4325 Sayılı Olağanüstü Hal ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi Hakkındaki Kanun’la Sağlanan Teşvikler ve Karşılaşılabilecek Sorunlar, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, No:1.
ÇİLOĞLU, İ. (2000) Teşvik Politikalarının Yönlendirme Gücü, Hazine Dergisi, 13, 29-48.
De la FUENTE, A. ve Vives, X. (1995) Infrastructure and Education as Instruments of Regional Policy: Evidence from Spain, Economic Policy, 20, 11-54.
DİE (2004) Türkiye Ekonomisi İstatistik ve Yorumlar, Ankara, 33-37.
DILLING-HANSEN, M. ve SMITH, V. (1997 ) Regional Income Growth and Convergence, in Sorensen C. (Eds): Empirical Evidence of Regional Growth - The Centre-Periphery Discussion, 235-258, Copenhagen:Denmark.
DILLING-HANSEN, M., PETERSEN, K. R. ve SMITH, V. (1994) Growth and Convergence in Danish Regional Incomes, Scandinavian Economic History Review, XLII(1).
DPT (2002) İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Ankara, Yayın no:2671, 55-56.
DURAN, M. (1998) Türkiye’de Uygulanan Yatırım Teşvik Politikaları 1968- 1998, Hazine Müsteşarlığı, Araştırma ve İnceleme Dizisi, 57-73.
ERK, N., ATES, S., ve DIREKÇI, T. (2000) Convergence and Growth within GAP Region (South Eastern Anatolia Project) and Overall Turkey’s Regions, METU/ERC International Conference in Economics in Ankara, Turkey, September 2000.
FAGERBERG, J. ve VERSPAGEN, B. (1996) Heading for Divergence? Regional Growth in Europe Reconsidered, Journal of Common Market Studies, 34(3), 431-448.
FİLİZTEKİN, A. (1998) Convergence AcrossIndustries and Provinces in Turkey, Koç University Working Paper, No: 1998/08.
FOSTER, J.E. (1983) An Axiomatic Characterization of the Theil Measure of Inequality, Journal of Economic Theory, 31, 105-121.
FUNKE, M. ve STRULIK, H. (1999) Regional Growth in West Germany: Convergence or Divergence?, Economic Modelling, 16, 489-502.
FUNKE, M. ve STRULIK, H. (2000) Growth and convergence in a Two- Region Model of Unified Germany, German Economic Review, 1, 363-384.
GEZICI, F. ve HEWINGS, G. J. D. (2002) Spatial Analysis of Regional Inequalities in Turkey, Regional Economics Applications Laboratory Discussion Papers, NO: 02-T-11, Urbana: Illinois.
GINI, C. (1921) Measurement of Inequality of Incomes, The Economic Journal, 31, 124–126.
HELLIWELL, J. F. (1996) Convergence and Migration Among Canadian Provinces, Canadian Journal of Economics, 29 (Proceedings Issue: April),324-330.
IGAL, H., JOEL, S. ve PAUL, W. (2005) Educational opportunity and income inequality, Journal of Public Economics, 89 (5-6), 841-870.
İSO (1988) Türkiye Gayri Safi Yurt İçi Hasılasının İller İtibariyle Dağılımı, İstanbul Sanayi Odası Araştırma Dairesi, Yayın no: 1988/8.
KARACA, O. (2004) Türkiye’de Bölgeler Arası Gelir Farklılıkları: Yakınsama Var Mı?, Türkiye Ekonomi Kurumu, Tartışma Metni 2004/7.
LEFEBVRE, M. (1994) Les Provinces Canadiennes Et La Convergence: Une Évaluation Empirique, Bank of Canada Working Papers, No: 94-10.
MALLICK, R. (1993) Convergence of State Per Capita Incomes: An Examination of Its Sources,Growth and Change,24,321-340.
MEHTA, S., CRIHFIELD, J. B. ve GIERTZ, J. F. (1995) Economic Growth in the American States: The End of Convergence?, The Quarterly Review of Economics and Finance, 35, 551–577.
PALME, G. (1995) Divergenz Regionaler Konvergenzclubs , WIFO, Monatsberichte No. 12/95.
PARK, D. (2000) A Note on North-South Inequality, 1960-1995, METU Development in Studies, 27 (1-2), 173-82.
PERSSON, T. (1997 ) Convergence Across the Swedish Counties, 1911- 1993, European Economic Review, 41(9), 1835-1852.
SAĞBAŞ, İ. (2002) İller Arası Gelir farklılıkları ve Yakınsama, ODTÜ 6. Uluslararası Ekonomi Kongresi, Ankara.
SALA-I MARTIN, X. (1996) Regional Cohesion: Evidence and Theories of Regional Growth and Convergence, European Economic Review, 40, 1325- 1352.
SALEHEEN, J. (1996) The Change in British Earnings Inequality: Is there a Northern - Southern Divide?, Forthcoming in Economica.
SEITZ, H. (1995) Convergence: Theoretical Perspectives and Empirical Evidence for West Germany, Applied Economics Quarterly (Konjunkturpolitik), 41, 168-198.
SEN, A. (1973) On Economic Inequality, Oxford University Press, New York-USA.
SERDENGEÇTİ, T. (2003) 4325 Sayılı Kanunla Sağlanan Devlet Yardımları ve Kanun Kapsamındaki İller İle İlgili İstatistiki Bilgiler, Hazine Müsteşarlığı Teşvik ve Uygulama Genel Müdürü.
SHORROCKS, A. F. (1980) The Class of Additively Decomposable Inequality Measures, Econometrica, 48, 613-625.
SHUPP, F. R. (2002) Growth and Income Inequality in South Africa, Journal of Economic Dynamics and Control, 26, (9-11), 1699-1720.
THEIL, H. (1967) Economics and Information Theory, Amsterdam: North- Holland
TRESCOTT, P. B. (1985) Incentives Versus Equality: What Does China's Recent Experience Show?, World Development, 13 (2), 205-217.
ZHANG, Z., LIU, A. ve YAO, S. (2001) Convergence of China’s Regional Incomes:1952-1997, China Economic Review, 12, 243-258