19.Y.Y'DAN CUMHURİYET'E TÜRK YEREL YÖNETİM SİSTEMİNİN DOĞUŞU VE GELİŞİMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Bu çalışma, Türk yerel yönetim sisteminin 19.y.yda ortaya çıkışında ve gelişiminde etkili olan faktörleri ve yaşanan yapısal dönüşümü irdelemeyi hedeflemektedir. Çalışma, yerel yönetimler alanında yaşanan kurumsal dönüşümün nedenlerini sorgularken, iç siyasa yapım sürecine etki eden sosyo-ekonomik gereksinimler ve siyasi tercihlerin yanı sıra, dışsal bir etken olan Avrupa ve Avrupalılaşma olgusuna da atıfta bulunmuştur. Çünkü, Osmanlı İmparatorluğundan Cumhuriyete geçiş sürecinde hem merkezi hem de yerel yönetimler düzeyinde yaşanan yapısal dönüşüm çok faktörlü bir başka sürece işaret etmektedir. Yerel düzeyde, aşağıdan yukarıya bir yönelimle, herhangi bir otonomi talebi ortaya çıkmamış olsa da, beledi hizmetlere yönelik talebin toplumda azınlık konumunda bulunan topluluklardan gelmesi ve bunun yanı sıra merkezi yönetimin de, Tanzimat uygulaması ile kendi otoritesini sağlamlaştırmaya çalışırken, yerel yönetimleri de bu kapsamda değerlendirmeye alması, yerel yönetimleri aynı anda farklı odakların hedefine koymuştur. Çalışma bu anlamda, özellikle Tanzimat, I. ve II. Meşrutiyet dönemlerinde yerel yönetimlere yönelik gerçekleştirilen çalışmaları inceleyecektir.
AN ASSESSMENT ON THE EMERGENCE AND DEVELOPMENT OF THE TURKISH LOCAL GOVERNMENT SYSTEM FROM 19 TH CENTURY TO REPUBLICAN ERA
This study aims to scrutinize the structural transformation of Turkish local government system and the factors that have been effective during the emergence and development period of this system. Study analyses the reasons of the institutional transformation in the field of local governments by asking the influences of the socio-economic needs and political choices on internal policy-making process and also cited to the facts of Europe and Europeanization. Because, the structural transformation which was occurred during the transition process from Ottoman Empire to Turkish Republic indicates another a multi-factoral process. In fact, there were not any autonomy demand by a bottom-up effect in local level, but with coming a demand due to the municipal services from the minority population in the society and besides that the decision of central government to assess local governments within the Tanzimat administrative applications which aims to strengthen his authority, the local governments had been the target of different focuses. This study, particularly will examine the local government reforms which had been taken in hand during Tanzimat, I. and II. Constitutional Monarchy (Meşrutiyet) period.
___
- ÇELİK G. (2009) “Türkiye’de Yerel-Yerinden Yönetim Uygulaması (Osmanlı’dan Cumhuriyete)”, Kamuda Sosyal Politika, Yıl: 3, Sayı: 9, , 20-24.
- ÇEVİK H. H. (2001), Türkiye’de Kamu Yönetimi Sorunları, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- ERBAY Y., Akgün H. (2013) “Modernleşmeden Küreselleşmeye Türkiye’de Yerel Yönetimler- Tarihi ve Bugünü, Kazancı Kitap, İstanbul.
- ERYILMAZ B. (2005) “Osmanlı Yerel Yönetiminde İstanbul Şehremaneti”, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler 1, der. Akyüz V., 389-413, İlke Yayıncılık, İstanbul.
- ES M. (2005) “İl Özel İdaresi”, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler 2, der. Akyüz V., 145-156, İlke Yayıncılık, İstanbul.
- GÖZÜBÜYÜK Ş., KİLİ S. (1982) “Türk Anayasa Metinleri (1839-1980)”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, No: 496, 2. Bası, Ankara.
- GÜNEŞ, Y. (2009), “Mahalle Yönetimi”, Türk İdare Dergisi, Yıl: 81, Sayı: 465, 113-131.
- KARAMAN Z.T. (2013 “Türkiye’nin İdari Yapılanmasında Yerel Yönetimler ve Felsefesi”, Güncel Sorunlar Işığında, Türkiye’de Yerel Yönetimler, Yerel Yönetimler Sempozyumu, Yenimahalle Belediyesi, ODTÜ ve TUİÇ düzenlemesi, (21-22 Şubat 2013), Ankara, tebliğ olarak sunulmuştur.
- KAZICI Z. (2005) “Osmanlı Şehir İdaresinde İhtisab Müessesesi”, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler 1, der. Akyüz V., 355-388, İlke Yayıncılık, İstanbul.
- KELEŞ R. (1985) “Türkiye’de Anakent Yönetimi”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 2, 69-82.
- KENTLEŞME ŞURASI KOMİSYON RAPORU. (2009), Yerel Yönetimler, Katılımcılık ve Kentsel Yönetim Komisyon Raporu, Kentleşme Şurası, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara.
- ORTAYLI İ. (2005a) “Osmanlı Belediyeleri ve Kent Hizmetleri”, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler 2, der. Akyüz V., 13-24, İlke Yayıncılık, İstanbul.
- ORTAYLI İ. (2005b) “Tanzimattan Cumhuriyete Yerel Yönetimler”, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler 2, der. Akyüz V., 69-93, İlke Yayıncılık, İstanbul.
- ORTAYLI İ. (2011) Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840- 1880), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
- ORTAYLI İ. (2012) “Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi”, Cedit Neşriyat, 4. Baskı, Ankara.
- ÖZEL M. (2008) “Devletin İşlevsel Dönüşümü ve Genel Kamu Yönetimi Üzerine Etkileri”, Devletin Dönüşümü ve Yeni Dönem Kamu Yönetimi, der. Özel M., Eren V., 129-181, Çizgi Kitabevi, Konya.
- SARAN U. (2005) “Türk Kamu Yönetiminde Değişimin Genel Çizgisi: Reform Arayışlarının Karşısındaki Beklentiler ve Güçlükler”, Bilgi Çağında Türk Kamu Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması, der. Nohutçu A., Balcı A., 37-55, Beta Basım Yayım, İstanbul.
- ŞENTOP M. (2005) “Osmanlı Yerel Yönetiminde Kadılık”, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler 1, der. Akyüz V., 341-347, İlke Yayıncılık, İstanbul.
- TANÖR, B. (2009) Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri (1789-1980), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- TENİKLER G. (2012) “Kırsal Alanda Yerel Yönetim Politikasındaki Dönüşüm İhtiyacı ve Yeni Köy Kanunu Çalışmaları”, Kamu Politikalarında Dönüşüm, KAYFOR 2012 Bildiriler Kitabı, der. Parlak B., 391-413, TODAİE, Ankara.
- TOK N. (2008) “Küreselleşme ve Ulus-Devletin Dönüşümü”, Devletin Dönüşümü ve Yeni Dönem Kamu Yönetimi, der. Özel M., Eren V., 15-36, Çizgi Kitabevi, Konya.
- TORTOP N., AYKAÇ B. (2006) vd., Mahalli İdareler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- TEŞKİLAT-I ESASİYE KANUNU (1921) Kanun No:85, 3. Tertip Düstur, Cilt: 1, Ceridei Resmiye, 1-7 Şubat 1337
- ISSN: 1302-9975
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2001
- Yayıncı: Akdeniz Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
19.Y.Y'DAN CUMHURİYET'E TÜRK YEREL YÖNETİM SİSTEMİNİN DOĞUŞU VE GELİŞİMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
KÜRESEL DİNAMİKLER ETKİSİNDE 2000'Lİ YILLARDA TÜRKİYE'DE KAMU YÖNETİMİ VE DEMOKRATİKLEŞME REFORMU
Hüsniye AKILLI, Rüveyda ÖZASLAN KIZILBOĞA, Aylin ALKAYA, Serdar AKILLI