Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okul Dışı Öğrenmeye İlişkin Farkındalıklarının Değerlendirilmesi

Okul dışı öğrenme, alan yazında çok geniş bir anlama ve kuramsal çerçeveye sahip olmakla birlikte güncellenen öğretim programlarında da üzerinde önemle durulan konulardan biri olmuştur. Özellikle 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nın 18 özel amacından 4 tanesinde okul dışı öğrenmeye ve bu öğrenme ile edinilebilecek kazanımlara vurgu yapılmaktadır. Bununla beraber öğretim programının uygulanmasında dikkat edilecek hususlar başlığı altında da öğretmenlerin okul dışı ortamlardan yararlanması gerektiğine dikkat çekilmiştir. Bu noktadan hareketle araştırmanın temel amacı sınıf öğretmeni adaylarının okul dışı öğrenmeye yönelik görüşleri doğrultusunda bir değerlendirme yapmaktır. Sınıf öğretmeni adaylarının bu konu hakkındaki fikirlerinin belirlenmesinin öğretmen adaylarının mesleğe başlamadan bir farkındalık sahibi olmaları adına ve görev yapan öğretmenlere verilecek eğitimler için ön inceleme/ihtiyaç analizi özelliği taşıyacağı düşünülmektedir. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımına göre kurgulanmıştır. Çalışmanın veri toplama aracı araştırmacıların hazırladığı “Okul Dışı Öğrenme Görüş Formu” dur. Öğretmen adaylarının açık uçlu sorulara verdikleri cevapların analizinde ise içerik analizi ve betimsel analiz teknikleri birlikte kullanılmıştır. Araştırma 2017-2018 eğitim öğretim yılı bahar döneminde bir devlet üniversitesinde öğrenim gören sınıf öğretmeni adayları ile yürütülmüştür. Araştırmaya; 51’i kadın, 28’i erkek olmak üzere 79 gönüllü sınıf öğretmen adayı katılmıştır. Bulgular incelendiğinde, öğretmen adaylarının önemli bir kısmının okul dışı öğrenmeyi, “okulun dışında yapılan eğitim-öğretim” ve “yaparak yaşayarak ve etkili öğrenme” şeklinde tanımladıkları tespit edilmiştir. Okul dışı öğrenmenin amacını ise etkili öğretim, eğitim-öğretimde gerçekliği sağlamak ve öğrenilenleri yaşamla ilişkilendirmek olarak ifade etmişlerdir. Öğretmen adaylarından okul dışı öğrenme ortamlarına örnekler verilmesi istendiğinde ise müzeler, tarihsel alanlar ve resmi kurumlar ilk sıralarda yer almıştır. Sınıf öğretmeni adayları okul dışı öğrenme etkinliklerinin 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer alan gözlem, araştırma ve empati becerilerinin geliştirilmesinde etkili olduğunu düşünürken aynı programda yer alan sevgi, saygı ve yardımseverlik değerlerinin de okul dışı öğrenme etkinlikleri ile geliştirilebileceğine inanmaktadırlar.

Evaluation of Primary School Teacher Candidates' Awareness of Out-of-School Learning

Out-of-school learning has a broad understanding and theoretical framework in the literature, but it has been one of the most important issues in the updated curriculum. In particular, out of the 18 special aims of the 2018 Social Studies Curriculum, 4 out-of-school learning and the achievements that can be achieved with this learning are emphasized. However, it has been pointed out that teachers should benefit from the non-school environment under the heading of the article which will be noted in the implementation of the curriculum. From this point of view, the main aim of this research is to make an assessment of the teacher candidates in the direction of their opinions about out-of-school learning. It is thought that the teacher candidates' ideas about this subject are determined by the teacher candidates having an awareness without starting from the job and will carry the preliminary examination / needs analysis feature for the trainings to be given to the working teachers. The research was designed according to the qualitative research approach. The study's data collection tool is the "Non-School Learning Opinion Form" prepared by researchers. Content analysis and descriptive analysis techniques are used together in the analysis of the answers given by the teacher candidates to the open-ended questions. The research was carried out with class teacher candidates studying at a state university during spring semester 2017-2018 academic year. Research; a total of 79 class teacher candidates, including 51 volunteer girls and 28 male volunteers, participated. When the findings are examined, it has been determined that a significant part of the teacher candidates describe out-of-school learning, education outside the school, living by doing and effective learning. The aim of non-school learning is to teach effective teaching, to provide reality in education and teaching, and to relate learning to life. When asked to provide examples of candidate teacher candidates for out-of-school learning environments, the museum lists historical sites and official institutions. Primary teacher candidates think that extracurricular learning activities are effective in the development of observation, research and empathy skills in the 2018 Social Studies Curriculum. Teacher candidates, however, believe that the values of love, respect and charity in the 2018 Social Studies Curriculum can be improved with extracurricular learning activities.

PDF

___

Altın, B. N. ve Atçı, A. Ş. (2012). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı eğitim etkinlikleri. M. Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 545-583). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Altın, B. N. ve Demirtaş, S. (2012). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı eğitim etkinlikleri (müze ve arazi çalışmaları). M. Safran (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 509-543). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Ayotte-Beaudet, J.P., Potvin, P., Lapierre, H.G. and Glackin, M. (2017). Teaching and Learning Science Outdoors in Schools’ Immediate Surroundings at K-12 Levels: A Meta-Synthesis. EURASIA Journal of Mathematics Science and Technology Education, 13(8):5343-5363. DOI: 10.12973/eurasia.2017.00833a.
Bamberger, Y. and Tal, T. (2007). Learning in a personal context: levels of choice in a free choice learning environment in science and natural history museums. Science Education, 91, 75-95.
Binbaşıoğlu, C. (2000). Okulda ders dışı etkinlikler. İstanbul: Milli eğitim Basımevi.
Brown, R. G. (1998). Outdoor Learning Centers: Realistic Social Studies Experiences for K-6 Students, The Social Studies, (89)5, 199-204, DOI:10.1080/00377999809599852
Çebi, H. (2018). Farklı okul dışı öğrenme ortamlarının, öğrencilerin fen bilimleri dersine karşı ilgi ve tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Coşkun Keskin, S. ve Kaplan, E. (2012). Sosyal Bilgiler Ve Tarih Eğitiminde Okul Dışı Öğrenme Ortamı Olarak Oyuncak Müzeleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (41), 95-115.
Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sınıf dışı öğrenmeye ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13 (3), 1823-1841.
Demirel, Ö (2012). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Denzin, N. K. and Lincoln, Y. S. (2005). The sage handbook of qualitative research. (Third Edition) California: Sage Publications.
Dillon, J., Rickinson, M., Teamey, K., Morris, M., Choi, M. Y., Sanders, D., and Benefield, P. (2006). The value of outdoor learning: Evidence from research in the UK and elsewhere. School Science Review, 87(320), 107 - 111.
Dori, Y. and Tal, R. (2000) Formal and Informal Collabarate Projects: Engaging In Industry With Environment Awareness. Science Education, 84(1), 1-19.
Ford, P. (1986). Outdoor education: Definition and philosophy. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED267941.pdf
Geçit Y. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutumlarının incelenmesi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 176-185.
Güleç, S. ve Alkış, S. (2003). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin iletişimsel boyutu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 63-78.
Kale, M. (2007). Eğitimin temel kavramları. E. Karip (Ed.) Eğitim bilimine giriş içinde (s. 1-24). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Karademir, E. (2013). Öğretmen ve öğretmen adaylarının fen ve teknoloji dersi kapsamında “okul dışı öğrenme etkinliklerini” gerçekleştirme amaçlarının planlanmış davranış teorisi yoluyla belirlenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kılıç, H. E. ve Şen, A. İ. (2014). Okul Dışı Öğrenme Etkinliklerine ve Eleştirel Düşünmeye Dayalı Fizik Öğretiminin Öğrenci Tutumlarına Etkisi. Eğitim ve Bilim, 34 (176), 13-36.
Knapp, C. E., Swan, M., Vogl, S. and Vogl, R. (1986). Using the outdoors to teach social studies: Grades 3-10. Las Cruces, N. Mexico: Eric Clearinghouse on Rural Education and Small Schools.
Learning and Teaching Scotland (2010). Curriculum for excellence through outdoor learning. Learning and Teaching Scotland, Glasgow.
Mazman, F. (2007). Sosyal bilgiler eğitiminde gezi-gözlem metodunun uygulanmasına ilişkin bir araştırma (Tokat örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
MEB, (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4,5,6 ve 7. sınıflar). Ankara: MEB.
Merriam, S. B. (2009). Qualitative research (3th ed.). San Francisco: A Wiley Imprint.
Miles, M. B. & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage.
Mirrahimi, S., Tawil, M.N., Abdullah, N.A.G., Surat, M. and Usman, I.M.S. (2011). Developing conducive sustainable outdoor learning: The impact of natural environment on learning, Social and Emotional Intelligence Procedia Engineering, 20 (2011) 389-396.
Hesse-Biber,S.N. and Leavy, P. (2011). The practice of qualitative research. Thousand Oaks: Sage Publications.
Okur Berberoğlu, E. ve Uygun, S. (2013). Sınıf dışı eğitimin dünyadaki ve Türkiye’deki gelişiminin incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 32-42.
Özür, N. (2010). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Salmi, H. (1993). Science centre education: motivation and learning in informal education. (Doctoral dissertation). https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED363613.pdf
Saraç, E. ve Çiçek, E. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin okul dışı öğrenme ortamlarındaki yaşantıları ile ilgili görüşleri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi(KEFAD),18(3),504-518.
Saraç, H. (2017). Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: içerik analizi çalışması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi (EKUAD JETPR), 3(2), 60-81.
Şimşek, A. ve Kaymakçı, S. (2015). Okul dışı sosyal bilgiler öğretiminin amacı ve kapsamı. A. Şimşek ve S. Kaymakcı, (Ed.), Okul dışı sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 1-13). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Tokcan, H. (2015). Sosyal bilgilerde kavram öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Yeşilbursa, C. C. (2006). Sosyal Bilgiler dersinde tarihi yerleri kullanarak tarih konularının öğretimi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.