İlköğretim Kurumu Öğrencilerinin "Sınıf Öğretmeni" Kavramına İlişkin Metaforik Algıları
Bu araştırmada ilköğretim öğrencilerinin "sınıf öğretmeni" algılarının metaforlar aracılığıyla belirlemesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırmanın fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini amaçlı örnekleme yoluyla seçilen dört ilköğretim okulunun 2., 5. ve 8. sınıfına devam eden toplam 234 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında, öğrenciler iki ana kategoride toplam 70 adet geçerli metafor üretmişlerdir. Metaforlar, öğrencilere yaklaşımları ve mesleki rollerine esas alınarak 2 kategoride toplanmıştır. Öğrencilere yaklaşımları bakımından; metaforlar, sevgi temelli ve yıkıcı zarar veren öğretmen olmak üzere iki kategoride incelenmiştir. Sevgi temelli öğretmen kategorisinde öğrencilere sevgi dolu yaklaşmaları ifade eden "melek" metaforu en fazla üretilendir. Mesleki rolleri bakımından öğretmen kategorisinde altı alt kategori oluşmuştur. Bu kategoride en çok metafor, "bilginin kaynağı/aktarıcısı öğretmen" alt kategorisinde toplanmış olup "güneş" metaforu bu kategoride çok üretilen metafor olmuştur.
Metaphorical Perceptions of Primary School Students on the Classroom Teacher Concept
The study was designed as a phenomenological study of qualitative research. The study group was comprised of 234 students who study at 2nd, 5th and 8th grade in four different primary schools, and the purposeful sampling method was chosen to select participants. The participants used 70 valid metaphors under two main categories. Metaphors were categorized under two categories considering teachers' treatment to students and their professional roles. Based on their treatment to students, the related metaphors were analyzed under two categories as sympathetic teacher and damaging teacher. "Angel" metaphor was the one which the participants used the most frequently in the sympathetic teacher category. According to teachers' professional roles, metaphors were analyzed under six categories. In this category, "sun" metaphor was the most frequent used one which is under the subcategory of "the source/transmitter of knowledge".
___
Akturan, U. ve Esen, A. (2008). Fenomenoloji. T. Baş ve U. Akturan (Yay. Haz.), Nitel Araştırma Yöntemleri içinde (ss. 83-98). Ankara: Seçkin Yayıncılık.Aydın, İ. S. vr Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının "öğretmen" ve "öğrenci" kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5 (3), 818-842.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F.(2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Cemaloğlu,N. (2011)Eğitim sisteminde öğretmenliğin rolü ve işlevi. Ç. Özdemir, (Yay. Haz). Eğitim Bilimine Giriş içinde (ss. 229-252 )Ankara: Pegema Yayınları.
Saban, A. (2004) . Giriş düzeyindeki öğretmen adaylarının "öğretmen" kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2007). Prospective teachers' conceptions of teaching and learning revealed through metaphor analysis. Learning and Instruction, 17, 123-139.
Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6 (2), 461-522.
Sadık, F. (2008). Sınıfta görülen istenmeyen davranışlar ve baş etme stratejileri, B.Yiğit (Yay. Haz), Sınıf yönetimi içinde ,(ss 47-90), İstanbul: Kriter Yayınevi.
Shindler, J. (2010). Transformative classroom management. USA. Jossey-Bass.
Strauss, A., & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. Newbury Park, CA: Sage Publications, Inc.
Sümbül, M. (1996). Öğretmen niteliği ve öğretimdeki rolleri, Eğitim Yönetimi, 2(4), 597-605
Şahin, A. E. (2007). Meslek ve öğretmenlik. V. Sönmez (Yay.Haz.), Eğitim bilimine giriş içinde (ss. 261-306), Ankara: Anı Yayıncılık.
Taşdemir, A. ve Taşdemir, M. (2011a). Metaphors on teaching process and teachers; produced by the teachers [Öğretmenlık ve öğretıim sürecı üzerıne öğretmen meteforları]. 2nd International Conference On New Trends İn Education And Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey 785-794.
Tekışık, H. H. (1998). Sekiz yıllık zorunlu ilköğretimde öğretmen sorunu ve çözüm önerileri. Çağdaş Eğitim Dergisi. Yıl:23, S.241, s.1-8.
Tok, T. N. (2013). Who is an education supervisor? A guide or a nightmare? International Journal of Social Sciences and Education, 3(3), 752-769.
Yapıcı, M (2007). Öğretmen tutum ve yansımaları, Üniversite ve Toplum Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, e-dergi: 7, (3).
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yıldırım, A., Ünal, A., Çelik, M. (2011). Öğretmen kavramına ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş algılarının analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8 (2) Mayıs 2014 http://www.insanbilimleri.com adresinden erişildi.
- ISSN: 1309-0682
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2008
- Yayıncı: Tayfun Taşbilek