Yemlik yetiştiriciliğe uygun yerel bezelye (Pisum sativum L.)genotipleri*

Bu çalışma, Samsun ekolojik şartlarında 18 bezelyehattının yemlik yetiştiriciliğe uygunluğununbelirlenmesi amacı ile 2 yıl süre ile yürütülmüştür.Denemeler her iki yılda kasım ayı içerisindeekilmiştir. Bitki boyu, dal sayısı, bitkide yapraksayısı, yaprak alanı, yaprak/sap oranı, bitki ağırlığı,bitkide tane verimi belirlenmiştir. Path analizinegöre, bitki kuru ağırlığına en fazla doğrudan etkieden özelliklerin sırasıyla yaprak alanı, yaprak/saporanı, tane verimi ve yaprak alan indeksi olduğubelirlenmiştir. İki yıllık verilere göre denemedekullanılan genotiplerin yaprak alanı 15.3- 69.4 cm2,yaprak/sap oranı 0.89 -1.22, tane verimi 5.6 -9.35g/bitki ve yaprak alan indeksi 1.91 - 9.35 değerleriarasında değişmiştir. Denemede kullanılangenotiplerden 6sının yapılan değerlendirmelersonucu yem amaçlı kullanılabileceği sonucunavarılmıştır.

Local pea ( Pisum sativum L.) genotypes appopriate for forage

The aim of this study conducted at the ecologicalconditions of Samsun for two years was to determinethe suitability of cultivation for forage of 18 local pealines. Sown were done in november both years.Plant height, number of branch, number of leaves,leaves area, leaf/stem ration, dry plant weight andseed yield per plant were determined. According tothe path analysis it was determined that leaf area,leaf/stem ratio, seed yield and leaf area index hadthe most directly effect on dry plant weight. Averageof these characters ranged between 15.3 -69.4 cm2, 0.89-1.22, 5.6- 9.35 g/plant and 1.91 -9.35respectively as according to the two year datas. Itwas concluded that can be selected 6 genotypes forforage from this experiment.

PDF

___

Acar, Z., Ayan, İ., 2000. Yem Bitkileri Kültürü. OMÜ Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Kitabı No: 2, Samsun, 152 s.
Açıkgöz, E., Uzun, A., 1997. Yarı yapraklı ve normal yapraklı bezelye (Pisum sativum L,) çeşitlerinden geliştirilen melez hatların bazı tarımsal ve morfolojik özellikleri. OMÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Tarla Bilimleri Derneği Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi (22 -25 Eylül 1997, Samsun) Bildirileri, 436-440.
Açıkgöz, E., 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 182 Vipaş AŞ Yayın No: 58 (3. Baskı), Bursa, 584 s.
Açıkgöz, E., Uzun, A., Bilgili, U., Sincik, M., 2001. Bezelye ( Pisum sativum L,) çeşitleri arasında yapılan melezlemelerle geliştirilen hatların verim ve bazı kalite özellikleri. Türkiye IV. Tarla Bitkileri Kongresi (17-21 Eylül 2001, Tekirdağ), Cilt III, Çayır Mera Yem Bitkileri, 73 -77.
Açıkgöz, E., Üstün, A., Gül, İ., Anlarsal, E., Tekeli, S. A., Nizam, İ., Avcıoğlu, R., Geren, H., Çakmakçı, S., Aydınoğlu, B., Yücel, C., Avcı, A., Acar, Z., Ayan, İ., Uzun, A., Bilgili, U., Sincik, M., Yavuz, M., 2007. Yem bezelyesi ( Pisum sativum L,)de genotipxçevre ilişkileri ve kuru madde ile tohum veriminde stabilite analizi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi (25-27 Haziran 2007, Erzurum), Bildirileri 2, Çayır Mera Yem Bitkileri ve Endüstri Bitkileri, 79 -82.
Ahmed, C. M. S., Mahmood, F., Khokhar, M. A., 1999. Evaluation of some yield components of pea (Pisum sativum L.) cultivars under Islamabad climatic conditions. Sarhad Journal of Agriculture, 15(4), 291-293.
Akçin, A., 1988. Yemeklik Dane Baklagiller. Selçuk Üniversitesi Yayınları: 43, Ziraat Fakültesi Yayınları: 8, Konya, 377 s.
Anlarsal, A. E., Yücel, C., Özveren, D., 2001. Çukurova koşullarında bazı bezelye hatlarının ( P. sativum ssp. sativum L. ve P. sativum ssp. arvense L.) uyumu ve verimlerinin saptanması üzerine bir araştırma. Çukurova Üni. Zir. Fak. Dergisi, 16 (3): 11 -20.
Bilgili, U., Uzun, A., Sincik, M., Yavuz, M., Gül, İ., Anlarsal, E., Tekeli, S. A., Nizam, İ., Avcıoğlu, R., Geren, H., Çakmakcı, S., Aydınoğlu, B., Yücel, C., Avcı, A., Karaköy, T., Acar, Z., Ayan, İ., Açıkgöz, E., 2007. Farklı yaprak tiplerindeki yemlik bezelye hatlarının verim ve bazı verim özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi (25 -27 Haziran 2007, Erzurum) Bildirileri 2 Çayır Mera Yem Bitkileri ve Endüstri Bitkileri, 83 -86.
Bilgili, U., Açıkgöz, E., 1999. Değişik yaprak özelliklerine sahip yakın izogenik yem bezelyesi hatlarını n önemli morfolojik ve tarımsal özellikleri üzerinde araştırma. 3. Tarla Bitkileri Kongresi (15 -18 Kasım 1999, Adana), Cilt III, Çayır Mera Yem Bitkileri ve Yemeklik Tane Baklagiller, 96-101.
Bozoğlu, H., Pekşen, E., Pekşen, A., Gülümser, A., 2007. Determ ination of the yield performance and harvesting periods of fifteen pea ( Pisum sativum L,) cultivars sown in autumn and spring. Pakistan Journal of Botany, 39(6): 2017-2025.
Çil, A. N., Çil, A., Yücel, C., Açıkgöz, E., 2007. Harran ovası koşullarında bazı bezelye ( Pisum sativum L.) hatlarının verim ve verim özellikleri. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi (25 -27 Haziran 2007, Erzurum), Bildiriler 2 Çayır Mera Yem Bitkileri ve Endüstri Bitkileri, 87-89.
Karayel, R., 2006. Yerel Bezelye Genotiplerinin Tanımlanması ve Bazı Agronomik Özelliklerinin Tespiti. OMÜ Fen Bil. Enst., Yüksek lisans tezi. Samsun, 146 s.
Karayel, R., Bozoğlu, H., 2008. Türkiye'nin farklı bölgelerinden toplanan yerel bezelye populasyonunun bazı agronomik özellikleri. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 23 (1): 32 -38.
Khokhar, M. A., Ahmed, C. M. S., Mahmood, F., 1999. Growth analysis of different cultivars of garden pea (Pisum sativum L.). Sarhad-Journal-of-Agriculture (Pakistan), 15(5): 417-422.
Koivisto, J. M., Lane, G. P. F., Davies, W. P., Durand, J. L., Emile, J. C., Huyghe, C., Lemarie, G., 2002. Growth and development of semi-leafless grain and forage peas, Multi function grasslands:quality forages, animal products and landscapes. Procudings of the 19 th General Meeting of the European Grassl and Federation (27-30 May 2002, France), La Rochelle, 430-431.
Manga, İ., Acar, Z., Ayan, İ., 1995. Baklagil Yembitkileri. OMÜ Ziraat Fakültesi Yayınları Ders Notu No:7, Samsun, 342 s.
Manga, İ., Acar, Z., Ayan, İ., 2003. Baklagil Yem Bitkileri. OMÜ Zir. Fak. Yay. Ders Kitabı No: 7, (genişletilmiş 2. Baskı), Samsun, 451 s.
McPhee, K. E., Muehlbauer, F. J., 1999. Variation for biomass and residue production by dry pea. Field Crops Research, 62, 203 -212.
McPhee, K. E., 2003. Dry pea productıon and breedıng. International Journal of Food, Agriculture, and the Environment, 1 (1), 64-69. Özdemir, S., 2002. Yemeklik Baklagiller. Hasad Yayıncılık, İstanbul, 142 s.
Şehirali, S., 1988. Yemeklik Dane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 108, Ders Kitabı: 314, Ankara, 435 s. Schuster, W. H., Alkmaper, J., Marquard, R., Stahlin, H. C. A., 1998. Leguminosen zur Kornnutzung, Giessen, Germany.
Timurağaoğlu, K. A., Genç, A., Altınok, S., 2004. Ankara Koşullarında Yem Bezelyesi Hatlarında Yem ve Tane Verimleri. Tarım Bilimleri Dergisi, 10(4): 457- 461.
Toğay, N., Toğay, Y., Erman, M., Yıldırım, B., 2006. Kışlık iki bezelye hattı (Pisum sativum ssp. a rvense L,)nda farklı bitki sıklıklarının bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniv. Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Dergisi, 16(2): 97-103.