Tuzluluk (NaCl) stresinin mürdümükde (Lathyrus sativus L.) çimlenme ve erken fide gelişme özelliklerine etkisi

Öz Mürdümük kurak alanlara adapte olan bir baklagil olarak abiyotik stres faktörlerine karşı bir güvence ve iyi bir alternatif bitkidir. Bu araştırma, iki mürdümük çeşidinin çimlenme döneminde tuz stresine karşı tepkilerinin belirlenmesi amacıyla laboratuar koşullarında gerçekleştirilmiştir. Bitkisel materyal olarak, yerel bir çeşit ile düşük ODAP içeriğine sahip bir çeşit olarak tescil edilen Ceora çeşidi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, tuz stresinin çimlenme ve erken fide gelişme özelliklerini azalttığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, çimlenme oranı %85-100, kökçük uzunluğu 12.55-77.74 mm, sapçık uzunluğu 23.30-73.12 mm, kökçük yaş ağırlığı 202.90-951.30 mg ve sapçık yaş ağırlığı 479.98-807.60 mg arasında değişmiştir. Mürdümük bitkisinin 150 mM NaCl dozunda bile kabul edilebilir bir çimlenme sağladığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çimlenme, mürdümük, Lathyrus sativus, tuzluluk stresi

PDF

___

Açıkgöz, E., 2001. Yem Bitkileri (3. Baskı). Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 182. Bursa, 584 s.
Arslan, M., 2016. Importance and current situation of grass pea (Lathyrus sativus L.) in forage crops production of Turkey. Turkish Journal Of Agricultural And Natural Sciences, 3 (1): 17–23.
Arslan, M., 2017a. Diversity for vitamin and amino acid content in grass pea (Lathyrus sativus L.). Legume Research, 40 (5): 803-810.
Arslan, M., 2017b. Fatty acid characteristics of grass pea (Lathyrus sativus) in an East Mediterranean environment. Cogent Chemistry, 3: 1296748.
Arslan, M., 2017c. Defining free amino acid contents of grass pea (Lathyrus sativus) genotypes in Turkey. Cogent Chemistry, 3: 1302311.
Arslan, M,, Oten, M., Erkaymaz, T., Tongur, T., Kilic, M., Elmasulu, S., Cinar, A., 2017. β-N-oxalyl-L-2,3- diaminopropionic acid, Lhomoarginine and asparagine contents in the seeds of different genotypes Lathyrus sativus L. as determined by UHPLC-MS/M. International Journal of Food Properties, (online published), Article DOI: 10.1080/10942912.-2017.1289961.
Aşçı, Ö.Ö., Üney, H., 2016. Farklı tuz yoğunluklarının macar fiğinde (Vicia pannonica Crantz) çimlenme ve bitki gelişimine etkisi. Akademik Ziraat Dergisi 5 (1):29- 34.
Başaran, U., Acar, Z., Aşçı, Ö.Ö., Mut, H., Ayan, I., 2007. Mürdümük (Lathyrus sp.) türlerinin önemi, tarımda kullanım olanakları ve zararlı madde içerikleri. OMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (1): 139-148.
Basaran, U., Acar, Z., Karacan, M., Onar, A.T., 2013. Variation and correlation of morpho-agronomic traits and biochemical contents (protein and βOdap) in Turkish grass pea (Lathyrus sativus L.) landraces. Turkish Journal of Field Crops, 18 (2): 166-173
Campbell, C.G., Mehra, R.B., Agrawal, S.K., Chen, Y.Z., AbdEl-Moneim, A.M., Khawaja, H.I.T., Yadav, C.R., Tay, J.U., Araya, W.A., 1994. Current status and future strategy in breeding grass pea (Lathyrus sativus). Euphytica, 73: 167–175.
Campbell, C.G., 1997. Grass pea (Lathyrus sativus L.) promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops, vol. 18. International Plant Genetic Resources Institute, Rome, Italy.
Carrow, R.N., Duncan, R.R., 1998. Salt affected turfgrass sites: Assessment and management. Ann Arbor Press, Chelsea.
Ekmekçi, E., Apan, M., Kara, T., 2005. Tuzluluğun Bitki Gelişimine Etkisi. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 20 (3): 118-125.
Fallahi, H.R., Fadaeian, G., Gholami, M., Daneshkhah, O., Hosseini, F.S., Aghhavani-Shajari, M., Samadzadeh, A., 2015. Germination Response of Grass Pea (Lathyrus sativus L.) and Arugula (Eruca sativa L.) to Osmotic and Salinity Stress. Plant Breeding and Seed Science, 71: 97-108.
Foolad, M.R., Lin, G.Y., 1997. Genetic potential for salt tolerance during germination in Lycopersicon species. Hortscience, 32, 296-300.
Genç, H., Şahin, A., 2001. Batı Akdeniz ve Güney Ege Bölgesinde yetişen bazı Lathyrus türleri üzerinde sitotaksonomik araştırmalar. III. S.D.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 5:(1):98-112.
Gheidary, S., Akhzari, D., Pessarakli, M., 2017. Effects of salinity, drought, and priming treatments on seed germination and growth parameters of Lathyrus sativus L. Journal of Plant Nutrition, 40 (10): 1507- 1514.
Grela, E.R., Rybinski, W., Klebaniuk, R., Matras, J., 2010. Morphological characteristics of some accessions of grass pea (Lathyrus sativus L.) grown in Europe and nutritional traits of their seeds. Genetic Resource and Crop Evoluation 57: 693–701.
Haileselasie, T.H., Gselasie, B., 2012. The Effect of Salinity (NaCl) on Germination of Selected Grass Pea (Lathyrus sativus L.) Landraces of Tigray. Asian Journal of Agricultural Sciences 4 (2): 96-101.
Jackson, M.T., Yunus, A.G., 1984. Variation in the grass pea (Lathyrus sativus L.) and wild species. Euphytica 33: 549-559.
Karadağ, Y., İptaş, S., Yavuz, M., 2004. Agronomic Potential of Grasspea (Lathyrus sativus L.) Under Rainfed
Condition in Semi-arid Regions of Turkey. Asian Journal of Plant Sciences, 3 (2): 151-155.
Kendir, H., 1999. Bazı Kıbrıs mürdümüğü (Lathyrus ochrus (L) DC.) hatlarının Ankara koşullarında tohum verimlerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 5 (3): 53-60.
Maas, E.V., Hoffman, G.J., 1977. Crop Salt ToleranceCurrent Assessment. J. Irrig. Drain. Div. ASCE, 103: 115-134.
Mahdavi, B., Sanavy, S.A.M.M., 2007. Germiantion and Seedling Growth in Grasspea (Lathyrus sativus) Cultivars under Salininty Conditions. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10 (2): 273-279.
Marcum, K.B., 2006. Use of Saline and Non-Potable Water in the Turfgrass Industry: Constraints and Developments. Agricultural Water Management, 80:132–146.
Passam, H.C., Kakouriotis, D., 1994. The effects of osmoconditioning on the germination emergence and early plant growth of cucumber under saline conditions. Sci. Hortic., 57: 233-240.
Sabancı, O.C., Özpınar, H., 2001. Bazı yem bitkilerinin Menemen koşullarına adaptasyonları üzerine araştırmalar II. mürdümük (Lathyrus sativus L.). Anadolu Dergisi, 10 (1): 41-45.
Sarıca, N., 2014. Bazı Sıcak İklim Çim Türlerinin Tuzluluğa Dayanıklılığının Belirlenmesi ve Uygulamalar Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enst. Peyzaj Mimarlığı A.B.D. 71 ss.
SAS Institute. 2011. SAS/STAT software 9.3, SAS Institute, Cary, NC.
Siddique, K.H.M., Hanbury, C.D., Sarker, A., 2006. Registration of “Ceora” grass pea. Crop Science, 46: 986.
Tsegay, B.A., Gebreslassie, B., 2014. The effect of salinity (NaCl) on germination and early seedling growth of Lathyrus sativus and Pisum sativum var. abyssinicum. African Journal of Plant Science, 8 (5): 225-231.
Anonim, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu Verileri, (Tüik). www.tuik.gov.tr
Türk, M,, Albayrak, S., Çelik, N., 2007. Estimates of broadsense heritability for seed yield and yield components of grass pea (Lathyrus sativus L.). Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 31: 155-158.
Uddin, M.K., Juraimi, A.S., 2013. Salinity Tolerance Turfgrass: History and Prospects. The Scientific World Journal, Volume 2013, Article ID: 409413.
Uyanık, M., Kara, Ş.M., Korkmaz, K., 2014. Bazı Kışlık Kolza (Brassica napus L.) Çeşitlerinin Çimlenme Döneminde Tuz Stresine Tepkilerinin Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 20: 368-375.
Yan, Z.Y., Spencer, P.S., Li, Z.X., Liang, Y.M., Wang, Y.F., Wang, C.Y., Li, F.M., 2006. Lathyrus sativus (grass pea) and its neurotoxin ODAP. Phtytochemistry 67, 107–121.
Yılmaz, E., Tuna, A.L., Bürün, B., 2011. Bitkilerin Tuz Stresi Etkilerine Karşı Geliştirdikleri Tolerans Stratejileri. C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 7 (1):47-66