Tombul Fındıkta Rehabilitasyon Uygulamalarının Verim ve Kaliteye Etkileri

Amaç: Bu çalışmada Ordu ilinde yaşlanmaya yüz tutmuş Tombul fındık bahçelerinde rehabilitasyon uygulamalarının verim ve kalite üzerine etkileri araştırılmıştır. Materyal ve Yöntem: 2019-2020 yıllarında iki yıl süre ile 2 farklı ilçede 3 farklı bahçede yürütülen bu araştırmada her bahçe kontrol ve rehabilitasyon alanı olarak ikiye ayrılmıştır. Araştırma sahasında 2 şer dekar veya 100 er ocak olacak şekilde parseller oluşturulmuştur. Kontrol parselinde üreticiler geleneksel uygulamalarına devam etmiş, rehabilitasyon parsellerinde ise fındık için modern tarım teknikleri uygulanmıştır. Toprak ve bitki besin elementleri analizleri, gübreleme, zirai mücadele işlemleri, budama ve dip sürgünlerinin alınması, yabancı ot mücedelesi deneme süresince düzenli bir şekilde yapılmıştır. Denemede, verim ve meyve kalite parametreleri incelenmiştir. Araştırma Bulguları: Rehabilitasyon parsellerindeki verim değerleri kontrol parsellerine göre daha yüksek çıkmış ve bu farklılık istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Rehabilitasyon parsellerindeki kontrole göre verim artışı değerleri bitki başına ilk yıl %67 ikinci yıl ise %60 olarak hesaplanmıştır. Benzer şekilde rehabilitasyon uygulamaları kontrole göre GKAV değerlerini ilk yıl %29.8, ikinci yıl ise %53.8 oranında artırmıştır. İki yıllık bulgular ışığında rehabilitasyon ve kontrol parsellerinde sırasıyla, meyve ağırlığı 2.46- 1.98 g, iç oranı %56.34 - %49.12, kabuk kalınlığı da 1.00 – 1.03 mm değerlerinde çıkmış olmakla birlikte rehabilitasyon uygulamalarının anılan özellikler üzerine etkisi istatistiki olarak önemli çıkmamıştır. Sonuç: Elde edilen bulgular rehabilitasyon uygulamalarının bahçelerde önemli verim artışı sağlayacağını, üreticiler ve bölge ekonomisi açısından önemli katkılar sunacağı kanısındayız. Bununla birlikte rehabilitasyon uygulamaları bitkilerde kusurlu meyve oranını azalttığı için meyve kalite özellikleri üzerine olumlu etki yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

C. avellana, Tombul, rehabilitasyon, gübreleme, budama, dip sürgünü

Effects of Rehabilitation Applications on Yield and Quality in 'Tombul' Hazelnuts

Objective: The aim of this study was to investigate the effects of rehabilitation practices on yield and quality characteristics of Tombul hazelnuts in economically exhausted orchards in the Ordu province. Materials and Methods: This research was conducted over two years, from 2019 to 2020, in three different orchards located in two different districts. In each orchard, parcels were established with an area of 2 decares and 100 hazelnut ‘ocaks’ for rehabilitation activities, and control parcels with the same specifications were also established. While the control parcels were left to the standard practices of the producers, the rehabilitation parcels underwent various procedures throughout the trial period, including soil structure analysis, plant nutrient element analysis, fertilization, agricultural pest control, pruning of damaged and diseased branches, and the removal of basal shoots. Yield and quality parameters were examined in the trial. Results: The yield values in the rehabilitation parcels were significantly higher than those in the control parcels. The increase in yield per plant in the rehabilitation parcels was calculated as 67% in the first year and 60% in the second year compared to the control. Similarly, rehabilitation practices increased the GKAV values by 29.8% in the first year and 53.8% in the second year compared to the control. Despite the fact that the two-year findings indicated differences in fruit weight (2.46 g - 1.98 g), kernel ratio (56.34% - 49.12%), and shell thickness (1.00 mm - 1.03 mm) between rehabilitation and control parcels, the effect of rehabilitation practices on these characteristics was not statistically significant. Likewise, rehabilitation practices numerically increased the oil and protein ratios compared to the control. Conclusion: The results obtained suggest that rehabilitation practices can lead to significant yield increases in orchards with older hazelnut trees, providing substantial contributions to producers and the regional economy. Furthermore, it is believed that rehabilitation practices can have a positive impact on quality by reducing the percentage of defective fruits in hazelnut trees.

Keywords:

C. avellana, rehabilitation, fertilization, pruning, sucker,

PDF

___

Bak, T. (2010). Fındıkta (Corylus avellana L.) farklı dal sayılarının kalite faktörleri üzerine etkileri. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
Çalışkan, K. (2018). Çakmak barajı havzasında (Çarşamba) organik olarak yetiştirilen Palaz ve Tombul fındık çeşitlerinde ocaktaki gövde sayısına bağlı olarak verim ve meyve özelliklerinin değişimi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
Çetiner, E. (1976). Karadeniz fındık bölgesi özellikle Giresun ve çevresinde ‘Tombul’çeşidi üzerinde seleksiyon çalışmaları ile bunları tozlayıcı yuvarlak tiplerin seçimi üzerinde araştırmalar. Ege Bölge zirai Araştırma Enstitüsü (Doktora Tezi), 174.
İslam, A. (2018). Hazelnut culture in Turkey. Akademik Ziraat Dergisi, 7(2), 259-266.
İslam, A. (2019). Fındık ıslahında gelişmeler. Akademik Ziraat Dergisi, 8, 167-174.
İslam, A., (2021). Fındık. Nobel yayınları, Yayın no: 3893, ISBN: 978-625-417-388-2, Ankara.
Köksal, İ. (2002). Türk Fındık Çeşitleri. Fındık tanıtım Grubu Yayınları, Ankara. 136s.
Külahcılar, A. (2017). Tombul fındık çeşidinde mini yağmurlama sulama yönteminde farklı su seviyesi uygulamalarının verim ve kaliteye etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
Özbek, S. (1978). Özel Meyvecilik Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Adana, S, 16.
Özenc, N., & Caliskan, N. (2000). Effects of husk compost on hazelnut yield and quality. Paper presented at the V International Congress on Hazelnut, 556.
Özkutlu, F., Korkmaz, K., Özenç, N., Aygün, A., Șahin, Ö., Kahraman, M., Ete, Ö., Akgün, M., & Tașkın, B. (2016). Determination of mineral nutritional status in some hazelnut orchards of Ordu-Central district. Akademik Ziraat Dergisi, 5(2), 77-86.
Serdar, Ü., Gülser, C., Akyüz, B., Balta, A., Çil, Y., & Figen, F.Y. (2017). Azotlu çözelti ile dip sürgünü temizliğinin fındıkta verim ve meyve kalitesi üzerine etkileri. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32(3), 279.
Tous, J., Romero, A., Plana, J., Sentis, X., & Ferrán, J. (2004). Effect of nitrogen, boron and iron fertilization on yield and nut quality of Negret hazelnut trees. Paper presented at the VI International Congress on Hazelnut, 686.
Turan, A. (2007). Giresun ili Bulancak ilçesi tombul fındık klon seleksiyonu. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
Yaman, İ. (2019). Çarşamba (Samsun) İlçesinde Bakımlı ve Bakımsız Fındık Bahçelerinde Yetiştirilen Çakıldak Çeşidinin Verim ve Meyve Özeliklerinin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.