Mentha spicata L. ve Mentha villoso- nervata Opiz. genotiplerinin tarımsal özellikl üzerine azot ve fosfor dozlarının etkisi

ÖzNane genotiplerinin ( Mentha spicata L. ve Menthavilloso-nervata Opiz .) tarımsal özellikleri üzerineazot ve fosfor dozlarının etkilerini belirlemekamacıyla yapılan bu çalışma 2010 ve 2011 yıllarındaErzurumda yürütülmüştür. Mentha spicataya ait iki(2 ve 6 nolu) ve Mentha villoso-nervataya ait birgenotip (4 nolu) ile azot ve fosforun üç dozunun (0,5, 10 kg/da) kullanıldığı deneme Şansa Bağlı TamBloklar Deneme Planına göre üç tekrarlamalı olarakyürütülmüştür. Denemede bitki boyu, yeşil herba,drog herba, yeşil yaprak, drog yaprak verimleri ileyeşil yaprak oranı incelenmiştir. Araştırmasonuçlarına göre; incelenen karakterler üzerinedeneme yıllarının, azot ve fosfor dozlarının etkisiönemli bulunmuştur. Azotlu ve fosforlu gübre dozlarıdikkate alındığında en fazla bitki boyu, yeşil herba vedrog herba verimleri dekara azot ve fosforun 10kglık dozunda belirlenmiştir. Yeşil yaprak verimi vedrog yaprak verimi 5 kglık azot ve 10 kglık fosfordozlarında, yeşil yaprak oranı ise azot uygulanmamışmuameleler ile fosforun 5 kglık dozunda tespitedilmiştir. Genotipler içerisinde, bitki boyu, yeşilherba, drog herba ve yeşil yaprak verimleri 4nolugenotipte, drog yaprak verimi ile yeşil yaprakoranı ise 6 nolu genotipte fazla olmuştur.

Effect of nitrogen and phosphorus dosages on agricultural properties of Mentha spicata L.and Mentha villoso-nervata Opiz. genotypes

This study was conducted in Erzurum during 2010 and2011 vegetation periods for the purpose of determiningeffects of nitrogen and phosphorus dosage onagricultural properties of spearmint genotypes ( Menthaspicata L. and Mentha villoso-nervata Opiz.). Twogenotypes of Mentha spicata (numbered 2 and 6) andone genotype of Mentha villoso-nervata (numbered 4)with three dosages of nitrogen and phosphorus (0, 5, 10kg/da) were tested in the research and, it was performedas three repetitions according to Randomized CompleteBlock Test Plan . Variation of plant height, green herb,drug herb, green leaf, drug leaf yield and green leaf ratewere determined according to both genotypes andfertilization dosses (nitrogen and phosphor). As a resultof research there were significant variation betweenyears and fertilization (nitrogen and phosphor) dosseson the properties studied. In terms of nitrogenous andphosphorous dosages, the highest values of plant height,green herb and drug herb yields were obtained in 10 kgof nitrogen and phosphor per decare dosage while 5 kgof phosphor dosage gave the highest results for greenleaf rate. In terms of genotypes, genotype -4 had higherplant height, green herb, drug herb and green leaf yieldsvalues while number 6 in higher green leaf rate value.

PDF

___

Ahsan, S.A., 1999. Examine Some of the Factors Influencing the Quantity and Quality Attributes of the Aromatic Oils in Mint. Melon, Ph.D. Thesis, Faculty of Agriculture. The University of Baghdad, Iraq.
Alkire, B.H., Simon, J.E., 1995. Response of Midwestern peppermint (Mentha piperita L.) and native spearmint (M. spicata L.) to rate and from of nitrogen fertilizer. Acta Horticulturae, 426:537- 549.
Bayram, E., Kırıcı, S., Tansı, S., Yılmaz, G., Arabacı, O., Kızıl, S., Telci, İ., 2010. Tıbbi ve aromatik bitkiler üretiminin arttırılması olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi. 11 -15 Ocak 2010 Ankara. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı -I: 437456.
Başer, K.H.C., 1997. İlaç ve baharat bitkilerinin ilaç ve alkollü içki sanayilerinde kullanımı. İstanbul Ticaret Odası Yayın No: 39, İstanbul.
Baytop, T. 1999. Türkiyede Bitkiler İle Tedavi, Geçmişte ve Bugün. İstanbul Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi Yayınları, Syf:550.
Chand, S.,Anwar, M., and Patra, D.D., 2001. Influence of combined application of farm yard manure (FYM) and inorganic fertilizer on herb, essential oil yield and nutrient accumulation in menthol mint ( Mentha arvensis ). Journal of Medicinal and Aromatic Plant Sciences, 23: 29 33.
Chang, K.H.,Hwan, J.H., Park, H., Kang, D.J., Lee, Y.S., 1987. Effect of aplication levels of nitrogen fertilizer on the growth and chemical of mint. Re search reports of rula r development administration crops, 29(1):289 -293.
Costa, A.G.,Bertolucci, S.K.V., Chagas, J.H., Ferraz, E.O., Pinto, J.E.B.P., 2013. Biomass production, yield and chemical composition of peppermint essential oil using different organic fertilizer sources. Ciênc. Agrotec., 37(3): 202-210.
Dağcı, E.K., Dığrak M., 2005. Bazı meyve ekstraktlarının antibakteriyal ve antifungal aktiviteleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi. Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(2):1 -7.
Ellialtıoğlu, Ş.,Sevengör Ş., Sezik E., 2008. Şanlıurfada nane tarımının geliştirilmesi üzerinde çalışmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, (Online) http://www.agri.ankara.edu.tr/bahce/1099_11810 24037.pdf. (15 Mayıs 2014)
Erşahin, L., 2006. Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Fesleğen (Ocimum basilicum L.) PopulasyonlarınınAgronomik ve Kalite Özellikleri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Ensititüsü Yüksek Lisans Tezi. Adana, Syf:49.
Faydaoğlu, E.,Sürücüoğlu, M.S., 2011. Geçmişten günümüze tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanılması ve ekonomik önemi. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 11(1): 52 67.
İpek, A., 2007. Tıbbi Adaçayı ( Salvia officinalis ) Hatlarında Azotlu Gübrelemenin Herba Verimi ve Bazı Özellikler Üzerine Etkileri. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Ensitütüsü Doktora Tezi, Syf:109.
Kireççi, O.A., 2006. Bazı Sentetik Hormonların (giberelik asit, spermin, spermidin, putresin) Fesleğen (Ocimum basilicum ) Bitkisinde Morfolojik Yapı ve Uçucu Yağ Kalitesine Etkisi. Kahramanmaraş Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, Syf:68.
Khanuja, S.P.S., A.K.A. Shasany, A. Srivastava and S. Kumar. 2000. Assessment of genetic relationships in Mentha species. Euphytica 111: 121125..
Khera, K.L., Singh, B., Sanghu, B.S., Aujula, T.S., 1986. Response of Japanese mint to nitrogen, irrigation a nd straw mulching on a sandy-loamsoil of punjap, (India). India Journal of Agricultural Sciences. 56(6):434-438.
Kokkini, S., 1983. Taxonomic studies in the genus Mentha in Greece. PhDThesis. University of Thessalonniki, Thessaloniki., pp:171.
Kothari, S.K., Sing, U.B., 1995. The effect of row spacing and nitrogen fertilization on Scotch spearmint ( Mentha gracilis sole). Journal of EssentialOil, 7: 287-297.
Malik, A.A., Suryapani, S., Ahmad, J., 2011. Chemical Vs organic cultivation of medicinal and aromatic plants: the choice is clar. Int. Journal Medical Aromatic Plants, 1(1):5 -13.
Munsi, P.S., 1992. Nitrogen and Phosphorus nutrition response in Japanese mint cultivation. Acta Horticulture Medical & AromaticPlants.
Oğuz, B., Sarı, A.O., Kahraman, D., Kıtıkı, A., Ceylan, A., Bayram, E., Özay, N., 2000. Türkiye nane (Mentha ssp.) popülasyonlarının karekterizasyonu projesi, Proje Sonuç Raporu (TAGEM - 97/03/06/003). Ege Tarımsal Araştırma Ensitütüsü, Menemen, İzmir.
Özel, A., 1995. Harran Ovası Koşullarında Farklı Dikim Zamanlarının Bazı Nane ( Mentha ssp) Çeşitlerinde Verim ve Kalite Kriterlerine Etkisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, Adana, Syf:169.
Özel, A., Gür M.A., Özgüven M., 1997. Harran ovası koşullarında biçim zamanının nane ( Mentha pipetita L.)de drog verimleri ve uçucu yağ oranlarına etkisi, Türkiye II: Tarla Bitkileri Kongresi, 22 -25 Eylül 1997, Samsun, Türkiye II: Tarla Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı:352 -356.
Özgüven, M., Kırıcı S., 1998. In Situ conservation of aromatic plants in Southeastern Turkey. Wild Mentha Species. The Proceeding of International on Insitu Conservation of Plant Genetic Diversity. CRIFC, Turkey.
Özgüven, M., Kırıcı S., 1999. Farklı ekolojilerde nane (Mentha ) türlerinin verim İle uçucu yağ oran ve bileşlerinin araştırılması. Tr. Journal of Agriculture and Forestr,.23:465 -472.
Patra, D.D., Muni, R., Singh, D.V., 1993. Influence of straw mulching on fertilizer nitrogen use efficiency, moisture conservation and herband essential oil yield in Japanese mint (M. arvensis L.). Nutrient Cycling Agroecosystems, 34:135-139.
Patra, D.D., Anwar, M., andChand, S., 2000. Integrated nutrient management and waste recycling for restoring soil fertility and productivity in Japanese and Mustard Sequence in Utter Pradesh, India. Agriculture Ecosystem and Environment, 80:267 275.
Piccaglia, R.,Dellacecca, V., Marotti, M., Giovanelli, E., 1993. Agronomic factors effecting the yields and the essential oil composition of peppermint ( Mentha piperita L.) International Symposium on Medicinal and Aromatic Plants (22-25 March 1993) Israel, ActaHorticulturae, 344:29 -40.
Praszna F.,Bernath J., 1993. Correlations between the limited level of nutrition and essential oil production of peppermint. Acta Horticulturae, 344:278 -289.
Ram, M., Kumar, S., 1997. Yield Improvement in th regenerated and transplanted mint Mentha arvensis by recycling the organic wastes and manures. B ioresource technology, 59:141-149.
Sezen, Y., 1991. Gübreler ve Gübreleme Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü, Erzurum, 39 -41.
Shah, S.,Saravanan, R., Gajbhiye, N.A., 2010. Phytochemical and physiological changes in Ashwagandha ( Withania somnifera Dunal) under soil moisture stress. Brazilian Journal of Plant Physiology Londrina. 22(4): 255 -261.
SwaefyHend, M.F.,WeaamSakr, R.A., Sabh, A.Z., Ragab, A.A., 2007. Effect of chemical and Fertilizers on peppermint plants grown in sandy soil. Effect on Vegetative Growth as well as Essential Oil Percentage and Constituents. AnnualsAgric. Sci. AinShams University Cairoi, 52(2),451 -463.
Tarımcılar, G., 1998. Karadenizde Yayılışı Olan Mentha L. Türleri Üzerinde Korolojik, Anatomik, Sitolojik, Ekolojik ve Kimyasal Araştırmalar. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Bursa, Syf:271.
Telci, İ., 2001. Farklı Nane ( Mentha spp) Klonlarının Bazı Morfolojik, Tarımsal ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Tokat, Syf: 160.
Tuğay, M.E., Kaya, N., Yılmaz, G., Telci, I., Dönmez, E., 2000. Tokat ve Çevresinde Yaygın Olarak Bulunan Bazı Aromatik Bitkilerin Bitkisel ve Teknolojik Özellikleri. TÜBİTAK, Tarım ve Ormancılık Araştırma Grubu, Proje Kesin Sonuç Raporu (TOGTAG-1690).
Yıldız, N., 1994. Araştırma Deneme Metodları II. Baskı. Atatürk Ünivesitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:697 Erzurum.
Zeinali, H., Arzani, A., Razmjo, K., 2004. Morphological and essential oil content diversity of Iranian mints (Mentha spp). Iranian Journal of Science & Technology, Transaction A, 28(A1). Iran.
Zheljazkov, V.D.,Cantrell, C.L., Astakie, T., Ebelhar, M.W., 2010. Peppermint productivity and oil composition as a function of nitrogen, growth stage, and harvest time. Agronomy Journal, Madison, 102(1):124-128.