İlk rüşdiye olarak kabul edilen Mekteb-i Maarif-i Adlî, 1838 yılında II. Mahmut döneminde sadece erkek talebelerin eğitim alması için açılmıştır. Daha sonra rüşdiye mektepleri 1869 yılına kadar gerek İstanbul’da gerekse taşrada küçümsenmeyecek bir artış göstererek, fonksiyonlarını tamamlayıncaya kadar faaliyetlerini sürdürmüştür. Rüşdiye mekteplerinin kuruluşu, idarî yapısı bu çerçevede binaları ve eğitim düzeni, görevli personel, ders programları, kullanılan kitaplar ile bunların temini, tatil günleri ve imtihan zamanları, ders araç ve gereçleri gibi hususların araştırılması önemli görülmektedir. Bu çalışmada taşra rüşdiye mekteplerinde mektebe ve derslere devam, tatil, imtihanlar, mükâfat ve ceza hususları ele alınmış, konuyla ilgili talimatnâmelerde belirtilen kurallar ile uygulamada karşılaşılan durumlara dair tespitlerde bulunulması düşünülmüştür.

The first Ottoman secondary school (Rushtiye), School of Legal Education, was founded in 1838 during the reign of Mahmud II only for boys. Until 1869, secondary schools were widely distributed both in the capital, Istanbul, and in the provinces, and continued their activities until the completion of their functions. In this context, it is considered important to study such problems as the creation and administrative structure of secondary schools, their buildings and the order of instruction, personnel, the curriculum, the used textbooks and how to purchase them, holidays and testing time, materials and equipment for conducting studies. This study examined issues such as school and lesson attendance, vacations, exams, and promotions in provincial secondary schools, as well as conclusions about the rules and situations that arise in practice.