Nova Berde gümüş madenleri, Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli gümüş madenlerden biridir. Burada henüz II. Murat döneminde darphâne kurulmuş ve gümüş akçe basılmıştır. Madenlerde çalışanlar tekalif’ten muaf oldukları gibi eşkıya ve düşman unsurların saldırılarına maruz kalan halk da geçici olarak vergiden muaf tutulmuştur. Nova Berde gümüşü, Osmanlı ekonomisinde Gümüşhane ve Sidrekapısı gümüş madenleriyle birlikte asli rol oynamıştır. Osmanlı sultanları savaşlarda ve olağan zamanlarda gümüş madenlerinden hem kurşun tedarik etmişler hem de askerin maaşı olan gümüş akçeleri kesmişlerdir. Nova Berde’nin zengin gümüş madenleri, burayı istihdâm ve rafah merkezi haline getirmiştir. Nova Berde gümüş madenleri, madenciliğe bağlı olarak darphâne ve tophâne gibi kurumlarıyla kompleks bir tesis görünümündedir. Nova Berde’yi temellük eden Osmanlılar, kendilerinden önceki Sakson maden hukukunu, teknik ve hukuki terminolojiyi tevarüs etmişlerdir. Bu nedenle madencilik faaliyetleri tarihi bir devamlılık arz etmiştir. Bu çalışmada; mühimme defterleri, kronikler, arşiv belgeleri ve araştırma-inceleme eserlerden yararlanarak Osmanlı sosyal ve ekonomik hayatında Nova Berde madenlerinin rolünü inceledik. Ayrıca, Nova Berde’deki madencilikle alakalı darphâne ve tophâne gibi kurumların üretim faaliyetlerini de inceledik.

The Nova Berde is one of the most important silver mines of the Ottoman Empire. Here, during the reign of Murat II a mint was established and silver coins were printed. People working in mines are exempt from tax and people who are exposed to attacks by bandits and enemy elements are temporarily exempt from tax. Nova Berde silver played a major role in the Ottoman economy together with Gümüşhane and Sidrakapısı silver mines. The Ottoman sultans both supplied bullets from the silver mines during the wars and in ordinary times and also cut silver coins which were the salary of the soldiers. Nova Berde's rich silver mines have made it a center of employment and prosperity. The Nova Berde silver mines appear to be a complex facility with mining institutions such as mint and armoury. The Ottomans, who captured Nova Berde, inherited Saxon mining law, technical and legal terminology that existed before them. Thus, the mining activities here had a historical continuity. In this study; we examined the role of the Nova Berde, mines Ottoman social and economic life by utilizing the mühimme register, choronicles, archival document and research-investigation works. We also examined the production activities of mining-related mint and armory in Nova Berde.