Bu makalede Ferideddin Attar'ın “İlahiname”  adlı eserinin şekil və içerik  özellikleri hakında araştırma yapılmıştır. "İlahiname" adlı eserinin çok ilginç olaylar dizisi ve yapısı vardır. Bu eserin olaylar dizisi bir babanın altı evladı ile dialoguna həsr olunmuşdur. Oğlullardan her biri babasından bir şey istiyor. Bu görüşmelerde büyük oğul periler şahının kızını, ikinci oğul sihir ve büyü, üçüncü oğul came-cem, dördüncü oğul dirilik suyu, beşinci oğul Süleyman'ın yüzüğünü, altıncı oğulsa kimyaya ulaşabilmek isteğindedir. Eserde ata ruh, oğullar ise ruhun kamilleşme vesileletleridir. Bunlar nefs, şeytan, akıl, bilim, fakr ve tevhiddir. Eserde insan ruhunun kamilliğe yetmek yolları gösterilir. Baba və oğullarının konuşması 22 makalede yazılmıştır. Makaleler de ayrı-ayrı hikayelerden ibarətdir."İlahiname"de verilen hikayetleri içeriğine göre aşağıdaki bölümlere ayırabiliriz: "Tezkiretul-evliya" eseri ile örtüşen hikayeler, Kuran kıssaları ve dini içerikli hikayeler,   Toplumsal-tarihsel içerikli hikâyeler (Başlıca olarak Sultan Mahmud, Sultan Sencer ve Sultan Melikşahla ilgili), "Şehname", "Bahtiyarname", "Mərzbanname", "Sindibadname", "Binbir Gece"nin etkisi altında yazılan hikayeler. (Bijen ve Ekvan Dev Destanı, Keyhüsrev’in camı, Rüstem, Söhrab ve Derefşe Kaviyan, Yezdigerdin Destanı, Hune-Siyavuş, Rüstem ve İsfendiyar destanı, Efrasiyab vs.). Diğer içeriğe sahip hikayeler (Buraya hayvanlar, ağaçlar, gezegenler vb. dilinden nakledilen hikayeler aittir), Şairler hakkında hikayeler. (Mehseti, Fahrettin Gorqani ve Keebin kızı Rabîa)       Tüm söylenenlere dayanarak diyebiliriz ki, Ferideddin Attar'ın "İlahiname" eseri ilginç olaylar dizisi, derin ve anlamlı içeriği ile çok ilginç eserlerden biridir ve çok geniş konuları kapsayan bu eserin araştırılması tasavvuf edebiyatının özelliklerini anlamak açısından çok önemlidir.

The article has been dedicated to the research of shape and content features of Farid-al-Din Attar’s “Ilahinameh”.  Plot line of this work consists of a father’s dialogue with his six sons, each of which asks from his father something. The first son asks him the daughter of the king of nymphs. The second one asks sorcery and witchcraft. The third son desires the basin of wisdom, while the fourth son strives for the water of internal life. The fifth son desires to have the ring of Suleyman and finally, the sixth son wants to possess the knowledge of chemistry. In “Ilahinameh”, the father represents the spirit and the sons are the means that cause spirit perfection – desire, Satan, wisdom, knowledge, poverty and divine unity. The plot line of “Ilahinameh” presents the way of spirit perfection stage by stage. The dialogue of the father with his sons has been presented in 22 articles, every of which consist of different stories. Besides, content relation between all stories of each article has been observed.  The stories also have plot lines of their own and are divided as below in accordance with their contents: Stories similar to “Tazkirat-al-Awliyah”;Koranic and religious stories; Stories with social and historical content (Generally, about Sultan Mahmoud, Sutaln Sanjar and Malikshah); Stories written under the influence of “Shahnameh”, “Bakhtiyarnameh”, “Marzbannameh”, “Sindibadnameh” and “One Thousand and One Nights” (the epos of Bijan and Akvan, the basin of Keykhosrov, Rustam, Sohrab and Derafhshe Kaviyan, the epos of Yezdegird, Khune-Siyavush, the epos of Rustam and Isfandiyar, Afrasiyab and etc.); Stories with other kinds of content (retold by animals, trees, planets and etc.); Stories about poets (Mahsati Ganjavi, Fakhr-ad-Din Gorgani and Rabia bint Kaab).  Taking into consideration all mentioned above, it can be assumed that Farid-al-Din Attar’s “Ilahinameh” is a very interesting literary work with its plot line and meaningful content and research of this work has a great importance for understanding the features of the Gnostic and literature.