Ermenilerin Kafkasya'daki İddiaları, Büyük Güçlerin Ermeni Sorununu Savunma Sebepleri

1828 Türkmençay Barışı ile Kafkasya'da toplu şekilde yaşamaya başlayan Ermeniler, daha fazla toprak kazanmak için 'Ermeni sorunu' ve 'soykırım' politikasını kullanmışlardı. 1917'de Kafkasya'da verilen birlik ve bağımsızlık mücadelesinde zıt kutupların olduğu görülüyor. Bu makalede, Türkiye'ye toprak ve soykırım, Azerbaycan'a toprak ve kültür, Gürcistan'a toprak ve kültür iddiasının temelinde Ermenistan'ın denizden denize büyük Ermenistan yaratma iddialarının dayandırıldığı incelenmiştir. Öyle bir algı ortaya çıkabilirdi ki, Ermeni çıkarları kendi iç güçleri ve enerjileriyle bölgenin birliğini bozabilirdi. Ama durum böyle değildi, Ermenileri buraya getiren Rusya bu şekilde kendi isteklerini gerçekleştirmeye çalışıyordu. Rusyanın Kafkasyadakı siyasetine yardımcı olan Ermeniler 1918. yılında kendi isteklerine bu şekilde ulaşabilmişler, ve Anadolu'da devletlerini kuramasalar da Kafkasya'da devletlerini kurmayı başarmışlardır. Makale'de Türk, Azerbaycan ve Ermeni kaynakları kullanılmış, Ermenilerin ulusal çıkarlarına dikkat çekilmiş, ve kendilerini zayıf gösterdikleri ve bu çıkarlara dayanarak toprak iddialarında bulundukları araştırılmıştır.

Claims of Armenıans in the Caucasus, and Reasons For Defense of the Armenian Issue by Major Powers

Armenians, who started to live collectively in the Caucasus with the 1828 Turkmencay Peace, used the 'Armenian issue' and 'genocide' policy to gain more lands. It is seen that there are opposite poles in the struggle for unity and independence in the Caucasus in 1917. In this article, it was examined that Armenia's claims to create a great Armenia from sea to sea are based on the ground of claims of land and genocide to Turkey, land and culture to Azerbaijan, and land and culture to Georgia. Such an effect could have arisen that Armenian interests, with their internal strength and energies, could have disrupted the unity of the region. But this is not the case, Russia, which brought the Armenians here, was trying to realize its own wishes in this way. The Armenians, who helped Russia's policy in the Caucasus, were able to achieve their wishes in this way in 1918, and although they could not establish their state in Anatolia, they succeeded in establishing their state in the Caucasus. Turkish, Azerbaijani and Armenian sources were used in article, attention was drawn to the national interests of the Armenians, and it was investigated that they showed themselves weak and made territorial claims based on these interests.

___

  • BOA. HR. SYS, 2735/14.
  • BOA. HR. SYS, 2857/25.
  • Azerbaycan Cumhurbaşkanı altında işler ofisi siyasi belgeler arşivi, f. 276, siy.8, iş 513
  • Beşiri, A. http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2013-108-1310