Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Bursa’da Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1934-1945)

Cumhuriyetin ilk yıllarında ulus-devlet kurma projesinin gerçekleştirilmesi, ulus bilincinin oluşturulmaya çalışılması ve vatandaşla devletin bütünleşmesinde dil, tarih ve eğitim alanlarındaki çalışmalar şüphesiz önemli yer tutmuştur. Bu bilinçlenmeye, törenler, sergiler, mekân adları, amblemler, anıtlar ve bayramlar da önemli katkıda bulunmuştur. Bu meyanda toplumsal dayanışma ve birlik ruhunun en nadide tezahürlerinin yaşandığı milli bayram ve törenlere son derece önem verilmiştir. Özellikle halkın geniş bir şekilde bu kutlamalara katılması sağlanarak devlet-halk buluşması hedeflenmiştir. Kutlanan bu milli bayramlar içinde, Türk Devriminin “en büyük eseri” olarak kabul edilen Cumhuriyet’in İlanı’nın bayram olarak kutlanmasının farklı bir yeri olmuştur. Cumhuriyet bayramı kutlamalarının çok yoğun ve coşkulu bir şekilde gerçekleştirilmesi için her türlü çaba gösterilmiştir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında gerçekleştirilen kutlamaların temel amacının halkın kutlamalara katılımını sağlamak ve Cumhuriyet ideolojisi ve kazanımlarının halka anlatılmasında bir zemin oluşturduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada,1934-1945 yılları arasında Bursa’da yapılan cumhuriyet kutlamaları ele alınarak, devlet ve halkın için neler ifade ettiği arşiv belgeleri ışığında ortaya konulmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Bursa, Cumhuriyetin İlanı, Cumhuriyet Bayramı, CHP, Milli Bayramlar

Republic Day Celebrations in Bursa in the First Years of Republic (1934-1945)

In the early years of the Republic, the studies on language, history and education had undoubtedly occupied an important place in order to root out the nation-state concept, to create the nation consciousness and to ensure the integration of the citizen and the state. Ceremonies, exhibitions, site names, emblems, monuments and festivals had also contributed to this awareness. In this sense, the national days and ceremonies which the most important manifestations of the social solidarity and the spirit of unity were given great importance. The state-public meeting was aimed especially by providing the people to participate in these celebrations. The celebration of the proclamation of the Republic, which was considered to be "the greatest work" of the Turkish Revolution, had a different place among these celebrated national days. Too much effort was made to perform the Republic Day celebrations in an intense and enthusiastic manner. The main purpose of the celebrations in the first years of the Republic was to ensure public participation in the ceremonies and to explain the achievements of the Republican ideology. In this study, the Republic Day celebrations held in Bursa between 1934 and 1945 and the meaning of these celebrations for the state and the public were discussed using archival documents.

Keywords:

: Bursa, The proclamation of the republic, Republic Day, Republic People's Party, National Days,

PDF

___

AKBAYRAK, H., “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Milli Bayramlar”, Tarih ve Toplum, 8, 43, (1987): 31-38.
Arkadaş Gazetesi, “Bursa Kurtuluş Programı”, 11 Eylül 1926.
ASLANOGLU, R., “Bursa'da Kentleşme Süreci”, Bursa Defteri, İstanbul: Altan Matbaası, 2, Haziran 1999.
BOLAT, B.S., Milli Bayram Olgusu ve Türkiye’de Yapılan Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları (1923- 1960), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üni. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara, 2007.
ÇAKMAK, F., “Bursa’da On Beşinci Yıl Cumhuriyet Bayramı Kutlamaları”, Uludağ Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 18, Yıl:11, (2010): 87-109.
ÇETİN, T. “İzmir’de Cumhuriyet Bayramı’nın 15. Yıldönümü Kutlama Törenleri”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 3, 8, İzmir, (1998): 61-66.
DOĞANER, Y.,“Cumhuriyet’in Onuncu Yıl Kutlamaları”, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, Yıl: 5, 9, Ankara, (2007): 119-143.
GAZİMİHAL, M.R.,Türk Halk Oyunları Kataloğu I, (Ed. Nail Tan). Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara,1991.
_________,Türk Halk Oyunları Kataloğu II, (Ed. Nail Tan ve Ahmet Çakır), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları,1997.
KAPLANOGLU, R., Prusa’dan Günümüze Bursa, Elma Basım, İstanbul 2008.
KAYA, M., 1918- 1950 Yılları Arasında Bursa Kazasının Sosyal ve Ekonomik Durumu, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, İzmir 1999.
ÖZCAN, B., ‘’Bursa Depremleri (2 Mart, 12 Nisan 1855)”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 5, (1999): 73-118.
SOFUOĞLU, A., “Osmanlı Arşiv Belgeleri Işığında İşgal Döneminde Bursa” Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 19, 55, Mart (2003): 51-82.
SÜEL, M., Antik Dönemde Bursa, Bursa, T.C. Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara 1996.
TUĞLACI, P., Osmanlı Şehirleri, Bursa, İstanbul: Milliyet Yayınları, 1985.