Gülseren MUTLU

Antik Çağ Batı Anadolu Toplumlarında İskelet Rahatsızlıkları Üzerine Bir Değerlendirme

Anadolu’daki insan sirkülasyonu binlerce yıl öncelere dayanmaktadır. Bu süreçte çevresel etmenler ve genetik yapının da etkisi ile oluşan değişim fiziksel farklılıklara sebep olurken, hastalık tiplerinin şekillenmesini de etkilemiştir. Antik Çağ iskelet hastalıkları bakımından Batı Anadolu Bölgesi’nin, Anadolu’nun diğer bölgeleri ile karşılaştırıldığında konjenital ya da sonradan edinilmiş omurga rahatsızlıklarına sıklıkla maruz kaldıkları anlaşılmaktadır. Bu tespitleri destekler nitelikte (Potts vd. hastalıklar gibi) iskelet rahatsızlıklarını yansıttığı düşünülen arkeolojik grotesklerden, işlevleri bakımından büyük bir çoğunluğu oluşturan patolojik grubun, buluntu yerlerinin dağılımına bakıldığında Anadolu’nun özellikle Batı bölgelerinden çoğunlukla ele geçirilmiş oldukları dikkatimizi çekmektedir. Bu çalışma bütüncül bir yaklaşımla Yunan Roma Dönemi iskeletlerinin paleopatolojik inceleme sonuçları ile patolojik grotesklerin buluntu yeri ve kullanım amaçları arasındaki bağlantı noktasında Antik Çağ Batı Anadolu toplumlarının iskelet sağlığı ve yaşam biçimi hakkında ip uçları elde etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, Antik Çağ Batı Anadolu toplumlarında Anadolu’nun diğer coğrafyaları ile iskelet hastalıkları açısından ön plana çıktığı hususların mekânsal karşılaştırması yapılmış, çalışma Arkeometri Sonuçları taranarak elde edilen paleopatoloji sonuçları, yazılı kaynaklar ve arkeolojik bulgular ışığında nitel analiz yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Antik Çağ, Batı Anadolu, toplum sağlığı, iskelet hastalıkları, patoloji, grotesk.

An Evaluation on Skeletal Disorders in Ancient Western Anatolian Societies

Human circulation in Anatolia dates back thousands of years. In this process, the change that occurred with the effect of environmental factors and genetic structure caused physical differences while it also affected the shaping of disease types. It is understood that Western Anatolian Region is frequently exposed to congenital or acquired spinal disorders when compared to other regions of Anatolia in terms of Ancient Time skeletal diseases. In support of these findings, it attracts our attention that the pathological group that constitutes the majority in terms of their functions were mostly obtain from the Western regions of Anatolia particularly regarding the distribution of places of findings from the archaeological grotesques, which are thought to reflect the skeletal disorders (such diseases as Potts and so on). This study is a holistic study. With this approach, it aims to provide clues about the skeletal health and lifestyle of the Ancient Western Anatolian societies at the connection point between the results of paleopathological examination of the skeletons of the Greek Roman Period and the place (findspot) and purpose of use of the pathological grotesques. For this purpose, we made a spatial comparison of the issues, in which the Ancient Age Western Anatolia societies stands out with other geographies of Anatolia in terms of skeletal diseases. The study was prepared by using qualitative analysis method in the light of paleopathology results obtained by scanning Archaeometry Results (between 1995 and 2015), and of written sources and archaeological findings.

Keywords:

Ancient Age, Western Anatolia, public health, skeletal diseases, pathology, grotesque,

PDF

___

Cels. Aulus Cornelıus Celsus, De Medicina. (Çev. W. G. Spencer), Cambridge, 1971.
Gal. Galenos. Methodus Medendi. (Çev. Sir William Henry Allchin), London. 1908.
Hippokr. Hippokrates, De Articulis. Ed. Charles Darwin Adams, New York, 1868.
Hippocrates, Collected Works I. Ed. W. H. S. Jones, Harvard University Press, Cambridge, 1868 Hippokrates, Aforizmalar. (Çev. E. Çoraklı), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2020.
Plut. Plutarch, Numa. Trans. Bernadotte Perrin, Cambridge Harvard University Press, London.
Strab. Strabon. Geographika XII-XIII-XIV, (Çev. A. Pekman), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2009.
Thuk. Thukydides, Peloponnesos. (Çev. F. Akderin), Belge Yayınları, İstanbul, 2019.