1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşında Avusturya Diplomasisi*

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi), 19. Yüzyılın son çeyreğinde Avrupalıların “Hasta Adam“ dedikleri Osmanlı Devleti’nin mirası üzerinde büyük devletlerin rekabet ve çatışmasını bütün boyutlarıyla gözler önüne sermiştir. Bu suretle savaşın neden olduğu miras paylaşımı sadece Osmanlı Devleti’nin tasfiyesinde değil, aynı zamanda 19. Yüzyıl Avrupa güçler dengesi ve düzeninin şekillenmesinde büyük sonuçlar doğurmuştur. Avusturya diplomasisi, bu sürecin belirleyici unsurlarından biri olmuştur. Bu bağlamda nasıl ki Avusturya 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’na giden yolu açan 1875 Hersek ve 1876 Bulgaristan isyanlarında Kont Andrassy’nin aktif politikasıyla inisiyatifi elinden bırakmadıysa, krizden kendini korumak ve kendi payına düşeni almak için İngiltere ve Rusya ile kurduğu ilişki ile de kilit devlet özelliğine sahip olmuştur. Avusturya; Rusya ile 1877 Martında yaptığı antlaşmayla Bosna-Hersek’e karşılık Rusya’yı Balkanlarda “büyük bir Slav devleti kurmaması” koşuluyla serbest bırakıp savaşın önünü açan bir rol oynadığı gibi, İngiltere’nin Rusya’ya karşı -İngiliz Başbakan Benjamin Disraeli ve Kraliçe Victoria’nın çok arzu ettiği üzere- savaşa girmek için ihtiyaç duyduğu tek müttefik güç durumunda idi. Bu makale, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ortaya çıkışı, Ayastefanos Antlaşması ve Berlin Kongresi’ne uzanan süreçte Avrupalıların “Doğu Sorunu” dedikleri Osmanlı Devleti’nin tasfiyesi sorununun seyrinde Avusturya diplomasisinin rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada Osmanlı ve İngiliz belgeleri ile dönemin gazetelerinden Basiret gazetesinden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kont Juluis Andrassy, Benjamin Disraeli, Plevne, Doğu Sorunu

Austrian Diplomacy During the 1877-1878 Ottoman-Russian War

1877-1878 The Ottoman-Russian War (93 War), in the last quarter of the 19th century, revealed the competition and conflict of the great states on the legacy of the Ottoman Empire, which the Europeans called the in Sick Man. In this way, the sharing of the heritage caused by the war had great consequences not only in the liquidation of the Ottoman Empire, but also in the shaping of the 19th century European power balance and order. Austrian diplomacy has been one of the significant elements of this process. In this context, Just as Austria does not leave its active politics of Count Andrassy in 1875 Herzegovina and 1876 Bulgaria rebellions, which opened the way of 1877-1878 Ottoman-Russian War, so it has also become a key state with the relationships it established with the Britain and Russia in order to protect itself from the crisis and to take its share. Austria played an important role on the outbreak of 1877-1878 Ottoman Russia war, releasing Russia on the condition that it does not establish a large Slavic state in the Balkans in exchange for Bosnia and Herzegovina in the Budapest Treaty. In addition, Austria was the single allied force that Britain needed to enter the war against Russia, as British Prime Minister Benjamin Disraeli and Queen Victoria desired. This article aims to reveal the role of the Austrian diplomacy in the course of the problem of the liquidation of the Ottoman State called the “EastProblem”, during the on going of the Ottoman-Russian War of 1877-1878 and the Treaty of Ayastefanos and the Berlin Congress at that time. Ottoman and British documents and Basiret newspaper were used in the study.

Keywords:

Kont Julius Andrassy, Benjamin Disraeli, Plevne, Eastern Question,

PDF

___

BUCKLE, G. E., The Life of Benjamin Disraeli, 1876-1881, vol.VI, New York: The Macmillan Company, 1920. GREEN, F. V., 93 Harbi: Tüm Cepheleriyle 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Türkçesi: Sebahattin Şenol, Muhammet Şeviker, İstanbul: İz Yayıncılık:1041, 2018. JELAVİCH, B., The Ottoman Empire, the Great Powers, and the Straits Question 1870-1887, Bloomington and London: Indiana University Press, 1973. KURAT, Y. T., Henry Layard’ın İstanbul Elçiliği (1877-1880), İstanbul: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1968. Mahmud Celâleddin Paşa, Mir’ât-ı Hakîkat / Tarihî Hakîkatların Aynası, c.I-II-III, Haz: İsmet Miroğlu, İstanbul: Berekât Yayınevi, 1983. MİLLMAN, R., Britain and the Eastern Question 1875-1878, Oxford: Clarendon Press, 1979. MOUROİS, A., Disraeli’nin Hayatı, Çev: İsmail Hakkı Âlişan, İstanbul: Dün ve Yarın Tercüme Külliyatı, 1935. ROSSİER, E., Avrupa’nın Siyasi Tarihi 1815-1919, Çev: Ali Kemali Aksüt, İstanbul, 1944. RUPP, G. H., A Wavering Friendship: Russia and Austria, Cambridge, Mass, USA: Harvard University Press, 1941. STOJANOVİĆ, M. D., The Great Powers and The Balkans 1875-1878, Cambridge: Cambridge University Press, 1939. ŞAHİN, T., Öncesiyle Sonrasıyla 93 Harbi, 1. Baskı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları: 868, 1988. TAYLOR, A.J.P., The Struggle for Mastery in Europe 1848-1918, New York, 1988, s.242. TURAN, O., 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi (93 Harbi), İstanbul: Harp Akademileri Basımevi, 1978. Uluslararası İlişkiler Tarihi/Başlangıçtan Bugüne Diplomasi Tarihi, c.2, Ed: Vladimir Potyemkin, Çev: Attila Tokatlı, 1. Baskı, May Yayınları, 1978. YAPP, M. E., The Making of the Modern Near East 1792-1923, London and New York, 1987.