CENGİZ AYTMATOV ROMANLARINDA KAYIP BABA İMGESİ VE YETİM ÇOCUKLAR

Bu makalede, Cengiz Aytmatov’un “Gün Olur Asra Bedel”, “Toprak Ana” ve “Beyaz Gemi” adlı romanlarında “kayıp baba imgesi” ve “yetim çocuklar” üzerinde durulmaktadır. Adı geçen romanlardaki babasızlık, batıda olduğu gibi salt modernliğin bir parçası değil, aynı zamanda bir savaşın sonucudur. Söz, babasızlıktan açıldığında, akla İkinci Dünya Savaşı ve sonrası dünyanın dört bir tarafında milyonlarca çocuğu yakından ilgilendiren kader gelmektedir. İkinci Dünya Savaşı, kapısını zorla yokladığı her eve yokluk, kıtlık, ölüm getirmekle kalmaz, ailenin temel direği olan babaları da zorla evlerinden kopararak geride yetim çocuklar bırakır. Bu yetimlik sadece cismani/fiziksel anlamda değil, aynı zamanda zihinsel anlamda da bir yetimlik ya da kaybediştir. Aytmatov romanlarındaki kayıp babaları ve yetim çocukları da savaşın açtığı bu pencereden değerlendirmek doğru olur. Cengiz Aytmatov’un babasızlığı/yetimliği çift taraflıdır. Bir taraftan kendi babasızlığı diğer taraftan da toplumu bir arada tutacak bir siyasal iktidarın yoksunluğu; yazarın bu çift taraflı yetimliği kültürle telafi etme isteğini anlamlı kılmaktadır.

___

  • AYTMATOV, Cengiz (2009). Gün Olur Asra Bedel, İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • AYTMATOV, Cengiz (2013). Toprak Ana, İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • AYTMATOV, Cengiz (2013). Beyaz Gemi, İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • AYTMATOV, Cengiz-Muhtar Şahanov (2000). Kuz Başındaki Avcının Çığlığı “Yüzyılların Kavşağındaki Sırdaşlık”, Ankara: Tolkun Yayınları.
  • AKMATALİYEV, Abdıldacan (1998). Cengiz Aytmatov’un Dünyası, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
  • NASKALİ, Emine Gürsoy, (2007). Stalin ve Türk Dünyası, İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • KORKMAZ, Ramazan (2008). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzleri, Ankara: Grafiker Yayınları.
  • THOMA, Dieter (2011). Babalar Modern Bir Kahramanlık Hikayesi, İstanbul: İletişim Yayınları.