Sovyetlerden Günümüze Rus Siyasetinde Renk Sembolizmi (Tarihsel ve Dilbilimsel Perspektif)

Siyasal sistemler, kitlelerin duyguları ile bilgilerini mobilize etmek, etkilemek ve yönlendirmek için çeşitli yol ve yöntemlere başvurur. Bunların belki de en etkilisi renk sembolizmidir. Zira renkler, hafızada kalıcı iz bırakan ve anlam zenginliği olan kültür sembolleridir. Bu sebeple bazen bir bayrakta, bazen bir afişte, bazen de bir sloganda siyasi bir araç olarak kullanılmaktadır. Hâl böyle olunca siyaset alanında gerçek niteliklerinden uzaklaşan renkler, simgesel anlam ve işlevler kazanmaktadır. Bu yolla siyasiler ile halk arasında hem hızlı bir iletişim hem de güçlü bir dayanışma sağlanabilmektedir. Bu yüzden siyasiler, ideolojik söylemlerini güçlü kılmak adına deyim, özlü söz, vecize gibi dilin söz varlıklarından faydalanmaktadır. Söz konusu ifadelerde geçen renklerin (siyah, beyaz ve kırmızı vb.) siyasi ideoloji ve kavramların yerini tuttukları varsayılmaktadır. Buradan hareketle bu çalışmada, Sovyetlerden beri Rus siyasetinde gelişen sosyo-politik olaylarda sembol değer olarak kullanılan renkler analiz edilmiştir. Bu incelemede siyaset dilinde zikredilen ve aynı zamanda medya ve halkın diline yansıyan “renkli” ifadelere başvurulmuştur. Bu siyasi söylemlerin betimsel yöntemle tanımları yapılmış, renklerin taşıdıkları metaforik ile metonimik anlamları belirlenmiş ve kullanım alanları örneklerle gösterilmiştir. Böylelikle, Rus siyasetinde renklerin anlam, imaj ve fonksiyonları belirlenmeye çalışılmıştır. İnceleme neticesinde, beyazın geçtiğimiz asrın başında demokrasinin, düzenin ve meşrutiyetin simgesi; günümüzde ise hükümet karşıtı sergilenen yasadışı eylemlerin sembol ifadesi olduğu saptanmıştır. Sovyetler zamanında direnişin, isyanın, devrimin simgesi kızıl renk iken eski Sovyet coğrafyasında batı destekli gerçekleşen devrim hareketlerinde kızılın yerini turuncuya bıraktığı anlaşılmıştır. Çarlık rejimi yanlısı ve devrim karşıtı Ortodoks, muhafazakâr, milliyetçi örgütlerin temsil renginin ise siyah olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda ise araştırmadan elde edilen bilgi ve bulgular derlenerek kısaca değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sovyetler, Rusya, siyaset, renkler, sembolik anlamlar.

Color Symbolism in Russian Politics From the Soviets to the Present (Historical and Linguistics Perspective)

Political systems use various ways and methods to mobilize, influence and direct the emotions and knowledge of the masses. Perhaps the most influential of these is color symbolism. The colors are cultural symbols that leave a permanent mark on the memory and have a rich meaning. For this reason, colors are used as a political tool in a flag, sometimes in a banner, and sometimes in a slogan. As such, colors that move away from their natural qualities in politics gain symbolic meaning and features. In this way, both fast communication and strong solidarity are provided between the politicians and the public. Therefore, politicians benefit from language’s vocabulary, such as idioms, wise sayings, and aphorisms to strengthen their ideological discourse. It is assumed that the colors (black, white and red etc.) mentioned in these statements take the place of political ideologies and concepts. From this point of view, in this study, the colors used as symbol values in the socio-political events that have developed in Russian politics since the Soviets were examined. In this study, colorful expressions mentioned in politics and also reflected in the language of the media and the public were used. These political discourses were defined with the descriptive method, the metaphoric and metonymic meanings of the colors were determined and their usage areas were shown with examples. Thus, it is tried to determine the symbol meanings, images and functions that colors have gained in Russian politics during this period. As a result of the examination, white was the symbol of democracy, order and constitutionalism at the beginning of the last century; Today, it has been determined that illegal actions exhibited against the government are symbolic expressions. While the symbol of resistance, rebellion and revolution was red in the Soviet era, it was understood that red was replaced by orange in the western-supported revolutionary movements in the former Soviet geography. It has been determined that the color of representation of protsarist and anti-revolutionary Orthodox, conservative and nationalist organizations is black. At the end of the study, the information and findings obtained from the research were compiled and gadıefly evaluated.

Keywords:

Soviets, Russia, politics, colors, symbolic meanings.,

PDF

___

Referans1 Bayraktar Durgun, Gonca ve Yaman, Haluk. İdeoloji, Dil ve Sembol Bağlamında Medya ve Siyaset. Akademik Hassasiyetler 4/7 (2017), 39-51.
Referans2 Babaytsev, Andrey Vladimiroviç. "Politiçeskiy Simvolizm Tsveta". İzvestiya VGPU 3 (2007), 56-62.
Rerefans3 Budayeva, D.R. "Tsvetooboznaçeniya м Politiçeskom Diskurse". Yekaterinburg Uralskiy Gosudartsvennıy Pedagogiçeskiy Universitet 5 (2011), 4-33.
Referans4 Cobb, Roger W. ve Charles. D. Elder. "The Political Uses Of Symbolism". American Politics Quaterly, 1/3 (1973), 305-338.
Referans5 Durç, Safiye Ateş. "Siyasal Sembolizm ve İktidar İlişkisi Üzerine Düşünmek". Folklor/Edebiyat 26/102 (2020), 377-392.
Referans6 Duşenko, Konstantin Vasil’yeviç. "Krasnıye İ Belıye: Simvolika Tsveta V Politiçeskom Yazıke". Simvoliçeskaya Politika 3 (2015), 255-297.
Referans7 Degtyarev, Aleksandr Yakimoviç. İstoriya Rossiskogo Flaga. Moskva: Voyennıy parad, 2000.
Referans8 Gitler, Adolf. Moya Bor’ba. Moskva: İzdatel’stvo "T-OKO", 1992.
Referans9 Guan, Qi ve Şaklein, Viktor. "Tsetovaya Metafora Ve Russkoy Politiçeskoy Terminolohii S Pozitsii Kitayskoy Lingvokul’turı". UGPU Politiçeskaya Lingvistika 2/86 (2021), 73-80.
Referans10 Güneş, Sadriye. Renk Adları İçeren Ve İnsanı Niteleyen Deyimlerin Anlamsal İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 19/1 (2018), 201-202.
Referans11 Kıraç, Ziya Kıvanç ve Karasoy, Hasan Alpay. “Sembollerin İdeolojik İşlevleri”, Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Akademik Çalışmalar, ed. Banu Küçüksaraç (Lyon: Livre De Lyon, 2020), 136.
Referans12 Selçuk Kürşad Koca, Türk Kültüründe Sembollerin Dili (Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012), 328.
Referans13 Kuznetsov, Aleksandr. Simvoli, Svyati i Nagradı Rossiskoy Derjavı. Moskva: Olma-Press, 2004.
Referans14 Küçük, Salim. "Eski Türk Kültüründe Renk Kavramı". Bilig 54 (2010), 185-210.
Referans15 Özdemir, Nebi. Kültür Bilimi ve Yönetimi. Ankara: Grafiker Yayınları, 2017.
Referans16 Terner, Viktor. Simvol i Ritual. Moskva: Nauka, 1983
Referans17 Britannica Ansiklopedisi. Erişim 13 Mayıs 2022. https://www.britannica.com/
Referans18 Ojegov, Sergey İvanoviç ve Şvedova, Natalia Yul’evna. Tolkovıy Slovar’ Russkogo Yazıka. Moskva: İzdatel’stvo Az’, 2. Basım, 1992.
Referans19 Prohorov, Aleksandr Mihayloviç. Bol’şoy Entsiklopediçeskiy Slovar’. Moskva: Bol’şaya Rossiskaya Entsiklopediya, 2. Basım, 2000.
Referans20 Politiçeskaya Entsiklopediya. Erişim 17 Nisan 2022. https://politike.ru/
Referans21 Sklyarevskoy, Galina Nikolayevna vd. Tolkovıy Slovar’ Sovremennogo Russkogo Yazıka. Yazıkovıye İzmeneniya Kontsa XX Stoletiya. Moskva: AST, 2001.
Referans22 Suzdal’tseva, Vera Nikolayevna. "Simvolika tsveta i funktsionirovaniye tsevooboznaçenii massmediynom politiçeskom diskurse". Vestnik Moskovskogo Universiteta 1 (2014), 81-96.
Referans23 Slovari i Entsiklopedii na Akademike. Erişim 15 Mart 2022. https://dic.academic.ru/
Referans24 Uşakov, Dmitriy Nikolayeviç vd. Bol’şoy Tolkovıy Slovar’ Russkogo Yazıka. Moskva: Sovetskaya Entsiklopediya, 1935-1940.
Referans25 Yardtseva, Viktoriya Nikolayevna vd. Bol’şoy Entsiklopediçeskiy Slovar’. Yazıkoznaniye. Moskva: Bol’şaya Rossiskaya Entsiklopediya, 2. Basım, 1998.
Referans26 İzvestiya. "Zelonıye Çeloveçki" (3 Şubat 2012), https://iz.ru/
Referans27 Kommersant’. "Çornosotentsı" (29 Nisan 2021), https://www.kommersant.ru/
Referans28 Kommersant’. "Çornıy Spisok" (24 Şubat 2012), https://www.kommersant.ru/
Referans29 Kommersant’. "Koriçnevaya Çuma" (8 Nisan 2022), https://www.kommersant.ru/
Referans30 Kommersant’. "Krasnıy Flag" (20 Nisan 2022), https://www.kommersant.ru/
Referans31 Komsomol’skaya Pravda. "Belogvardeytsı" (10 Temmuz 2012), https://www.izh.kp.ru/
Referans32Komsomol’skaya Pravda. "Belıy Terror" (3 Kasım 2017), https://www.izh.kp.ru/
Referans33 Komsomol’skaya Pravda. "Beloe Dvijeniye" (4 Şubat 2012), https://www.izh.kp.ru/
Referans34 Komsomol’skaya Pravda. "Belıy Lebed" (24 Şubat 2013), https://www.izh.kp.ru/
Referans35 Komsomol’skaya Pravda. "Belaya Lenta" (20 Ağustos 2020), https://www.izh.kp.ru/
Referans36 Komsomol’skaya Pravda. "Beloye Kol’tso" (10 Şubat 2012), https://www.izh.kp.ru/
Referans37 Komsomol’skaya Pravda. "Çornaya Dıra" (17 Ekim 2017), https://www.izh.kp.ru/
Referans38 Komsomol’skaya Pravda. "Çornaya Sotnıya" (30 Mart 2014), https://www.izh.kp.ru/
Referans39 Komsomol’skaya Pravda. "Jeltaya Pressa" (15 Temmuz 2012), https://www.izh.kp.ru/
Referans40 Komsomol’skaya Pravda. "Koriçnevıye" (28 Eylül 2006), https://www.izh.kp.ru/
Referans41 Komsomol’skaya Pravda. "Koriçnevaya Çuma" (11 Ağustos 2004), https://www.izh.kp.ru/
Referans42 Komsomol’skaya Pravda. "Krasnaya Armiya" (18 Haziran 2020), https://www.izh.kp.ru/
Referans43 Komsomol’skaya Pravda. "Krasnıye Brigadı" (9 Mayıs 2011), https://www.izh.kp.ru/
Referans44 Komsomol’skaya Pravda. "Krasnıy Poyas" (27 Eylül 2011), https://www.izh.kp.ru/
Referans45 Komsomol’skaya Pravda. "Krasnıy Terror" (2 Temmuz 2008), https://www.izh.kp.ru/
Referans46 Komsomol’skaya Pravda. "Oranjıvıy" (28 Nisan 2005), https://www.izh.kp.ru/
Referans47 Komsomol’skaya Pravda. "Oranjivaya Revolutsiya" (23 Ağustos 2011), https://www.izh.kp.ru/
Referans48 Komsomol’skaya Pravda. "Zelonaya Rossiya" (8 Temmuz 2016), https://www.izh.kp.ru/
Referans49 Komsomol’skaya Pravda. "Zelonıy Svet" (22 Aralık 2022), https://www.izh.kp.ru/
Referans50 Nezavisimaya Gazeta. "Krasnıye" (25 Ağustos 2021), https://www.ng.ru/
Referans51 Novaya Gazete. "Belıy Şum" (22 Aralık 2021), https://novayagazeta.ru/
Referans52 Novaya Gazete. "Krasnaya Ploşad" (9 Mayıs 2011), https://novayagazeta.ru/
Referans53 Parlmentskaya Gazeta. "Çornıy Piar" (26 Mart 2018), https://www.pnp.ru/
Referans54 Rossiskaya Gazeta. "Belolentoçniki" (2 Mart 2013), https://rg.ru/
Referans55 Rossiskaya Gazeta. "Serıy Kardinal" (28 Ağustos 2017), https://rg.ru/