MICHAEL E. PORTER VE JAY BARNEY’İN REKABET ÜSTÜNLÜĞÜ İLE İLGİLİ YAKLAŞIMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışma Michael E. Porter ve Jay Barney’in rekabet üstünlüğü anlayışlarına odaklanmaktadır. İki yazarın rekabet üstünlüğü kavramına bakışlarının temelinde hangi fikirlerin yer aldığı çalışmanın temel hedefini oluşturmaktadır. Porter’ın ve Barney’in rekabet üstünlüğü fikirlerini anlamak onların düşünme biçimlerini de anlamayı sağlamaktadır. Porter sektördeki rekabeti belirleyen güçleri sektöre yeni girecek firmaların tehditleri, ikame ürün veya hizmet tehdidi, alıcıların pazarlık güçleri, tedarikçilerin pazarlık güçleri ve mevcut firmalar arasındaki rekabete dayandırmaktadır. Michael E. Porter firmaların rekabet üstünlüğünü işletmelerin çevresinde ve özellikle sektöründe yer aldığını ifade etmektedir. Michael Porter’ın aksine Jay Barney ise işletmelerin rekabet üstünlüğünü işletmenin iç yapısında, yeteneklerinde, iç kaynaklarında aramaktadır. Rekabet üstünlüğüne bu iki farklı bakış beraberinde iki farklı stratejik düşünmeyi getirmektedir. İki görüşün de kendine has özellikleri bulunurken Porter’ın pozisyon yaklaşımının, Barney’in kaynaklara dayalı yaklaşımına üstünlüğü ya da tam tersini söylemek mümkün görünmemektedir. Daha ziyade bu çalışma Porter ve Barney’in yaklaşımlarının birbirlerini tamamlayıcı nitelikte olduğunu ve belirsizliğin yüksek olduğu iş ortamında birlikte değerlendirilmesi gerektiğini savunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Michael E. Porter, Jay Barney, Rekabet, Rekabet Üstünlüğü

EVALUATION OF MICHAEL E. PORTER AND JAY BARNEY'S APPROACHES TO COMPETITIVE ADVANTAGE

This study focuses on the competitive advantage of Michael E. Porter and Jay Barney. The main objective of the study is to investigate the ideas underlying the two authors' view of the concept of competitive advantage. Understanding Porter's and Barney's ideas of competitive advantage makes it possible to understand their way of thinking. Michael E. Porter bases the forces that determine the competition in the sector on the threats of new companies to the sector, the threat of substitute products or services, the bargaining power of the buyers, the bargaining power of the suppliers and the competition between existing companies. Porter states that companies have competitive advantage in their environment and especially in their industry. Contrary to Porter, Jay Barney seeks the competitive advantage of businesses in the internal structure, capabilities and internal resources of the business. These two different views on competitive advantage lead to two different strategic thinking. While both views have their own characteristics, it is not possible to say that Porter's position approach is superior to Barney's approach based on resources or vice versa. On the contrary, this study argues that Porter and Barney's approaches are complementary to each other and that they should be evaluated together in a business environment where uncertainty is high.

PDF

___

Açıkgöz, B. (2012). “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimine Aşamalı Bir Bakış: Strateji, Sürdürülebilir Rekabetçi Üstünlük ve Kaynak Tabanlı Yaklaşımın Kesişme Noktası”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14/4, ss.107-130.
Barca, M. - Esen, Ş. (2012). “Rekabet Avantajı Sağlama ve Sürdürmede Stratejik Yaklaşımlar”, e-Journal of New World Sciences Academy, Volume: 7, Number:2, pp.89-107.
Barney, J. (1986a). “Organizational Culture: Can it be a Source of Sustained Competitive Advantage?”, Academy of Management Review, 11/3, ss. 656 – 665.
Barney, J. (1986b). “Types of Competition and The Theory of Strategy: Toward An Integrative Framework”, Academy of Management Review, 11/4, ss. 791 – 800.
Barney, J., McWilliams, A. - Turk, T. (1989). “On the Relevance of the Concept of Entry Barriers in the Theory of Competitive Strategy”. Paper Presented at the Annual Meeting of the Strategic Management Society, San Francisco.
Barney, J. (1991). “Firm Resources and Sustained Competitive Advantage”, Journal of Management, Vol. 17, No.1, ss. 99 – 120.
Barney, J. (2014). Gaining and Sustaining Competitive Advantage, Fourth Edition, Harlow, Essex: Pearson Education Limited.
Barney, J. B. - Clark, D. N. (2007). Resource-Based Theory Creating and Sustaining Competitive Advantage, New York: Oxford University Press.
Dursun, İ. T. (2007). Stratejik Yönetim Yaklaşımları Açısından Sektör Analizi: Seramik Kaplama Malzemeleri Sektörü Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi.
El Shafeey, T. - Trott, P. (2014). “Resource-Based Competition: Three Schools of Thought and Thirteen Criticisms”, European Business Review, Vol.26, No.2, pp. 122-148.
Huggins, R. - Izushi, H. (2011). Competition, competitive advantage and clusters: the ideas of Michael Porter. Robert Huggins and Hiro Izushi (Ed.), Competition, Competitive Advantage and Clusters In (s.1 – 25). USA: Oxford University Press.
Koçak, A., Özer, A. - Gürel, E. (2005). “Kaynak Temelli Yaklaşımda Pazarlama Kabiliyetinin Boyutları”, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23/1, ss. 179-201.
Lipsey, G. R. - Steiner, O. P., - Purvis, D. D. (1989). Economics, New York: Harper.
Lockett, A., Thompson, S. A. - Morgenstern, U. (2009). “The Development of the Resource-Based View of the Firm: A Critical Appraisal”, International Journal of Management Reviews, 11/1, pp.9-28.
Porter, M. E. (1980). Competitive Strategy Techniques For Analyzing Industries and Competitors, New York: Free Press.
Porter, M. E. (1985a). “Tecnology and Competitive Advantage”, Journal of Business Strategy, 5/3, Winter, ss:60-78.
Porter, M. E. (1985b). Competitive Advantage Creating and Sustaining Superior Performance, New York: Free Press.
Porter, M. E. (1996). “What is Strategy?”, Harvard Business Review, November-December, ss.61 – 78.
Porter, M. E. (2003). Rekabet Stratejisi Sektör ve Rakip Analiz Teknikleri, 2. Baskı, Çev. Gülen Ulubilgen, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Porter, M. E. (2008). Rekabet Üstüne, Çev. Kıvanç Tanrıyar, İstanbul: Optimist Yayınları.
Reyhanoğlu, M. - Örs, H. (2005). “Rekabette Kaynak Temelli Yaklaşımı (RBV) ile Strateji Geliştirme”, Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi, 4/ 11, ss.34-43.
Rumelt, R. - Wensley, R. (1981). In Search of the Market Share Effect. In K. Chung (Ed.), Academy of Management Proceedings, 2-6.
Schumpeter, J. (1934). The Theory of Economic Development, Cambridge: Harvard University Press.
Schumpeter, J. (1950). Capitalism, Socialism and Democracy. New York: Harper.