KÖTÜLÜĞÜN KURGUSUNDA: DÂSİTÂN-I AHMED HARÂMÎ MESNEVÎSİ/IN THE FICTION OF EVIL: MASNAVİ OF DÂSİTÂN-I AHMED HARÂMÎ

Öz Mesnevî nazım şekli kısaca Doğu edebiyatının manzum romanı olarak tanımlanabilir. Yapısı itibariyle uzun ve iç içe geçmiş konuların rahatlıkla anlatılabildiği mesnevîler, masallara benzeyen bir atmosfere sahiptirler. XIII. yüzyıldan sonra Anadolu sahası Türk edebiyatında bu nazım şekliyle eserler kaleme alınmaya başlanır. Konuları itibariyle çeşitli gruplar altında sınıflandırabileceğimiz bu eserlerin sayısında XIV. yüzyıldan itibaren dikkate değer bir artış meydana gelir. Bu mesnevîlerin bir kısmı halk tipi olarak nitelendirilir ve destan başlığını taşır. Hikâye ve romanlarda olduğu gibi bu eserlerde de anlatının şekillenmesinde rol oynayan bir kişi kadrosu vardır. Bu kişiler anlatı boyunca tip olarak nitelendirebileceğimiz özellikleriyle değişimlere uğramadan yüklendikleri fonksiyonları yerine getirirler, çoğu kez çatışma ve gerilim unsuru olarak karşımıza çıkarlar. Bu çalışmada, XIV. yüzyıl verimlerinden Ahmed Harâmî Destanı, kötü bir kahramanın maceraları etrafında kaleme alınması dolayısıyla kötülüğün kurgusu bakımından incelenecektir. Anahtar Kelimeler:Eski Türk Edebiyati, Mesnevî, Ahmed Harâmî, XIV. Yüzyil, Kötülük.AbstractThe masnavi verse form in the Eastern literature can be defined as ‘novel in verse.’ The masnavis, by structure, through which lengthy and complex subjects can easily be conveyed have a tale-like atmosphere. After the 13th century, works were produced in this form in the Anatolian Turkish literature. The number of such works that can be categorized into various groups by subject started to increase considerably in the 14th century. Some of those masnavis were classified as popular literature and had epic titles. As in stories and novels, there are a group of characters playing an important role in shaping the narration of the plot. These characters with their typological features serve their functions throughout the story without changing dramatically and appear as an element of conflict and tension. This study describes Ahmed Harami Epic of the 14th century, centering around the adventures of an evil character and examines the story in terms of the fiction of the evil.Keywords:Old Turkish Literature, Masnavi, Ahmed Harâmî, 14th century, Evil.

___

  • AKAYDIN, H. (bty.), Ahmed Harâmî Destanı, Tercüman Gazetesi Yayınları, byy.
  • ÇELEBİOĞLU, Â. (1999), Türk Edebiyatında Mesnevî (XV. Yüzyıla Kadar), Kitabevi, İstanbul.
  • FUZÛLÎ. (2015), Leylâ ve Mecnûn, 7.b., Haz.: Muhammet Nûr Doğan, Yelkenli Yayınları, İstanbul.
  • ONAY, A. T. (1946), Dâstân-ı Ahmed Harâmî, TDK, İstanbul.
  • KOMİSYON. (2005),Türkçe Sözlük, 10. b., TDK, Ankara.
  • MESÛD BİN AHMED. (2012), Süheyl ü Nev-bahâr (Kenzü’l-Bedâyî’), Haz.: Ali Cin, Eğitim Yayınları, Konya.
  • SAKAOĞLU, S. (2002), Gümüşhane ve Bayburt Masalları, Akçağ Yayınevi, Ankara.
  • SEYİDOĞLU, B. (1975), Erzurum Halk Masalları Üzerinde Araştırmalar (Metinler ve Açıklamalar), Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Erzurum.
  • SÜLEYMÂN NAHÎFÎ. (2013), Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Mesnevî-i Şerîf Tercümesi,11. Baskı, Çev.: Âmil Çelebioğlu, Timaş Yayınları, İstanbul.
  • ŞEYYÂD HAMZA. (2008), Yûsuf u Zelîhâ, Haz.: Ümit Özgür Demirci-Şenol Korkmaz, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
  • ŞEHABÜDDÎN SÜHREVERDÎ. (2010), Avârifü’l-Meârif (Tasavvufun Hakikatleri), Çev.: Abdülvehhab Öztürk, Saadet Yayınevi, İstanbul.
Akademik Hassasiyetler-Cover
  • ISSN: 2148-5933
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: A Kitap
Sayıdaki Diğer Makaleler

TÜRK SİYASAL KÜLTÜRÜ AÇISINDAN HÜKÜMET SİSTEMLERİ (PARLAMENTER SİSTEM VE BAŞKANLIK SİSTEMİ)’NİN DEĞERLENDİRİLMESİ/EVALUATION OF THE SYSTEMS OF GOVERNMENT (PARLIAMENTARY SYSTEM AND PRESIDENTIAL SYSTEM) IN TERMS OF TURKISH POLITICAL CULTURE

Rıfat AYDIN

YABANCI SERMAYE GİRİŞLERİNİN YURTİÇİ TASARRUFLAR ÜZERİNE ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ/THE EFFESTS OF FOREIGN CAPITAL INFLOWS ON DOMESTIC SAVINGS: A CASE OF TURKEY

Betül BALABAN

TÜRKİYE EKSENLİ BİR HÜKÜMET SİSTEMİ ANALİZİ/SYSTEMS OF GOVERNMENT AND AN ANALYSIS ON TURKEY

Tuğrul KORKMAZ

SURİYELİ SIĞINMACILARDAN KAYNAKLANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ/PROBLEMS ARISING DUE TO SYRIAN ASYLUM SEEKERS AND SOLUTION SUGGESTIONS

Ahmet KORKMAZ

KÖTÜLÜĞÜN KURGUSUNDA: DÂSİTÂN-I AHMED HARÂMÎ MESNEVÎSİ/IN THE FICTION OF EVIL: MASNAVİ OF DÂSİTÂN-I AHMED HARÂMÎ

Erdem SARIKAYA

LOUIS ALTHUSSER, PIERRE BOURDIEU VE ALAIN TOURAINE’İN ÖZNE-YAPI KAVRAYIŞLARI

Murat İNCE

İSTİKRAR SAĞLAMA ARACI OLARAK YARI-BAŞKANLIK SİSTEMİ: FRANSA VE RUSYA ÖRNEKLERİ/SEMI-PRESIDENTIAL SYSTEM AS A TOOL FOR PROVIDING STABILITY: SAMPLES OF FRANCE AND RUSSIA

Uğur ACAR

LOUIS ALTHUSSER, PIERRE BOURDIEU VE ALAIN TOURAINE’İN ÖZNE-YAPI KAVRAYIŞLARI/AGENCY-STRUCTURE CONCEPTIONS OF LOUIS ALTHUSSER, PIERRE BOURDIEU AND ALAIN TOURAINE

Murat İNCE

KEMAL TAHİR’İN ‘VELİNİMETİMİZ MÜVEZZİ’ HİKÂYESİ EKSENİNDE MÜVEZZİLERE BİR BAKIŞ/AN OUTLOOK ON THE DISTRIBUTORS WITHIN THE FRAMEWORK OF KEMAL TAHİR’S “VELİNİMETİMİZ MÜVEZZİ”

Derya KILIÇKAYA