197206

CUMHURİYETİN 100. YILINDA BATILILAŞMA ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNE ELEŞTİREL YAKLAŞIM

Çalışmada, Türkiye’de batılılaşma hareketlerinin tarihsel süreci de göz önüne alınarak Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yıl dönümünde Türkiye-AB ilişkilerinin eleştirel bir yaklaşımla incelenmesi düşünülmüştür. Diğer yandan çalışma, belirlenen tarihsel dönemler (1959-1980, 1980-1999, 1999-2005, 2006-2016) üzerinden ilişkileri incelerken aşağıdaki temel noktalara odaklanmaktadır. 1959-1980: İlişkilerin başlangıcı ve Ankara Anlaşması dönemi içerisinde, ilk temasların ve iş birliği anlaşmalarının nasıl şekillendiğini ve buradan hareketle bu süreçteki Türkiye-AB ilişkileri ele alınmaktadır. 1980-1999: Askeri müdahalenin ardından ilişkilerin durumu ve ekonomik iş birliği. Gümrük Birliği ve ekonomik reformlar sürecinde nasıl bir yol izlenildiği değerlendirilmektedir. 1999-2005: Türkiye'nin aday ülke olarak kabul edilmesi ve katılım müzakerelerinin başlaması. AB normlarına uyum sağlamada ortaya konulan uygulamalar ve reform süreçlerindeki adımlar eleştirel bir bakış açısıyla incelenmektedir. 2006-2016: Katılım müzakerelerinin ilerlemesi ve ilişkilerin siyasi dinamikleri. Demokratik reformlar ve kamu hizmetleri alanındaki değişikliklerin etkileri vurgulanmaktadır. Çalışma temelde batılılaşma çerçevesinde, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılına doğru yaklaşırken, Türkiye-AB ilişkilerini derinlemesine incelemek, eleştirel bir analiz sunmak amacıyla ele alınmıştır. Bu amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği ile ortaya konulan uygulamalar, çalışmalar irdelenmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak çalışmanın sonunda, belirtilen tarihsel dönemlerin birleşimi ile Türkiye-AB ilişkilerinin genel seyri değerlendirilmiş ve geleceğe yönelik bir perspektif ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kamu Yönetimi, Türkiye-AB İlişkileri, Eleştirel Yaklaşım

A CRITICAL APPROACH TO TÜRKİYE-EU RELATIONS WITHIN THE FRAMEWORK OF WESTERNIZATION IN THE 100TH ANNIVERSARY OF THE REPUBLIC: REVİVAL? A REPETİTİON OF THE PAST?

The study aimed to critically examine Türkiye-EU relations on the 100th anniversary of the Republic of Türkiye, taking into account the historical process of westernization movements in Türkiye. In this sense, the study focused on the following main points while analyzing the relations through the historical periods (1959-1980, 1980-1999, 1999-2005, 2006-2016): 1959-1980: The beginning of the relations and how the first contacts and cooperation agreements were shaped within the Ankara Agreement period, and from this point of view, Türkiye-EU relations during this period was discussed. 1980-1999: The state of relations and economic cooperation after the military intervention. The Customs Union and the economic reforms in the process are evaluated. 1999-2005: Türkiye's acceptance as a candidate country and the start of accession negotiations. The practices and steps taken in the reform processes in harmonization with EU norms were examined from a critical perspective. 2006-2016: Progress of accession negotiations and the political dynamics of relations. The effects of democratic reforms and changes in public services were emphasized. The study basically aimed to provide a critical analysis of Türkiye-EU relations within the framework of westernization as the Republic of Türkiye approaches its 100th anniversary. For this purpose, document analysis technique, one of the qualitative research methods, was used to analyze the practices and studies. As a result, at the end of the study, the general course of Türkiye-EU relations was evaluated with the combination of the historical periods mentioned and a perspective for the future was tried to be put forward.

Keywords:

Public Administration, Türkiye-EU Relations, Critical Approach,

PDF

___

Akçay, E. Y. (2017). Pozitif gündem ve sonrasındaki gelişmeler ışığında Türkiye-AB ilişkileri. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (9), 43-58. https://doi.org/10.18092/ulikidince.309494
Akgül, L. H. (2021). The national anthems institutionalization process in the Ottoman Empire in the 19th century. A. Komsuoğlu Çıtıpıtıoğlu; H. Toker & F. Nardella (Ed.), The relationship between art and politics in the 19th century Ottoman Empire: Institutionalization, change and continuity içinde (s. 223-241). İstanbul Üniversitesi Yayınları. https://doi.org/10.26650/b/aa09.2021.007.09
Avcıoğlu, D. (1974). Milli kurtuluş tarihi. İstanbul Matbaası.
Aydın-Düzgit, S., Rumelili, B., & Topal, A. (2022). Challenging anti-Western Historical myths in populist discourse: Re-visiting Ottoman Empire–Europe interaction during the 19th century. European Journal of International Relations, 28(3), 513-537. https://doi.org/10.1177/13540661221095945
Aydoğan, M. (2002). Avrupa Birliği’nin neresindeyiz?. Kum Saati Yayınları.
Bayraklı, E. & Güngörmez, O. (2016, Aralık). Avrupa Parlamentosu’nun kararı ve Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği. 20 Şubat 2023 tarihinde https://www.setav.org/avrupa-parlamentosunun-karari-ve-turkiye-ab-iliskilerinin-gelecegi/ adresinden edinilmiştir.
BBC. (2017, Mart). Erdoğan'dan Hollanda'ya: Daha gerekeni yapmadık, bunun bedelini ödeyeceksin. 10 Mart 2023 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-39248581 adresinden edinilmiştir.
BBC. (2020, Aralık). AB, Türkiye'ye yaptırım konusunda denge arayışında, kesin tavır için Biden'ı bekliyor. 10 Mart 2023 tarihinden https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-55254616 adresinden edinilmiştir.
BBC. (2020, Nisan). Koronavirüs: Türkiye hangi ülkeye ne kadar yardım gönderdi?. 25 Mart 2023 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-52459231 adresinden edinilmiştir.
Birand, M. A. (2000). Türkiye'nin Avrupa macerası 1959-1999. Doğan Kitap.
Çakmak, H. (2009, Ocak). Türkiye Avrupa Birliği ilişkileri. 12 Şubat 2023 tarihinde https://www.turkyurdu.com.tr/yazar-yazi.php?id=2140 adresinden edinilmiştir.
Çınar, Y. (2010). Bir eleştiri örneği: Tanzimat’tan Cumhuriyete batılılaşma. Akademik Bakış Dergisi, 19, 1-7.
Demir, O. Ö., & Soyupek, Y. (2015). Mülteci krizi denkleminde AB ve Türkiye: İlkeler, çıkarlar ve kaygılar. Göç Çalışmaları Merkezi, Global Politika ve Strateji Yayınları. Global Analiz 6, 1-42.
Ercan, M. (2018). Avrupa Birliği ve Türkiye ile ilişkileri, ilişkilerin tarihi, sorunları, kurguları, senaryoları ve geleceği. Efe Akademi Yayınları.
Erdem, G. (2015). 12 Eylül Darbesi’nin Türkiye’nin Avrupa ile ilişkilerine etkileri: Avrupa Topluluğu ve Avrupa Konseyi’yle ilişkiler. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 14(1), 29-64. https://doi.org/10.1501/Avraras_0000000215
Esen, H. (2020, Nisan). Kovid-19 ülkeler arası maske savaşı başlattı. 12 Mart 2023 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kovid-19-ulkeler-arasi-maske-savasi-baslatti/1793792 adresinden edinilmiştir.
Facchini, F. (2011). Economic freedom in muslim countries: An explanation using the theory of institutional path dependency. European Journal of Law and Economics, 36(1), 139-167. https://doi.org/10.1007/s10657-011-9250-y
Güney, N. A. (2022). Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinin geleceği. SETA Analiz, 370, 1-16.
Gürcanlı, Z. (1997, Aralık) Avrupa Sevgisiz. 16 Şubat 2023 tarihinde https://www.hurriyet.com.tr/amp/gundem/cem-avrupa-sevgisiz-39278885 adresinden edinilmiştir.
Independent. (2021, Ekim). Merkel: Türkiye'yi görmezden gelemezsiniz, birbirimizle konuşmaya devam etmeliyiz. 10 Mart 2023 tarihinde https://www.indyturk.com/node/423111/ d%C3%BCnya/merkel-t%C3%BCrkiyeyi-g%C3%B6rmezden-gelemez-siniz-birbirimizlekonu %C5%9Fmaya-devam-etmeliyiz adresinden edinilmiştir.
İnat, K. (2022, Kasım). Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Avrupa enerji politikalarına etkisi. 02 Nisan 2023 tarihinde https://kriterdergi.com/dis-politika/rusya-ukrayna-savasinin-avrupa-enerji-politikalarina-etkisi adresinden edinilmiştir.
Karakaş, D. (2016). Mülteci krizi çerçevesinde Türkiye- AB ilişkileri. Ormer Perspektif Serileri, No: 16, 1-8.
Karluk, S. R. (1997). Gümrük Birliği dönemecinde Türkiye: Gümrük Birliği ne getirdi? ne götürdü?. Turhan Kitabevi.
Kaya, Y. (2021, Ocak). AB-Türkiye ilişkisi: Yüksek gerilimden yeni bir başlangıca. 03 Mart 2023 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/analiz/ab-turkiye-iliskisi-yuksek-gerilimden-yeni-bir-baslangica/2117744 adresinden edinilmiştir.
Kuloğlu, H. H. & İleri, E. (2021, Mayıs). Gezi Parkı'ndaki olayların 8. yıl dönümünde yaşananlar halen hafızalardaki tazeliğini koruyor. 01 Mart 2023 tarihinde https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/gezi-parkindaki-olaylarin-8-yil-donumunde-yasananlar-halen-hafizalardaki-tazeligini-koruyor/2259 471 adresinden edinilmiştir.
Mardin, Ş. (1991). Türk modernleşmesi. İletişim Yayınları.
Milliyet. (1997, Aralık). Dinsel ayrımcılık. 16 Şubat 2023 tarihinde https://www.milliyet.com.tr/dunya/yilmaz-dinsel-ayrimcilik.-5369092 adresinden edinilmiştir.
Ortaylı, İ. (2007). Batılılaşma yolunda. Merkez Kitaplar.
Özalp, G. (2013, Haziran). Gezi Parkı gösterileri: AB’de 'boşuna uyarmıyoruz' havası. 02 Mart 2023 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/06/130604_ab_turkiye_gosteriler adresinden edinilmiştir.
Özfatura, M. N. (2002, Aralık). Türkiye'nin AB macerası. 15 Şubat 2023 tarihinde https://www.turkiyegazetesi.com.tr/kose-yazilari/m-necati-ozfatura/turkiyenin-ab-macerasi-161170 adresinden edinilmiştir.
Salcı, T. (2022, Mayıs). ABD’den Avrupa’ya: Türkiye’ye hangi ülkeler savunma sanayi ambargosu uyguluyor?. 10 Mart 2023 tarihinde https://sputniknews.com.tr/20220527/abdden-avrupaya-turkiyeye-hangi-ulkeler-savunma-sanayi-ambargosu-uyguluyor-1056734742.html adresinden edinilmiştir.
Seydi, S. (2011). Demokrat Parti’nin dış politikada alternatif arayışı (1957–1960). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(14), 1-16.
T.C. Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2022, Haziran). AB ile yürütülen Vize Serbestisi Diyaloğu. 03 Mart 2023 tarihinde https://www.ab.gov.tr/ab-ile-yurutulen-vize-serbestisi-diyalogu_51819.html adresinden edinilmiştir.
T.C. Dışişleri Bakanlığı. (2013, Aralık). Türkiye ile AB arasında Vize Serbestisi Diyaloğu mutabakat metni ve Geri Kabul Anlaşması imzalandı. 03 Mart 2023 tarihinde https://www.mfa.gov.tr/turkiye-ile-ab-arasinda-vize-serbestisi-diyalogu-mutabakat-metni-ve-geri-kabul-anlasmasi-imzalandi.tr.mfa adresinden edinilmiştir.
Ünlühisarcıklı, Ö. (2022, Ekim). AB ile İlişkiler: Rekabetten iş birliğine geçiş mümkün mü?b 05 Nisan 2023 tarihinde https://www.perspektif.online/ab-ile-iliskiler-rekabetten-isbirligine-gecis-mumkun-mu/ adresinden edinilmiştir.
Yalçınsoy, H., & Aşırım, A. (2000). Türkiye’deki siyasi partilerin Avrupa Birliği’ne bakışı. TBMM Kütüphanesi.