Harun URAN, Bayram ÇETİN, Hatice ALOĞLU ŞANLIDERE, Şeyda KARABULUT YANARDAĞ

Gıda İşletmelerinde Kullanılan Suların Gıda Güvenliği Yönünden İncelenmesi

Hijyenik açıdan güvenilir gıda üretilebilmesi için gıda işletmelerinde hammadde, personel ve işletme hijyeni kadar su hijyeni de önemlidir. Günümüzde halen su kaynaklı gastrointestinal hastalıklar halk sağlığını tehdit etmeye devam etmektedir. Bu çalışma Kırklareli ilinde faaliyet gösteren gıda işletmelerindeki suların kalitesini belirlemek ve mevcut durumu gözlemlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla toplam 33 farklı işletmeden 83 şebeke ve kuyu suyu incelemeye alınmıştır. Su numunelerinin fiziko-kimyasal özellikleri limit değerler dâhilinde bulunurken, mikrobiyolojik kalite açısından %10.8'i (n=9) E. coli, %84.3'ü (n=70) koliform bakteri, %27.7'si (n=23) psikrofil bakteri, %37.3'ü (n=31) toplam aerobik mezofilik bakteri (TAMB) için belirtilen yasal limit değerleri üzerinde çıkmıştır. Kış döneminde ilgili numunelerin %26.2'sinde koku, %9.5'inde bulanıklık belirlenmiştir.

Safety of Water Used in Food Plants of Kirklareli, Turkey

Water hygiene is an important parameter as well as raw material, personal and process hygiene in order to produce hygienically safe food. Gastrointestinal diseases caused by water continue to threaten public health worldwide today. The aim of this study is to assess the hygienic quality of water used in food plantsin Kirklareli, Turkey. For this purpose, 83 supply and well water samples were analyzed from 33 different plants. Physico-chemical properties of all samples were within the legal values while 10.8% (n=9), 84.3% (n=70), 27.7% (n=23), 37.3% (n=31) of samples did not meet limit values in terms of exceeding E. coli, coliform bacteria, psychrotrophic bacteria and total aerobic mesophyll bacteria (TAMB), respectively. In winter period, odor in 26.2% and turbidity in 9.5% of the samples were detected.

PDF

___

Ağaoğlu, S., Ekici, K., Alemdar, S., Dede, S., 1999. Van ve yöresi kaynak sularının mikrobiyolojik, fiziksel ve kimyasal kaliteleri üzerine araştırmalar. Van Tıp Dergisi 6 (2): 30-33.
Akhan, M., Çetin, Ö., 2007. Bir kaynak suyu tesisinde olası mikrobiyal kontaminasyonun incelenmesi. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 37(4): 213-220.
Alemdar, S., Kahraman, T., Ağaoğlu, S., Alişarlı, M., 2009. Bitlis ili içme sularının bazı mikrobiyolojik ve fizikokimyasal özellikleri. Ekoloji 19(73): 29-38.
Alişarlı, M., Agaoglu, S., Alemdar, S., 2007. Van bölgesi içme ve kullanma sularının mikrobiyolojik kalitesinin halk sağlığı yönünden incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 18(1): 67-77.
Amin, R., Ali, S.S., Anwar, Z., Khattak, J.Z.K., 2012. Microbial analysis of drinking water and water distribution system in new urban Peshawar. Current Research Journal of Biological Science 4(6): 731- 737.
Anonim, 2005. TS 266-Sular-İnsani Tüketim Amaçlı Sular. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Anonymous, 2015. Guidelines for Drinking-Water Quality. Incorporating First Addendum, Vol. 1, Recommendations, Organization. http://www.who.int/water_sanitation_health /dwq/gdwq0506.pdf. Accessed date: 07.07.2015
Anonymous, 2015. Water Quality Outlook. UNEP Global System http://esa.un.org/iys/docs/san_lib_docs/water_qualit y_outlook.pdf. Accessed Date: 07.07.2015. Programme Office,
Anonim, 2006. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik. T.C. Sağlık Bakanlığı, Resmi Gazete, Tarih: 15.09.2006, Sayı: 26290, Ankara,
Anonim, 2005. TS 266-Sular-İnsani Tüketim Amaçlı Sular. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
Armas, A.B., Sutherland, J.P., 1999. A survey of the microbiological quality of bottled water sold in the UK and changes occurring during storage. International Journal of Food Microbiology 48: 59- 65.
Avcı, S., Bakıcı, M.Z., Erandaç, M., 2006. Tokat ilindeki içme sularının koliform bakteriler yönünden araştırılması. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 28(4): 107-112.
Bostan, K., Aksu, H., 2003. Bir kaynak suyu şişeleme tesisinde mikrobiyel kontaminasyon kaynakları üzerine bir araştırma. Gıda 20(6): 347- 351.
Cartwright, R.Y., 1995. Food and waterborne infections associated with package holidays. Journal of Applied Microbiology 94: 12-24.
Collin, J.F., Zmirou, D., Ferley, J.P., Charrel, M., 1988. Comparison of bacterial indicators and sampling programs for drinking water systems. Applied and Environmental Microbiology 54(8): 2073-2077.
Çakmak, Ö., Erol, İ., Özyurt, M., Ormancı, F.S.B., Yıldız, A., Ardıç, N., Erdemoglu, A., 2004. İstanbul garnizonundaki askeri birlik ve kurumlara ait suların mikrobiyolojik analizi. I. Ulusal Veteriner Gıda Hijyeni Kongresi, 29 Eylül-1 Ekim 2004, Ankara, Bildiri Kitabı: 487-494
Çetin, Ö., Çolak, H., Bingöl, E.B., Akhan, M., Hampikyan, H., Turgay, S. İ., 2013. Bir içme suyu dolum tesisinde kullanılan geri dönüşümlü damacanalarda fiziksel kirlilikler ve mikrobiyolojik kalitenin incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 39 (1): 46-54.
Demirci, A.Ş., Gümüş, T., Demirci, M., 2007. Damacana suların mikrobiyolojik kalitesi üzerine pompa temizliğinin etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 4(3): 271-275.
Holvoet, K., Jacxsens, L., Sampers, I., Uyttendaele, M., 2012. In sight into the prevalence and distribution of microbial contamination to evaluate water management in the fresh produce processing ındustry. Journal of Food Protection 75 (4): 671- 681.
Hunter, P.R., 2003. Climate change and waterborne and vector-borne disease. Journal of Applied Microbiology 94: 37-46.
Jimmy, D.H., Sundufu, A.J., Malanoski, A.P., Jacobsen, K.H., Ansumana, R., Leski, T.A., Bangura, U., Bockarie, A.S., Tejan, E., Lin, B., Stenger, D.A., 2013. Water quality associated public health risk in Bo, Sierra Leone. Environmental Monitoring and Assessment 185: 241-251.
Karakaş, N., Kıvanç, M., Güven, K., Yılmaz, N., 2003. koliformlar yönünden incelenmesi ve bu bakterilerin içme suyunda yaşam kabiliyetlerinin belirlenmesi. Gıda 28(1): 95-99. içme sularının
Keven, F., 2002. Elazığ içme sularının yedi yıllık periyottaki kimyasal ve mikrobiyolojik değişimi. Gıda 27(5): 407-410.
Köksal, F., Samastı, M., 2007. İstanbul'da polikarbonat damacanalarda satılan içme sularının bakteriyolojik incelenmesi. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 37(4): 221-224.
Marzano, M.A., Ripamonti, B., Balzaretti, C.M., 2011. Monitoring the bacteriological quality of Italian bottled spring water from dispensers. Food Control 22: 333-336.
Marzano, M.A., Balzaretti, C.M., 2013. Protecting child health by preventing school-related food borne illnesses: Microbiological risk assessment of hygiene practices, drinking water and ready-to-eat foods in Italian kindergartens and schools''. Food Control 34: 560-567.
Olson B.H., Clark D.L., Milner B.B., Stewart M.H. 1991. Total coliform detection in drinking water: Comparison of membrane filtration with Colilert and Coliquik. Applied and Environmental Microbiology 57(5): 1535-1539.
Patır B., Güven A.M., Arslan A., 1992. Elazıg bölgesi içme ve kullanma, kaynak, kuyu ve göl sularının hijyenik kaliteleri üzerinde araştırmalar. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6: 127-134.
Payment, P., Richardson, L., Siemiatycki, J., Dewar, R., Edwardes, M., Franco, E., 1991. A randomized trial to evaluate the risk of gastrointestinal disease due to consumption of drinking water meeting current microbiological standards. American Journal of Public Health 81(6): 703-708.
Patrick, M., Berendes, D., Murphy, J., Bertrand, F., Husain, F., Handzel, T., 2013. Access to safe water in rural artibonite, Haiti 16 months after the onset of the cholera epidemic. The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene 89(4): 647-653.
Temiz, A., 1998. Gıda Mikrobiyolojisi. Mengi Tan Basımevi, İzmir.
Türkyılmaz., S., Kaya, O., 2003. Aydın'da tüketilen içme sularının toplam bakteri ve koliform grubu bakteriler yönünden incelenmesi. Pendik Veteriner Mikrobiyoloji Dergisi 34(1- 2): 27-31.
Uçar, S., 1990. Tekirdağ içme suyu, kaynak suyu, kuyu suyu, deniz suyunda bakteriyolojik kirlilik ve nitrit aranması üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Tekirdağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
Yalçın, S., Tekinsen, O.C., Nizamlıoğlu M., 1988. Konya il merkezindeki içme ve kullanma sularının hijyenik kalitesi. Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 4(1): 83-89.
Yücel, A., Kurdal, E., 1988. Bursa yöresinde içme, kuyu ve deniz sularının mikrobiyolojik kirliliği üzerinde bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 7(1-3): 11-18.
Steel, R.G.D., Torrie, J.H., 1981. Principles and Procedures of Statistics. Second ed. Mc Graw-Hill International Book Company, Tokyo.
Koçak, Ö., Güner, A., 2009. Erzurum il merkezindeki içme ve kullanma sularının kimyasal, fiziksel ve mikrobiyolojik kalitesi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi 4(1): 9-22.