Küçük Adam Tipinin Orhan Kemalʹin Şiirindeki Yansımaları

Orhan Kemal, yazın yaşamı boyunca öykü, roman, şiir, tiyatro gibi pek çok edebî türde eservermekle birlikte Türk edebiyatındaki yerini, II. Dünya Savaşı sonrasındaki toplumsal ve ekonomikdeğişmeler neticesinde hayat sahnesinde ortaya çıkan ʹküçük adamʹı ve onun sosyal yapı içindekidurumunu anlattığı romanları ile elde eder. Var olanı ayıklayan, seçen, düşünsel süzgecinden geçiriphayal dünyasında yeniden üreten sanatkâr, içine doğduğu dünyayı yazarak anlamlandırmaya,metinleri aracılığıyla toplumun aksayan yönlerini görünür kılmaya çalışır. Yabancılaşma, ötekileşme,yozlaşma, sosyal adaletsizlik, yoksulluk, ölüm, sevgi gibi temler etrafında kurguladığı metinlerininçıkış noktası insan gerçeğidir.Türk edebiyatında romancılığı ile öne çıkan Orhan Kemalʹin 89 adet şiirinin yer aldığı YazmakDolu Dizgin, 2002 yılında oğlu Işık Öğütçü tarafından yayıma hazırlanır. Türdeki ilk ürünlerinidönemin belli başlı şairlerinin etkisinde kaleme alan Orhan Kemalʹin şiiri, bireysel duygulanımlardantoplumcu duyarlılığa doğru evrilir. Romanlarında geliştirerek işleyeceği konu ve temaların habercisiniteliğindeki bu şiirlerinde geçim kaygısı içindeki ʹküçük adamʹın örneklerini veren sanatkâr, onunvar oluş mücadelesini bireyselden toplumsala uzanan bir açılımla sunar.Bu makalede Orhan Kemalʹin sanatçı duyarlılığıyla yaklaştığı insanlık durumlarını ele aldığışiirlerinden Komşunun Öksüzü , Bir Fantezi , Benim Oğlum , Pınar Köylü Ahmetʹin Mektubu ,Dokumacı Haydar ve Kantar Başından Şiirler toplumcu gerçekçi bakış açısıyla tahlil edilecek;ʹküçük adamʹ tipinin hayaller, umutlar, gerçekler, değerler, kaybedilenler, yaşam, ölüm sarmalındakigörüngüleri ortaya konmaya çalışılacaktır

Reflections of Little Man in Orhan Kemalʹs Poetry

Orhan Kemal gains a seat in Turkish literature rather his novels in which he narrates ʹlittle manʹ who occurs in daily life with economic and social changes after Second World War, and his struggle for life, although he composes a spate of literary genres like short story, novel, poem, theatre. The craftsman who picks over, selects and reproduces the actual in his imaginary world after straining intellectually, tries to make sense of the world he borned in and make visible halting aspects of society through his texts. Starting point of his works which are being fictionalised around themes like alienation, be marginalised, corruption, social injustice, poverty, death, love is human reality. Orhan Kemalʹs poetry book which includes 89 poems of him is being prepared for publication by his son Işık Öğütçü with name of Yazmak Dolu Dizgin in 2002. Poetry of Orhan Kemal, who draws up his first products of genre by being influenced from certain poets of the period, evolves from personal affectivity to socialist sensitivity in proceeded years. The artist, who exemplify prototypes of ʹlittle manʹ struggling to earn a living at these poems of him which have adumbrative quality about topics and themes that he is going to handle thereby developing, presents his existence struggle with an expansion from individual to social. In this article, Orhan Kemalʹs poems Komşunun Öksüzü , Bir Fantezi , Benim Oğlum , Pınar Köylü Ahmetʹin Mektubu , Dokumacı Haydar ve Kantar Başından Şiirler in which he approaches humanity conditions with artist sensitivity are going to be analysed from socialist realism perspective; phenomenons of ʹlittle manʹ in dreams, hopes, facts, values, losses, life, death spiral are going to be tried to propound.

___

  • Armağan, Burak (2019). Türk Romanında İşçiler. Doktora Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
  • Bachelard, Gaston (2017). Mekânın Poetikası. çev. Alp Tümertekin. İstanbul: İthaki Yay.
  • Cevizci, Ahmet (2013). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yay.
  • Demirci, İbrahim (2014). Orhan Kemalʹin Şiirleri. Hece, 18 (205): 371-377.
  • Eliuz, Ülkü (2009). Orhan Kemal ve Romancılığı. Ankara: MEB Yay.
  • Gültekin, Mehmet Nuri (2011). Orhan Kemalʹin Romanlarında Modernleşme, Birey ve Gündelik Hayat. İstanbul: Everest Yay.
  • Kacıroğlu, Murat (2016). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında (1923-1940) Toplumcu-Gerçekçi Edebiyat Tartışmaları. ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi I/2: 27-71.
  • Kahraman, Âlim (2015), Cumhuriyet Döneminde Türk Hikâyesi (1923-2000), Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (Editör: Âlim Gür ve Ertan Engin), içinde (385-420), Ankara: Akçağ Yay.
  • Orhan Kemal (2002). Yazmak Dolu Dizgin. İstanbul: Tekin Yayınevi.
  • Solak, Ömer (2014). Orhan Kemalʹin Şiirleri ve Şairliği. Doğumunun 100. Yılında Orhan Kemal Sempzoyumu, Ankara.
  • Şahin, Veysel (2006). Ötekileşen Küçük Adam. Ada, S.6, 47-51.
  • Tagızade, Leyla (2006). Sosyalist Realizm: Kökeni, Oluşum Süreci ve Kavramı. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 3 (4): 7-24.
  • Turan, Ertuğrul R. (2003). Kolektif Şizofreni: Zamanın İki Yüzü. Doğu Batı, 6 (22): 205-216.
  • Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük. 11. Baskı. Ankara: TDK Yay.
  • Yılmaz, Sibel (2017). 1940ʹların Türk Şiirinde Küçük Adam ve Serüvenleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Türk Kültür Dünyası Özel Sayısı: 265-279.