Döviz Piyasalarındaki Simetrik ve Asimetrik Nedensellik İlişkisi

Amaç: Bu çalışmanın amacı döviz piyasası araçları arasındaki simetrik ve asimetrik nedensellik ilişkisinin varlığını araştırmaktır. Tasarım/Yöntem: Çalışmada döviz piyasası araçlarından USD/TRY, EUR/TRY, GBP/TRY, CHF/TRY ve JPY/TRY kurları analiz edilmiştir. Analizde araştırmaya dahil edilen dövizlerin Ocak 1999-Mart 2021 dönemi aylık satış/kapanış fiyat verileri kullanılmıştır. Döviz piyasası araçları arasındaki simetrik ilişkiyi belirleyebilmek için Toda-Yamamoto (1995) nedensellik testi ve asimetrik nedensellik ilişkisini belirleyebilmek için Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik testinden faydalanılmıştır. Bulgular: Toda-Yamamoto (1995) nedensellik analizi sonucuna göre GBP/TRY ve CHF/TRY ile USD/TRY arasında iki yönlü bir simetrik nedensellik ilişkisinin varlığına; Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik testi sonucuna göre ise USD/TRY pozitif şoklarından GBP/TRY pozitif şokları ile CHF/TRY ve JPY/TRY negatif şoklarına, USD/TRY negatif şoklarından CHF/TRY negatif şoklarına doğru asimetrik nedensellik ilişkisinin varlığına ulaşılmıştır. Sınırlılıklar: Örneklem için sadece USD/TRY, EUR/TRY, GBP/TRY, CHF/TRY ve JPY/TRY kurlarının dikkate alınması araştırmanın sınırlılığıdır. Özgünlük/Değer: Literatürde genel olarak USD/TRY ve EUR/TRY kurları analiz edilmekle birlikte kurlar arasındaki asimetrik nedensellik ilişkisi değerlendirilmemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Döviz, Toda-Yamamoto Nedensellik, Hatemi-J Asimetrik Nedensellik

Symmetric and Asymmetric Causality Relationship in Foreign Exchange Markets

Purpose: The purpose of this study is to examine the existence of symmetric and asymmetric causality relationship between foreign exchange market instruments. Design/Methodology: In the study, USD/TRY, EUR/TRY, GBP/TRY, CHF/TRY and JPY/TRY rates in foreign exchange market instruments were analyzed. In the analysis, January 1999-March 2021 period monthly sales/closing price data of the foreign exchanges included in the research were used. Toda-Yamamoto's (1995) causality test was used to determine the symmetric relationship and Hatemi-J's (2012) asymmetric causality test was used to determine the asymmetric relationship between foreign exchange market instruments. Findings: According to the results of the causality analysis of Toda-Yamamoto (1995), there is a two-way symmetric causality relationship between the GBP/TRY, CHF/TRY and USD/TRY; according to the Hatemi-J (2012) asymmetric causality test result, the existence of an asymmetric causality relationship from USD/TRY positive shocks to GBP/TRY positive shocks to CHF/TRY and JPY/TRY negative shocks, from USD/TRY negative shocks to CHF/TRY negative shocks has been reached. Limitations: Considering only USD/TRY, EUR/TRY, GBP/TRY, CHF/TRY and JPY/TRY rates for the population are the limitations of the research. Originality/Value: In the literature, USD/TRY and EUR/TRY rates have been analyzed in general, and the asymmetric causality relationship between these rates has not been evaluated.

Keywords:

Foreign Exhange, Toda-Yamamoto Causality, Hatemi-J Asymmetric Causality,

PDF

___

Asimakopoulos, I., Ayling, D., & Mansor Mahmood, W. M. (2000). Non-linear granger causality in the currency futures returns. Economics Letters 68, 25-30. https://doi.org/10.1016/S0165-1765(00)00219-6
AuYong, H. H., Gan, C., & Treepongkaruna, S. (2004). Cointegration and causality in the Asian and emerging foreign exchange markets: Evidence from the 1990s Financial Crises. International Review of Financial Analysis, 13, 479-515. https://doi.org/10.1016/j.irfa.2004.02.024
Bekiros, S., & Marcellino, M. (2013). The multiscale causal dynamics of foreign exchange markets. Journal of International Money and Finance 33, 282-305. https://doi.org/10.1016/j.jimonfin.2012.11.016
Berke, B., Özcan, B., & Dizdarlar, H. I. (2014). Döviz piyasasının etkinliği: Türkiye için bir analiz. Ege Akademik Bakış, 14(4), 621-636. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/560334
Bohdalova, M., & Gregus, M. (2014). Cointegration analysis of the foreign exchange rate pairs. CBU International Conference on Innovation, Technology Transfer and Education, 147-153. https://doi.org/10.12955/cbup.v2.497
Carrion-i Silvestre, J. L., Kim, D., & Perron, P. (2009). GLS-based unit root tests with multiple structural breaks under both the null and the alternative hypotheses. Econometric Theory, 25, 1754-1792. https://doi.org/10.1017/S0266466609990326
Cremaschini, A. (2019). A cointegration analysis across exchange rates of international currencies in the euro era. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.16533.78562
Çepni, E. (2014). Ekonomik göstergeler ve istatistikler rehberi (6. Baskı). Seçkin Yayınevi, 1-271. https://www.seckin.com.tr/kitap/n/994529776/title/ekonomik-gostergeler-ve-istatistikler-rehberi-elif-cepni.html
Çiçek, B. (2014). A cointegration test for Turkish foreign exchange market efficiency. Asian Economic and Financial Review, 4(4), 451-471. https://archive.aessweb.com/index.php/5002/article/view/1171
Ferre, M., & Hall, S. G. (2002). Foreign exchange market efficiency and cointegration. Applied Financial Economics, 12(2), 131-139. https://doi.org/10.1080/09603100110090055
Güriş, S., & Büyükmumcu, B. (2015). Denge reel döviz kuru tahmininde NATREX modeli: Türkiye uygulaması. Social Sciences Research Journal, 4(2), 76-95. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ssrj/issue/22479/240449
Hatemi-J, A. (2012). Asymmetric causality tests with an application. Empirical Economics, 43(1), 447-456. https://doi.org/10.1007/s00181-011-0484-x
Kang, H. (2008). The cointegration relationships among G-7 foreign exchange rates. International Review of Financial Analysis 17, 446-460. https://doi.org/10.1016/j.irfa.2007.01.004
Kumar, A. (2015). Impact of currency futures on volatility in exchange rate: A study of Indian currency market. SAGE Publications, 19(1), 95-108. https://doi.org/10.1177/0971890715585204
Kühl, M. (2007). Cointegration in the foreign exchange market and market efficiency since the introduction of the Euro: Evidence based on bivariate cointegration analyses. Center for European, Governance and Economic Development Research 68, 1-33. https://www.researchgate.net/publication/5081301_Cointegration_in_the_Foreign_Exchange_Market_and_Market_Efficiency_since_the_Introduction_of_the_Euro_Evidence_based_on_bivariate_Cointegration_Analyses
Le, T., Martin, F., & Nguyen, D. (2018). Dynamic connectedness of global currencies: A conditional granger-causality approach, Center for Research in Economics and Management Working Paper, 1-44. https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01806733
Maki, D. (2012). Tests for cointegration allowing for an unknown number of breaks. Economic Modelling, 29(5), 2011-2015. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2012.04.022
Müslümov, A., Hasanov, M., & Özyıldırım, C. (2002). Döviz kuru sistemleri ve Türkiye’de uygulanan döviz kuru sistemlerinin ekonomiye etkileri. TÜGDAD Ekonomi Ödülleri, http://www.tugiad.org.tr/tugiad.php?sayfa=ekonomi&kategori=3&all=1.
Odabaşı, Y. (2011). Döviz kuru volatilitesinin ihracat üzerindeki etkisi ve ileriye dönük volatilite tahmini: Türkiye için bir uygulama (Yayın No. 288169) [Doktora tezi, Dumlupınar Üniversitesi] Yüksek Öğretim Kurumu Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Polat, F. Y. (2015). Döviz kurları, ülke ekonomisi için önemi ve kur savaşları (Yayın No. 423275) [Yüksek lisans tezi, Hitit Üniversitesi] Yüksek Öğretim Kurumu Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
Sadhwani, R. (2020). Cointegration analysis of selected currency pairs traded in Indian foreign exchange market. International Journal of Management, 11(5), https://doi.org/10.34218/IJM.11.5.2020.045476-485.
Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250. https://doi.org/10.1016/0304-4076(94)01616-8
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Elektronik veri dağıtım sistemi. https://evds2.tcmb.gov.tr/
Ünsal, E. M. (2005). Uluslararası iktisat teori, politika ve açık ekonomi makro iktisadı, İmaj Yayıncılık. https://www.nadirkitap.com/uluslararasi-iktisat-teori-politika-ve-acik-ekonomi-makro-iktisadi-erdal-m-unsal-kitap17803482.html