İklim Değişikliği: Küresel, Bölgesel ve Kentsel Etkileri

İklim değişikliği ile ilgili ilk tarihsel bulgular 300 yıl öncesine kadar dayanmaktadır. Atmosferdeki sera etkisi ve sera gazları, bilim dünyasında 17. yüzyıldan yıllardan itibaren araştırılmaya başlanmıştır. 1970 yılına kadar bu çalışmalar iklim kuşkucuları bilim insanları ile ilerlemiş, 1.Dünya İklim Konferansı ile küresel boyutta gündeme taşınmıştır. Kentleşmenin ve iklim değişikliğinin karşılıklı bir ilişki içinde olduğu yaygın olarak kabul edilmektedir. İklim değişikliğinin küresel boyuttaki etkilerinden en çok bölgesel ve kentsel alanların etkileneceği, bölgesel ve kentsel alanların da iklim değişikliğini hızlandırıcı bir etkide bulunduğu saptanmıştır. Kentler, dünya yüzeyinin yüzde 2'sinden daha azını kapsamasına rağmen, dünya enerjisinin yüzde 78'ini tüketmekte ve tüm karbondioksitin % 60'ından fazlasını üretmektedir. Aynı zamanda, bölgesel ve kentsel alanlar iklim değişikliğine karşı oldukça savunmasızdır. Bu nedenle bölgesel ve kentsel alanların iklim değişikliği etkilerini ve iklim değişikliğinden etkilenebilirliklerini azaltmak için uyum ve azaltım çalışmaları yapılmaktadır

Anahtar Kelimeler:

İklim değişikliği, İklim değişikliği göstergeleri, Bölgesel ve kentsel alanların etkilenebilirliği, Uyum ve azaltım

Climate Change: Global, Regional and Urban Effects

The first findings about climate change in the history have started about 300 years ago. The greenhouse effect and the greenhouse gases in the atmosphere have begun to be explored in the scientific world since the 17th century. Until 1970, these studies were carried on the global scale with doubts on climate change, but during the 1st World Climate Conference, the advanced cognition with scientists of climate reduced the doubts. It is widely accepted that urbanization and climate change have a reciprocal relationship. It has been determined that regional and urban areas will be affected mostly by the global impacts of climate change, and regional and urban areas have an effect to accelerate climate change. Although the cities cover less than 2 percent of the Earth's surface, they consume 78 percent of the world's energy and produce more than 60 percent of all carbon dioxide. At the same time, regional and urban areas are highly vulnerable to climate change. For this reason, adaptation and mitigation studies are being carried out to reduce the impacts of climate change on regional and urban areas and their vulnerability to climate change

Keywords:

Climate change, Climate change indicators, Impactiveness of regional and urban areas, Adaptation and mitigation,

PDF

___

Akçakaya, A., Sümer, U.M., Demircan, M., Demir, Ö., Atay, H., Eskioğlu, O., Gürkan, H., Yazıcı, B., Kocatürk, A., Şensoy, S., Bölük, E., Arabacı, H., Açar, Y., Ekici, M., Yağan, S. & Çukurçayır, F. (2015). Yeni Senaryolar ile Türkiye İklim Projeksiyonları ve İklim Değişikliği. Ankara: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Araştırma Dairesi Başkanlığı, Klimatoloji Şube Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü Matbaası, ss. 164, Ankara. Erişim Tarihi: 11.01.2018. https://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/iklim-degisikligi-projeksiyon2015.pdf
Arıkan, Y., (2006). Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Kyoto Protokolü Metinler ve Temel Bilgiler. Bölgesel Çevre Merkezi REC Türkiye, ss. 61, https://recturkey.files.wordpress.com/2016/11/iklimkyoto1.pdf. Erişim Tarihi: 10.11.2017.
Arıkan, Y., Özsoy, G. (2016). A’dan Z’ye İklim Değişikliği Başucu Rehberi. Bölgesel Çevre Merkezi - REC Türkiye, ss. 205, Ankara. Erişim Tarihi: 05.09.2017. http://docplayer.biz.tr/12336271-A-dan-z-ye-iklim-degisikligi-basucu- rehberi.html.
Demirci, M. (2015). Kentsel İklim Değişikliği Yönetişimi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 46, Temmuz-Aralık 2015, ss. 75-100 Erişim http://dergipark.ulakbim.gov.tr/erciyesiibd/article/view/5000152953. Tarihi: 01.01.2018.
Eken, M., Ceylan, A., Taştekin, A.T., Şahin, H., Şensoy, S., (2005). Klimatoloji II, DMİ Yayınları, https://www.mgm.gov.tr/FILES/genel/kitaplar/KlimatolojikRasatElKitabi.pdf 473, Ankara. Erişim Tarihi: 20.01.2018.
FAO (Food And Agriculture Organization), (2008). Climate Change And Food Security: A Framework Document. Rome: Food And Agriculture Organization Of The United Nations. Erişim Tarihi: 15.02.2018. http://www.fao.org/forestry/15538- 079b31d45081fe9c3dbc6ff34de4807e4.pdf
IPCC, (2007). Climate Change 2007: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, Pachauri, R.K and Reisinger, A. (eds.)]. IPCC, Geneva, Switzerland, pp. 104. Erişim Tarihi: 2.08.2017. https://www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/syr/ar4_syr_full_report.pdf.
IPCC, (2013). Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker, T.F., Qin, D., Plattner, G.K., Tignor, M., Allen, S.K., Boschung, J., Nauels, A. Y., Bex, V., Midgley, P.M.]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York. Erişim Tarihi: 10.09.2017. http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_ALL_FINAL.pdf
Koçak, K. (2005). İklim Değişiminde İnsan Faktörü. Erişim Tarihi: 20.02.2018. http://web.itu.edu.tr/~kkocak/iklimpdf.pdf.
LUC, (2017). Environmental And Infrastructure Capacity Study For Purbeck District Council. Erişim https://www.dorsetforyou.gov.uk/media/223620/Purbeck-environmental-and- infrastructure-capacity-study-FINAL-chapters-1-3/pdf/Purbeck-environmental- and-infrastructure-capacity-study-FINAL-chapters-1-3.pdf 02.01.2018.
Moss, R.H., Brenkert, A.L., Malone, E.L., (2001). Vulnerability to Climate Change: A Quantitative Approach. PNNL-SA-33642, Pacific Northwest National Laboratory, Washington, DC, ss. 70. Erişim http://www.globalchange.umd.edu/data/publications/Vulnerability_to_Climate_C hange.PDF. Tarihi: 15.10.2017.
Moss, R.H., Edmonds, J.A., Hibbard, K.A,. Manning, M.R., Rose, S.K., van Vuuren, D.P., Timothy, R., Carter, T.R., Emori, S., Kainuma., M., Kram, T., Meehl, G.A., Mitchell, J.F.B., Nakicenovic, N., Riahi, K., Smith, S.J., Stouffer, R.J., Thomson, A.M., Weyant, J.P., Wilbanks, T.W. (2010). The next generation of scenarios for climate change research and assessment. Nature, Vol: 463, 747–756. Erişim Tarihi: 10.10.2017. https://www.researchgate.net/publication/41422439
OECD, (2010). Cities and Climate Change, OECD Publishing. Erişim Tarihi: 02.01.2018. http://dx.doi.org/10.1787/9789264091375-en
Olivier, J.G.J., Schure, K.M., Peters, J.A.H.W. (2017). Trends in global CO2 and total greenhouse gas emissions. 2017 Report. PBL, The Hague. In prep. Erişim Tarihi: 11.02.2018. http://www.pbl.nl/en/trends-in-global-co2-emissions.
Onur, A. C. (2014). İstanbul’da kentleşmenin iklim değişikliğine uyum çerçevesinde değerlendirilmesi (Ph.D. dissertation). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Dok. Tezi, 2016, İstanbul. Erişim Tarihi: 05.09.2017. https://polen.itu.edu.tr/bitstream/11527/14045/1/10041936.pdf.
Romero Lankao, P. (2008) .Urban areas and climate change: Review of current issues and trends. Unpublished issues paper prepared for the Global Report on Human Settlements http://www.ral.ucar.edu/staff/prlankao/GRHS_2011_IssuesPaperfinal.pdf. 2011. Erişim Tarihi: 01.01.2018.
Sunmaz, S., (2013). Yeni Gelişen Planlama Yaklaşımları Çerçevesinde Akıllı Yerleşme Kavramı ve Temel İlkeleri. MEGARON, Sayı, 8(2):76-86. Erişim Tarihi: 15.01.2018. http://www.megaronjournal.com/tr/jvi.aspx?pdir=megaron&plng=tur&un=MEGA RON-35220.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), (2017). Eğitici El Kitabı-İklim Değişikliği. Erişim Tarihi: 20.02.2018. http://iklimicindegisin-egitim.org/iklim2017/wp- content/uploads/2017/03/%C4%B0klim-De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi- E%C4%9Fitici-El-Kitab%C4%B1-web.pdf.
Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (SB), (2015). İklim Değişikliğinin Sağlık Üzerine Olumsuz Etkilerinin Azaltılması Ulusal Programı ve Eylem Planı, Bakanlık Yayın No: 998, Ankara. Erişim Tarihi: 12.01.2018. http://cevresagligi.thsk.saglik.gov.tr/dosya/Iklim_Degisikligi_Saglik_Eylem_Plan i.23.12.2015.pdf
Türkeş, M., Sümer, U. M., Çetiner, G. (2000). Küresel iklim değişikliği ve olası etkileri, Çevre Bakanlığı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları (13 Nisan 2000, İstanbul Sanayi Odası), 7-24, ÇKÖK Gn. Md., Ankara. https://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/iklimetkileri.pdf. Erişim Tarihi: 14.01.2018.
Türkeş, M. (2007). Küresel İklim Değişikliği Nedir? Temel Kavramlar, Nedenleri, Gözlenen ve Öngörülen Değişiklikler. I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi (TİKDEK), 11 -13 Nisan 2007, İTÜ-İstanbul, 38-53.
Türkeş, M. (2008). Gözlenen İklim Değişiklikleri ve Kuraklık: Nedenleri ve Geleceği, Toplum ve Hekim, Cilt 23, Sayı 2, Mart-Nisan, Sayfa 97-107. Erişim Tarihi: 10.01.2018. file:///C:/Users/user/Downloads/20080204.pdf.
U.S. Environmental Protection Agency, (2016). Climate change indicators in the United States, Fourth edition. EPA 430-R-16-004. Erişim Tarihi: 14.01.2018. https://www.epa.gov/sites/production/files/2016- 08/documents/climate_indicators_2016.pdf.
Unıted Natıons (UN), (1992). United Nations Framework Convention on Climate Change, FCCC/INFORMAL/84. https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf. Erişim Tarihi: 10.10.2017.
UN-Habitat, (2011). Cities and Climate Change. UN-Habitat Series: Global Report on Human Settlements, pp. 300, https://unhabitat.org/books/cities-and-climate-change-global-report-on-human- settlements-2011/.
London/ Washington. Erişim Tarihi: 20.02.2018.
UN-Habitat, (2014). Planning for Climate Change: A strategic, values-based approach for urban planners, UN-Habitat Series: Cities and Climate Change Series, pp. 160, Nairobi, Kenya. Erişim Tarihi: 21.08.2017. https://unhabitat.org/books/planning- for-climate-change-a-strategic-values-based-approach-for-urban-planners-cities- and-climate-change-initiative/.
UN-Habitat, (2018). Climate Change. Erişim Tarihi: 10.02.2018. https://unhabitat.org/urban- themes/climate-change/.
UN-World Water Assessment Programme, (2009). A World Water Assessment Programme Special Report, Clımate Change And Water An Overview From The World Water Development Report 3: Water In A Changing World. Erişim Tarihi: 11.01.2018. http://unesdoc.unesco.org/images/0018/001863/186318e.pdf
MoE/UNDP, (2011). Lebanon’s Second National Communication to the United Nations Framework Convention on Climate Change, Climate Risks, Vulnerability and Adaptation Assessment, Human Settlements & Infrastructure. Erişim Tarihi: 20.02.2018. http://climatechange.moe.gov.lb/viewfile.aspx?id=43
United States Environmental Protection Agency (US EPA), (2010). Climate Change and Ecosystems. in.org/download/issues/ecotools/Climate_Change_Ecosystems.pdf Erişim Tarihi: 10.02.2018. https://clu
Yigitcanlar, T., Dizdaroglu, D. (2015). Ecological approaches in planning for sustainable cities A review of the literature. Global J. Environ. Sci. Manage., 1(2),159-188. Erişim http://www.gjesm.net/pdf_10773_b6443ca38911aad60291a7b823c92d2a.html. Tarihi: 13.09.2017.
Van Staden, R. (2013). Climate Change İmplications For Cities: Key Finding from the Intergovermental Panel on Climate Change Fifth Assessment Report. ICLEI & University of Cambridge, Cambridge. https://unfccc.int/cc_inet/cc_inet/six_elements/public_awareness/items/3529.php? displayPool=1743.