Assylbek MAKHABBAT, Şemseddin GÜNDÜZ, Ahmet Naci COKLAR

Eğitim Araştırmasına Yönelik Tutum ile Akademik Güdülenme ve Akademik Özyeterlik Arasındaki İlişki

Eğitim sistemi içerisinde yapılan yenilik veya zamana bağlı olarak oluşan şartlar değişim ihtiyacını beraberinde getirmektedir. Sistem olarak bu değişiklikler ilgili birimler tarafından gerçekleştirilirken, sınıf içerisinde değişim öğretmen eliyle olmaktadır. Öğretmen adaylarına eğitim fakültelerinde 2006 yılından itibaren bilimsel araştırma yöntemleri isimli ders verilmektedir. Bu araştırmanın amacı, son sınıf öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına yönelik tutumları ile akademik güdülenme ve akademik öz yeterlik arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu amaçla 2015-2016 eğitim öğretim yılında, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 234 öğretmen adayından veri toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına yönelik tutumları ile akademik özyeterlik ve akademik güdülenme düzeyleri yüksek bulunmuştur. Cinsiyet ve akademik kariyer yapma isteği eğitim araştırmalarına yönelik tutum için önemli bir öğe olmazken, öğrenim görülen bölüm önemli bir öğedir. Eğitim araştırmalarına yönelik tutum ile akademik güdülenme ve akademik özyeterlik arasında pozitif yönde ve orta düzeyli bir ilişki bulunmuştur.

The Relationship between Attitude towards Educational Researches and Academic Motivation and Academic Self-Efficacy

Innovation in the education system or the circumstances that arise due to time brings the need for change along. While these changes are carried out by relevant units as a system, the change within the classroom is handled by the teacher. Pre-service teachers have been given a course called "Scientific Research Methods" in education faculties since 2006. The purpose of this research is to determine the relationship between the of final year preservice teachers’ levels of attitude towards educational researches and academic motivation and academic selfefficacy. For this purpose, data were collected from 234 pre-service teachers studying at Necmettin Erbakan University, Ahmet Keleşoğlu Faculty of Education in the academic year of 2015-2016. As a result of the research, pre-service teachers' levels of attitude towards educational researches and academic self-efficacy and academic self-efficacy and academic motivation have been found to be high. While gender and the desire to make an academic career are not important elements for the attitude towards educational researches, the department of education is an important element. A positive and moderate relationship has been found between the attitude towards educational researches and academic motivation and academic self-efficacy.

PDF

___

Yüksek Öğretim Kurulu – YÖK (2006). Eğitim Fakültelerinde Uygulanacak Yeni Programlar Hakkında Açıklama. 27.11.2016 tarihinde http://www.yok.gov.tr/documents/10279/49665/aciklama_programlar/aa7bd091-9328-4df7-aafa2b99edb6872f adresinden erişilmiştir.
Yılmaz, M., Gürçay, D. ve Ekici, G. (2007). Akademik özyeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 253-259.
Yılmaz, E. (2007). Ortaöğretimde ingilizce derslerinde öğrenci başarısında motivasyonun rolü: Bartın ili örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
Yalmancı, S. G. ve Aydın, S. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının akademik öz-yeterlik algılarının incelenmesi. Kafkas Üniversitesi e – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2),21-27.
Winans, K. S. ve Madhavan, S. (1992). Some factors influencing under graduate pharmacy students’ perception of and attitudes toward research related activities. American Journal of Pharmaceutical Education. 56(1), 29-35.
Şahin, H. ve Çakar, E. (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğrenme stratejileri ve akademik güdülenme düzeylerinin akademik başarılarına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(3), 519-540.
Schwarzer, R. (2014). Self-efficacy: Thought control of action. Taylor & Francis.
Savran, A. ve Çakırğlu, J. (2001). Pre-service biology teachers’ perceived efficacy beliefs in teaching biology. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 105-112.
Saracaloğlu, A.S ve A.F Kaşlı (2001). Öğretmen adaylarının bilgisayara yönelik tutumları ile başarıları arasındaki ilişki. Ege Eğitim Dergisi. 1(1),110-126.
Saracaloğlu, A. S., Varol, S. R. ve Ercan, İ. E. (2005). Lisansüstü eğitim öğrencilerinin bilimsel araştırma kaygıları araştırma ve istatistiğe yönelik tutumları ile araştırma yetenekleri arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 17, 187-199.
Saracaloğlu, A. S. ve Kumral, O. (2007). Sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterlik algıları, kaygıları ve akademik güdülenme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. 27-29 Nisan 2007. Eskişehir Anadolu Üniversitesi. 354-359.
Saracaloğlu, A. S. (2008). Lisansüstü öğrencilerin akademik güdülenme düzeyleri, araştırma kaygıları ve tutumları ile araştırma yeterlikleri arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 179-208.
Özkan, Ö., Tekkaya C. ve Çakıroğlu J. (2002). Fen bilgisi aday öğretmenlerin fen kavramlarını anlama düzeyleri, fen öğretimine yönelik tutum ve öz-yeterlik inançları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (2), 1300-1304.
Özer, A. ve Altun, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin akademik erteleme nedenleri. Mehmet Akif ErsoyÜniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(21), 45-72.
Öncü, H. (2012). Akademik özyeterlik ölçeğinin türkçe’ye uyarlanması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 13(1), 183-206.
Konokman, Y. G.,Tanrıseven, I. ve Karasolak, K. (2013). Öğretmen adaylarının eğitim araştırmalarına ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 14(1), 141-158.
Komarraju, M. ve Nadler, D. (2013). Self-efficacy and academic achievement: Why do implicit beliefs, goals, and effort regulation matter?. Learning and Individual Differences, 25, 67-72. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2013.01.005.
Kaptan, S. (1981). Bilimsel araştırma teknikleri ve istatistiksel yöntemler. Ankara: Tekışık Web Ofset.
Jordan, D. J. ve Roland, M. (1999). An examination of differences between academics and practitioners in frequency of reading research and attitudes toward research. Journal of Leisure Research. 31(2), 166-171.
Jerusalem, M. ve Schwarzer, R. (1992). Self-efficacy as a resource factor in stress appraisal processes. R. Schwarzer (Ed.), Self-efficacy: Thought control of action (ss. 195-213). Washington, DC: Hemisphere.
İlhan, N., Şekerci, R. A., Sözbilir, M. ve Yıldırım, A. (2013). Eğitim araştırmalarına yönelik öğretmen tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (BAED), 4(8), 31-56.
Işıksoluğu, M. (1993). Bilimsel yayınlarda dürüstlük boyutu. Eğitim ve Bilim, 17(90), 3-7.
Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P. ve Soran, H. (2006). Biyoloji eğitimi öğretmen adaylarının öğretiminde özyeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 57-73.
Gardner, R. C. (1988). Attitudes and motivation. Annual Review of Applied Linguistics, 9, 135-148.
Fırat Durdukoca, Ş. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik özyeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 69-77.
Ertem, H. (2006). Ortaöğretim öğrencilerinin kimya derslerine yönelik güdülenme tür (içsel ve dişsal) düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
Ellez, A. M. (2004). Etkin öğrenme, strateji kullanımı, matematik başarısı, güdü ve cinsiyet ilişkileri. Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Ekiz, D. (2006). Primary school teachers’ attitudes towards educational research. Educational Sciences: Theory and Practice. 6(2), 395-402.
Çetin, A. ve Dikici, R. (2014). Eğitim bilimlerinde araştırma yöntemleri dersinin etkililiği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 981-994.
Çelik, Z. (2006). İlköğretim öğrencilerinin başarı güdüleri ve anne baba beklentilerine ilişkin algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Çakır, Ö. (2005). Anadolu üniversitesi açiköğretim fakültesi ingilizce öğretmenliği lisans programi (iölp) ve eğitim fakülteleri ingilizce öğretmenliği lisans programi öğrencilerinin mesleğe yönelik tutumlari ve mesleki yeterlik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(9), 27-42.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayınları
Büyüköztürk, Ş. (1999). İlköğretim okulu öğretmenlerinin araştırma yeterlikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 18, 257-269
Bozanoğlu, İ. (2004). Akademik güdülenme ölçeği: geliştirilmesi, geçerliği ve güvenirliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 83-98.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. New Jersey: Prentice Hall.
Baltaoğlu, M. G., Sucuoğlu H. ve Yurdabakan İ. (2015). Self-efficacy perceptions and success/failure attributions of prospective teachers: a longitudinal study. Elementary Education Online, 14(3), 803-814. http://dx.doi.org/10.17051/io.2015.66489.
Aydın, R., Ömür, E. Y. ve Argon, T. (2014). Öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ile akademik alanda arzularını erteleme düzeylerine yönelik görüşleri. Eğitim Bilimleri Dergisi. 40, 1-12. http://dx.doi.org/10.15285/EBD.2014409739.
Akgün, L. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri dersine ilişkin öğretmen adaylarının algı ve beklentileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,15(27),21-30.
Akdemir, Ö. (2006). İlköğretim öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutumları ve başarı güdüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Akbay, E. S. ve Gizir, A. C. (2010). Cinsiyete göre üniversite öğrencilerinde akademik erteleme davranışı: akademik güdülenme, akademik özyeterlik ve akademik yükleme stillerinin rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(1), 60-78.