Akademisyenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerine Bir Araştırma

Bu çalışma, spor bilimleri fakültelerinde çalışan akademik personelin çalıştıkları kurumlarda sergiledikleriörgütsel vatandaşlık davranışlarını ve bu davranışlarını etkileyen faktörleri belirlemek amacıylagerçekleştirilmiştir. Çalışmada spor bilimleri fakültelerinde görev yapan akademik personelin örgütselvatandaşlık düzeylerinin belirlenerek, katılımcıların demografik özelliklerine göre farklılıklar incelenmiştir.Genel tarama modelinin kullanıldığı çalışmada veri toplama aracı olarak “Örgütsel Vatandaşlık Ölçeği” 170gönüllü akademisyene uygulanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin öncelikle betimselistatistikleri (kişi sayısı, minimum, maksimum, ortalama, standart sapma) hesaplanmıştır. Ardındanaraştırmanın problemleri doğrultusunda verilerin çözümlenmesi gerçekleştirilmiştir. Verilerinçözümlenmesinde akademisyenlerin demografik özelliklerine göre algıladıkları sosyal kaytarma düzeylerineyönelik ilişkisiz ölçümlerde t testi ve tek yönlü varyans analizi (One Way ANOVA) hesaplanmıştır. Araştırmasonucunda; nezaket alt boyutu ilk sırada olmak üzere örgütsel vatandaşlık davranışı düzeylerinin yüksekseviyede olduğu ve erkek akademisyenlerin kadın akademisyenlere göre örgütsel erdem düzeylerinin dahayüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Akademisyenlerin yaş, cinsiyet, medeni durum, çalışma süresi veunvan değişkenlerine göre benzer davranışlar sergiledikleri belirlenmiştir.

A Research on the Organizational Citizenship Behaviors of Academicians

This study was carried out to determine the organizational citizenship behaviors of academic staff which were working in faculties of sport sciences and the factors affecting their behaviors. In this study, the organizational citizenship levels of academic staff working in the faculties of sports sciences were determined and the differences were examined based on their demographic characteristics. The study was carried out via a general screening model, whereby the Organizational Citizenship Scale was applied to 170 volunteer academicians. Descriptive statistics (number of participants, minimum, maximum, mean, standard deviation) were first calculated for the data obtained in the study. Then, the data were analyzed in accordance with the problem of the study. In the data analysis, t test and one way ANOVA were calculated for the unrelated measurements of the social loafing levels perceived by the academicians based on their demographic characteristics. The study results concluded that the level of organizational citizenship behavior was high, and the kindness sub-dimension was the highest among them. Furthermore, the male academicians had higher levels of organizational virtue than female academics. It was found that academicians exhibited similar behaviors in terms of age, gender, marital status, duration of work and title variables.

PDF

___

Ağca, V. and Ertan, H. (2008). Çalışanların örgütsel bağlılıklarının demografik özelliklerine bağlı olarak değişmesi: Antalya’da beş yıldızlı otellerde bir inceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 389-408.
Akbaş, T. T. (2011). Algılanan kişi-örgüt uyumunun örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisi: Görgül bir araştırma. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(1), 55-77.
Akyel, Y. (2011). Örgütsel vatandaşlık ve duygusal zekâ arasındaki ilişkinin incelenmesi: Spor yönetiminde GSGM ve özerk spor federasyonları örneği. Unpublished Master’s Thesis, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Başaran, G. (2016). Algılanan örgüt içi iletişimin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi: Giresun üniversitesi akademik personele yönelik bir uygulama. Unpublished Master’s Thesis, Avrasya University, Trabzon.
Baykal, Ü., Altuntaş, S., Öztürk, H., Sökmen, S., İntepeler, Ş. S., and Kantek, F. (2011). Akademisyen hemşirelerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve etkileyen faktörler. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD), 8(3), 52-58.
Bell, S. J. and Mengüç, B. (2002). The employee-organization relationship, organizational citizenship behaviors and superior service quality. Journal of Retailing, 78 (2), 131-146. https://doi.org/10.1016/S0022-4359(02)00069-6.
Bingöl, D., Naktiyok, A. and İşcan, Ö. F. (2003). Dönüştürücü liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisi. In Çonkar, K., Değirmendereli, A. and Kurt, M. (Ed.), 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (ss. 491- 508). Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
Brighman, B. K. and Moran, J. W. (1999). Building organizational citizenship. Management Decision, 37(9), 678-685. https://doi.org/10.1108/00251749910298968
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., and Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Çankır, B. (2017). Akademisyenlerde tükenmişliğin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkisi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(29), 193-209.
Çetin, Ş., Korkmaz and M., Çakmakçı, C. (2012). Dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik ile lider-üye etkileşiminin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 7-36.
Fraenkel, J. R and Wallen, N. E (2009). How to design and evaluate research in education (7th Ed). New York: McGraw-Hill.
Güler, N. (2013). Üniversite çalışanlarında örgütsel vatandaşlık davranışı: Gazi üniversitesinde bir araştırma. Unpublished Master’s Thesis, Gazi University, Ankara.
Gündüz, G. (2008). İşletmelerde kurumsallaşma uygulamalarına yönelik çalışan tutumlarının örgütsel vatandaşlık ile ilişkisine yönelik bir uygulama. Unpublished Master’s Thesis, Yıldız Teknik University, İstanbul.
Gürbüz, S. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile duygusal bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 48-75.
İşbası, J. (2000). Çalışanların yöneticilerine duydukları güvenin ve örgütsel adalete ilişkin algılamalarının örgütsel vatandaşlık davranışlarının oluşumundaki rolü: Bir turizm örgütünde uygulama. Unpublished Master’s Thesis, Akdeniz University, Antalya.
Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamaları: Çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil. Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: the good soldier syndrome. California: Lexington Books.
Özaslan, B. Ö., Acar, A. B., and Acar, A. C. (2009). Duygusal zekâ ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi-Yönetim, 20(64), 98-111.
Özdevecioğlu, M. (2003). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile üniversite öğrencilerinin bazı demografik özellikleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 117-135.
Sökmen, A. and Boylu, Y. (2011). Örgütsel vatandaşlık davranışı cinsiyete göre farklılık gösterir mi? Otel işletmeleri açısından bir değerlendirme. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 147-163.
Şahin, M. Y., Akyel, Y., and Çolakoğlu, T. (2013). Örgütsel vatandaşlık: Kamu ve bağımsız spor örgütleri yöneticileri üzerine bir araştırma. International Journal of Social Science, 6(8), 1067- 1083. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2014
Tekin, H. (2002). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı.
Uslu, B., Balcı, E. ve Uslu, A. (2012). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 13-24.
Yıldırım, I. (2012). Developing a scale for self-efficacy of physical education teachers. Energy Education Science and Technology Part B-Social and Educational Studies, 4(3), 1491-1500.
Yıldırım, Y., Uzum, H., and Yıldırım, I. (2012). An examination of physical education teachers in terms of their organizational citizenship behaviors and organizational loyalty according to some demographic variables. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 47, 2146-2156. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.964.
Yoon, M. H. and Suh, J. (2003). Organizational citizenship behavior and service quality as external effectiveness of contact employees. Journal of Business Research, 56 (8), 597-611. https://doi.org/10.1016/S0148-2963(01)00290-9
Yücel, C. and Samancı, G. (2009). Örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 113-132.