GELENEKSEL İRAN MÜZİĞİNDE KULLANILAN FORMLAR, ÇALGILAR ve KÜLTÜREL ETKİLEŞİM
Müzik, antropologlar tarafından kültürün en önemli konservatif öğelerinden biri olarak kendi varlığını koruyan ve toplumdaki bazı öğeleri zaman içerisinde değişime uğratabilen bir unsur şeklinde tanımlanır. Bu nedenle, bir toplumun müziği değişim yaşarken, bu olay etnomüzikologların olduğu kadar, sosyal antropologlar ve kültür tarihçilerinin de ilgisini çeken bir süreci temsil eder. 20.yüyılda toplumun her kademesinde sosyal değişimin bir parçası olarak büyük dönüşümler yaşayan İran’ın, değişen müzikal unsurları da çok verimli bir çalışma sahası oluşturmaktadır. Antik dönemden beri İran müziği oldukça sofistike bir yapıya sahiptir. Günümüzde ise İran müziğinin geçmişe dönüş yaptığı söylenmesine rağmen, bunu ispat edecek o dönemlere ait melodiler için kesin kayıtların mevcut olmadığı bilinir. İran müziği otoriteleri, İran’da tek bir müzikal gelenekten ziyade birçok geleneğin varlığından bahseder. Bu çalışmada amaç, İran müzikal tarihine genel bakışın ardından, geleneksel İran müzik teorine göre müzikal formlar ve çalgıların tanımlamalarını yapmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmış, Türkçe, İngilizce ve Farsça kaynaklardan faydalanılmıştır. Araştırma bulguları olarak, kadim bir müzik geleneğine sahip İran müzik kültüründe yer alan teorik unsurlar, müzik formları ve çalgılar tespit edilmiş, saha ile ilgili araştırma önerilerinde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Geleneksel İran müziği, Müzik formları
___
- AREL, H. S., (1969). Türk Mûsîkisi Kimindir. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- AZADEHFAR, M. R. (2011). Rhythmic Structure in Iranian Music. Tehran-İran: Tehran Arts University Press.
- BARDAKÇI, M. (1986). Maragalı Abdülkadir. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- BEEMAN, W. O. (1976). You can take music out of the country, but…: The Dynamics of change in Iranian musical tradition. Asian Music, Symposium on the Ethnomusicology of Culture Cahnege in Asia, Vol.7 No.2, University of Texas Press, 6-19.
- BERKECHLEY, M. (1947), Mûsîkî Devre-î Sâsânî, Teheran: Presses Universitaries.
- DURING, J., MIRABDOLBAGHI, Z. ve SAFVAT, D. (1991). The Art of Persian Music. Washington, DC: Mage Publishers.
- FARHAT, H. (1990). The Dastgâh in Persian Music. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press.
- FARMER, H. G. (1999). On yedinci yüzyılda Türk çalgıları. (Dr. M. İlhami Gökçen, Çev). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
- FELDMAN, W. (1996). Music of the Ottoman Court. International Music Studies Vol.10. Berlin/Germany: VWB Verlag für Wissenschaft und Bildung.
- FONTON, C. (1987). 18.Yüzyılda Türk Müziği. (Cem Behar, Çev). İstanbul: Pan Yayıncılık.
- Stanley, S. (Ed.). (2001). The New Grove Dictionary of Music and Musicians. England: Macmillan Publishers Limited.
- Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (1968). C.12. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- KIANI, Madjid. Santur; CHEMİRANI, Djamchid Zarb; CD-Le Santur.
- KALHOR, Kayhan. Kemençe; HADADİ, Pejman. Tombak; CD-Kayhan Kalhor.
- MILLER, L. (1999). Music and Song in Persia/ The Art of Avâz. Great Britain: Curzon Press.
- SÖZER, V. (1996). Müzik Ansiklopedik Sözlük. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Temel Britannica. (2001). 9.cilt. İstanbul: Hürriyet Yayınları.
- The Illustrated Encyclopedia Of Musical Instruments. (2000). Könemann,
- TURA, Y. (1988). Türk Mûsîkisinin Mes’eleleri. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- TURAN, N. S. (2017). Hilafet-Erken İslam Tarihinden Osmanlı’nın Son Yüzyılına, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- UYGUN, N. (1999). Safiyüddin Abdülmü’min Urmevî ve Kitâbü’l-Edvârı, İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı.
- ISSN: 2459-0754
- Başlangıç: 2010
- Yayıncı: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
OSMANLI EĞLENCE MÜZİĞİ GELENEKLERİNDE SOSYO-KÜLTÜREL ETKİLEŞİMLER
GELENEK VE MÛSİKÎ ÜZERİNE BİR OKUMA DENEMESİ
EROL DERAN’IN KANUN İLE ESER İCRASININ ÖZELLİKLERİ
GELENEKSEL İRAN MÜZİĞİNDE KULLANILAN FORMLAR, ÇALGILAR ve KÜLTÜREL ETKİLEŞİM
EL-KİNDÎ’NİN UD PERDE DEĞERLERİNİN GİTARA UYGULANMASI VE ENİS GÜMÜŞ’ÜN “EL-KİNDΔ ESERİNİN ANALİZİ