BIST İnşaat Endeksinde Bütünleşik CCSD-COCOSO Tabanlı Finansal Performans Analizi

Finansal performans, işletmelerin gelecekleri hakkında fikir verebilecek başlıca göstergelerden biridir. İşletmeler için finansal performans analizi sonuçları, sektörel bazda nerede olduklarını ve ayrıca ne yapmaları ile ne yapmamaları gerektiğini gösteren değerli işaretleri barındırır. Bu nedenle her bir işletme için finansal performans analizi bulunduğu sektör bağlamında çok önemlidir. Bu çalışmada BIST İnşaat endeksi işletmelerinin finansal performansı mali tablolardan elde edilen finansal oranlar üzerinden analiz edilmiştir. Türkiye’de inşaat sektörünün önemi, diğer sektörlerin kalkınmasına etkisi ve oluşturduğu istihdamın büyüklüğü açısından oldukça büyüktür. Dolayısıyla bu sektörde yer alan işletmelerin performans düzeylerinin yüksekliği ekonomiyi doğrudan etkilemektedir. Çalışmada çok kriterli karar verme yöntemlerinden CCSD ile kriterler olarak kullanılan finansal oranların önem dereceleri hesaplanmış ve farklı yaklaşımları birlikte kullanan COCOSO metodu ile işletmeler 2019 ve 2020 dönemleri için finansal performans yönünden sıralanmıştır. Bu çalışmada her ikisi de ayrı ayrı çok etkili olan bu iki yöntem ilk defa birlikte kullanılmıştır. Öte yandan finansal performans analizi pandemi dönemini de kapsamaktadır. Bu iki açıdan yapılan çalışmanın literatüre anlamlı katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

CCSD, COCOSO, finansal performans, BIST inşaat

Integrated CCSD-COCOSO Based Financial Performance Analysis in BIST Construction Index

Financial performance is one of the main indicators that can give an idea about the future of businesses. Financial performance analysis results for businesses contain valuable signs that demonstrate where they are on a sectoral basis and also display what they do and what they do not do. For this reason, financial performance analysis is very important for each business in the context of its sector. In this study, the financial performance of BIST Construction index businesses is analyzed through the financial ratios obtained from the financial statements. The importance of the construction sector in Turkey is quite large in terms of impact and magnitude of employment created by the development of other sectors. Therefore, the high performance levels of the businesses in this sector directly affect the economy. In the study, the importance levels of the financial ratios used as criteria were calculated by CCSD, which is one of the multi-criteria decision making methods, and the businesses was ranked in terms of financial performance for the periods of 2019 and 2020 by the COCOSO method, which uses different approaches together, In this study, these two methods, both of which are very effective separately, were used together for the first time. On the other hand, financial performance analysis also covers the pandemic period. It is thought that the study conducted in these two aspects will make a significant contribution to the literature.

Keywords:

CCSD, COCOSO, financial performance, BIST construction,

PDF

___

Barua, A., Jeet, S., Bagal, D. K., Satapathy, P., & Agrawal, P. K. (2019). Evaluation of mechanical behavior of hybrid natural fiber reinforced nano sic particles composite using hybrid Taguchi-CoCoSo method. International Journal of Innovative Technology Exploring Engineering, 8(10), 3341-3345. DOI: 10.35940/ijitee.J1232.0881019
Bolek, M., & Wili'nski, W. (2012). The influence of liquidity on profitability of polish construction sector companies. E-Finanse: Financial Internet Quarterly, 8(1), 38-52.
Çalış, G. (2013). Bilançolar ile Türk inşaat sektörünün finansal yapısının değerlendirilmesi. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 4(2), 1-20.
Dahooi, J. H., Kazimieras Zavadskas, E., Salar Vanaki, S., Reza Firoozfar, H., Lari, M., & Turskis, Z. (2019). A new evaluation model for corporate financial performance using integrated CCSD and FCM-ARAS approach. Economic research-Ekonomska istraživanja, 32(1), 1088-1113. DOI: 10.1080/1331677X.2019.1613250
Deveci, M., Pamucar, D., & Gokasar, I. (2021). Fuzzy power heronian function based CoCoSo method for the advantage prioritization of autonomous vehicles in real-time traffic management. Sustainable Cities and Society, 69 (2021) 1-20. doi.org/10.1016/j.scs.2021.102846
Ecer, F., & Pamucar, D. (2020). Sustainable supplier selection: A novel integrated fuzzy best worst method (F-BWM) and fuzzy CoCoSo with Bonferroni (CoCoSo’B) multi-criteria model. Journal of Cleaner Production, 266, 1-18. doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.121981.
Ertaş, F. C. ve Peşmen, S. (2020). İnşaat sektöründe finansal performansın ölçümüne yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(4), 1333-1350. doi.org/10.16951/atauniiibd.747527
Gümüş, U. T., Öziç, H. C. ve Sezer, D. (2019). BIST’te inşaat ve bayındırlık sektöründe işlem gören işletmelerin SWARA ve ARAS yöntemleriyle finansal performanslarının değerlendirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 835-858.
Hacıfettahoğlu, Ö. ve Perçin, S. (2020). Bütünleşik ÇKKV yaklaşımı ile finansal boyutta Türk inşaat firmalarının performansının değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 543-567.
Igoulalene, I., Benyoucef, L., & Tiwari, M. K. (2015). Novel fuzzy hybrid multi-criteria group decision making approaches for the strategic supplier selection problem. Expert Systems with Applications, 42(7), 3342-3356.
Kamuoyu Aydınlatma Platformu (2021). https://www.kap.org.tr/tr/ (Erişim tarihi: 06.04.2021).
Kanapickiene, R., & Marcinkevicius, R. (2014). Possibilities to apply classical bankruptcy prediction models in the construction sector in Lithuania. Economics and Management, 19(4), 317-332.
Kim, I., Park, K., Lee, K., Park, M., Lim, H., Shin, H., & Kim, S. D. (2020). Application of various cytotoxic endpoints for the toxicity prioritization of fine dust (PM2. 5) sources using a multi-criteria decision-making approach. Environmental Geochemistry and Health, 42, 1775–1788.
Kocarık, B. ve Gacar, A. (2017). TOPSİS yöntemi: Halka açık inşaat şirketlerinin finansal performansları üzerine bir uygulama. H. Kapucu ve Ç. Bektur (Ed), Current Debates in Accounting & Finance: Volume 3, içinde (ss. 317-330). Londra: IJOPEC Yay.
Lai, H., Liao, H., Wen, Z., Zavadskas, E. K., & Al-Barakati, A. (2020). An improved CoCoSo method with a maximum variance optimization model for cloud service provider selection. Engineering Economics, 31(4), 411-424.
Liu, P., & Zhang, P. (2021). A normal wiggly hesitant fuzzy MABAC method based on CCSD and prospect theory for multiple attribute decision making. International Journal of Intelligent Systems, 36(1), 447-477.
Narayanamoorthy, S., Anuja, A., Kang, D., Kureethara, J. V., Kalaiselvan, S., & Manirathinam, T. (2020). A distinctive symmetric analyzation of ımproving air quality using multi-criteria decision making method under uncertainty conditions. Symmetry, 12(11), 1858-1887.
Onder, E., & Altintas, A. T. (2017). Financial performance evaluation of Turkish construction companies in Istanbul Stock Exchange (BIST). International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 7(3), 108-113. http://dx.doi.org/10.6007/IJARAFMS/v7-i3/3237
Özer, E. ve Karabulut, T. (2017). Kalite uygulamalarının işletme performansı üzerindeki etkisi: inşaat sektöründe bir uygulama. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(31), 329 – 346.
Peng, X., & Huang, H. (2020). Fuzzy decision making method based on CoCoSo with critic for financial risk evaluation. Technological and Economic Development of Economy, 26(4), 695-724.
Peng, X., Zhang, X., & Luo, Z. (2020). Pythagorean fuzzy MCDM method based on CoCoSo and CRITIC with score function for 5G industry evaluation. Artificial Intelligence Review, 53, 3813–3847.
San, O. T., & Heng, T. B. (2011). Capital structure and corporate performance of Malaysian construction sector. International Journal of Humanities and Social Science, 1(2), 28-36.
Şahin, İ. E. ve Karacan, K. B. (2019). BIST’te işlem gören inşaat işletmelerinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile finansal performans ölçümü. International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 3(2), 162-172.
Şahin, İ. E. ve Karacan, K. B. (2020). Entropi temelli copras ve aras yöntemleri ile borsa İstanbul inşaat endeksi (XINSA) firmalarının finansal performans analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (44), 171-183.
Türkiye İstatistik Kurumu (2021). https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Ulusal-Hesaplar-113 (Erişim tarihi: 13.07.2021).
Ulutaş, A., Karabasevic, D., Popovic, G., Stanujkic, D., Nguyen, P. T., & Karaköy, Ç. (2020). Development of a novel integrated CCSD-ITARA-MARCOS decision-making approach for stackers selection in a logistics system. Mathematics, 8(10), 1672- 1686.
Vargün, H. ve Uygurtürk, H. (2016). Finansal performans ölçüm aracı olarak nakit akım odaklı finansal analiz: inşaat ve bayındırlık sektörü üzerine bir uygulama. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık Özel Sayı, 358-369.
Wang, Y. M., & Luo, Y. (2010). Integration of correlations with standard deviations for determining attribute weights in multiple attribute decision making. Mathematical and Computer Modelling, 51(1-2), 1-12.
Yazdani, M., Zarate, P., Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2019). A Combined Compromise Solution (CoCoSo) method for multi-criteria decision-making problems. Management Decision. 57(9), 2501-2519.