COVID-19 Salgın Sürecinin Toplu Taşıma Sistemlerine Etkisinin Anket Yöntemiyle İstanbul-Ankara İçin İncelenmesi

COVID-19 virüsü, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızlı bir şekilde yayılmıştır. Meydana gelen salgın, tüm yaşam alanlarını olumsuz etkilemiştir. Bu alanların başlıcaları arasında şehir içi ve şehir dışı ulaşım gösterilebilir. Bu çalışmada, salgının toplu taşımayı ne şekilde etkilediği ve toplu taşıma üzerindeki kişisel algı değişiminin nasıl gerçekleştiğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında, İstanbul ve Ankara ilindeki salgın öncesi ve sonrası dönemlere ait verilerle birlikte, kullanıcıların toplu taşımaya karşı algılarını gösteren anket verisi kullanılmıştır. 1,5 yıllık salgın sürecinde toplu taşımada taşınan yolcunun %45 azaldığı gözlemlenmiştir. Vaka sayılarının artmasıyla hükümetin sıkı tedbirler aldığı dönemlerde ise %80’den fazla azalma olduğu görülmüştür. Kullanıcı anketlerine göre, COVID-19 salgın sürecince maske kullanımı, ulaşım araçlarının dezenfekte edilmesi, ayakta yolcu alınmaması ve taşıma kapasitesinin azaltılması gibi tedbirler alınmasına rağmen toplu ulaşımın salgın öncesine göre daha az tercih edildiği ve %20’lik bir azalma olduğu tespit edilmiştir. Virüse yakalanma durumu toplu taşıma araçlarına olan güven ve seçim etkisinde belirleyici olmaktadır. Özellikle virüse birden fazla kez yakalananların daha rahat hareket ettikleri ve toplu taşımaya yönelik daha az endişe duydukları görülmüştür. Ayrıca, özel araç kullanımının artış gösterdiği, şehir içi ulaşımda dolmuşların ve şehirlerarası ulaşımda otobüslerin en güvensiz araçlar olarak algılandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19, Toplu Taşıma, İstanbul, Ankara

Investigation of the Effect of the COVID-19 Epidemic Process on Public Transport Systems for Istanbul-Ankara by Survey Method

COVID-19 virus has spread rapidly in Turkey as well as in the world. The pandemic has adversely affected all living areas. Among the main of these areas, urban and intercity transportation can be shown. This study aims to examine how the pandemic affects public transportation and how the change in personal perception of public transportation takes place. Within the scope of the study, survey data showing users' perceptions of public transportation were used, together with data from the pre-pandemic and post-pandemic periods in Istanbul and Ankara. During the 1.5-year pandemic period, it was observed that the number of passengers carried in public transportation decreased by 45%. With the increase in the number of cases, it was observed that there was a decrease of more than 80% during the periods when the government took strict measures. According to user surveys, it has been determined that public transportation is less preferred than the pre-pandemic and there is a decrease of 20%, although measures such as the use of masks, disinfection of transportation vehicles, and reduction of carrying capacity are taken. The situation of contracting the virus is determinant in the effect of trust and choice in public transportation vehicles. It has been observed that those who have caught the virus more than once, move more freely and worry less about public transportation. In addition, it has been observed that the use of private vehicles has increased, minibuses in urban transportation and buses in intercity transportation are perceived as the most unsafe vehicles.

Keywords:

COVID-19; Public Transport; Ankara; İstanbul,

PDF

___

Bakırcı, M. (2020). COVID-19 pandemisinin Türkiye havayolu ulaşımına etkisi. Türk Coğrafya Dergisi, 76, 45-58. https://doi.org/10.17211/tcd.800559
Büyük, Ö., Can, E. (2020). COVID-19 Salgınının Türk Turizmine Etkisi: Seyahat ve Konaklama Endüstrileri Üzerine Değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 23(2), 312-331. https://doi.org/10.34189/tfd.23.02.005
Erbaş, O. (2020). COVID-19 Döneminde Hareketlilik: İstanbul Kent içi Toplu Ulaşım. Kent Akademisi, 13(3), 431-442. https://doi.org/10.35674/kent.779629
Erkek, E. E., Çabuk, S. N. (2021) COVID-19 Pandemi Sürecinde Toplu Ulaşım Sistemlerinin Değerlendirilmesi. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics, 3(2), 17-31. https://doi.org/10.5281/zenodo.4972540
Kabadayı, M., Kardeş, N. (2020). Kovid-19'un (Koronavirüsün) Yerli Turist Davranışı ve Seyahat Eğilimlerine Etkileri. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(4), 3703-3719. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.586
Shahin, H., Yetişkul, E. (2021). Kentsel Ulaşım, Salgınlar ve Covid-19: Ankara Toplu Taşıma Sistemi, İDEALKENT, (COVID-19 Sonrası Kentsel Kamusal Mekânların Dönüşümü), 415-451. https://doi.org/10.31198/idealkent.880890
URL-1: Dünya Sağlık Örgütü. (2020). WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020. https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020 ((Son Erişim: 15.08.2021) (Last Acceded: 15.08.2021)).
URL-2: Dünya Sağlık Örgütü. (2021). WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard. https://covid19.who.int/ ((Son Erişim: 15.08.2021) (Last Acceded: 15.08.2021)).
URL-3: TÜBİTAK. (2021). Türkiye’de Durum. https://covid19.tubitak.gov.tr/turkiyede-durum (Son Erişim: 15.08.2021).
URL-4: İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstatistik Ofisi Ulaşım Bülteni Mart 2020 ve Haziran 2021. (2021). https://istatistik.istanbul/index.html#bulletin (Son Erişim: 15.08.2021).
URL-5: Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO İstatistikleri. (2021). https://www.ego.gov.tr/tr/sayfa/2257/gunluk-yolcu-sayilari (Son Erişim: 15.08.2021).
URL-6: Moovit. (2021). Toplu Taşıma Kullanım İstatistikleri. https://moovitapp.com/insights/tr/Moovit_Toplu_Taşıma_Kullanım_İstatistikleri-COVID19 (Son Erişim: 15.08.2021).