Türkiye Tarım Sigortası Sisteminde Görülen Sorunlar ve Alternatif Model Arayışı

Tarım sektörünü tehdit eden risklerin teminat altına alınabilmesi amacıyla 2005 yılında 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanunu çıkartılmıştır. Bu kanunla bir sigorta havuzu oluşturulmuş olup, tarım sigortası yaptıran üreticilerin desteklenmesi ve prim tutarının %50’sinin (don teminatında %66.7) devlet tarafından karşılanması hedeflenmiştir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye’de tarım sigortasının yaygınlaştırılmasına yönelik olarak politika önerileri geliştirmektedir. Bu kapsamda, Tekirdağ ili Hayrabolu, Malkara ve Süleymanpaşa ilçeleri araştırma alanı olarak seçilmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan (TOB) temin edilen veriler ışığında 16,771 işletmeden oluşan bir örnek çerçevesi oluşturulmuştur. Oransal Örnek Hacmi formülü kullanılarak görüşülecek üretici sayısı belirlenmiştir. 192 üretici ile yapılan anketlerden elde edilen veriler kullanılarak tarım sigortası yaptıran üreticilerin karşılaştığı sorunlar ve sigorta yaptırmayan üreticilerin yaptırmama nedenleri frekans dağılım çizelgeleri ile çözümlenmiş, üreticilerin yenilikçi sigorta ürünlerine bakışı skor testi ile ortaya konulmuştur. Yapılan analizler sonucunda araştırma bölgesindeki üreticilerin tarım sigortası sisteminde karşılaştıkları sorunlar eksperlerin yeterli bilgiye sahip olmaması, hasar tespitini doğru yapamamaları, kaba davranışları ve sigorta maliyetlerinin yüksek olması olarak sıralanmaktadır. Sonuç olarak, gelir sigortası tarım sigortasının yaygınlaştırılması için hayata geçirilebilecek alternatif bir modeldir. Üreticiler tarafından ifade edilen eksper kaynaklı sorunların giderilmesi, sistemin işleyişine yönelik bazı konuların açıklığa kavuşturulması ve sigorta prim miktarının aktüeryal çalışmalar esas alınarak üreticilerin beklentilerini karşılayacak şekilde hesaplanması tarım sigortası yaptıran üretici sayısını artıracak unsurların başında yer almaktadır. Sigorta primlerine verilen devlet desteğinin en az %50 olacak şekilde devam ettirilmesi ve hatta devlet kaynakları uygunsa devlet desteğinin artırılması sigortalı olma oranını artıracaktır.

Problems in Agricultural Insurance System in Turkey and Seeking Alternative

The Agricultural Insurance Law (No. 5363) was enacted in 2005 to ensure the risks threatening the agriculture sector. An insurance pool has been established on the basis of this law which targets to support to producers who have agricultural insurance. The government subsidies 50% of the premium rate in general while 66.7% in frost risk. The main objective of the study is to develop policy recommendations for the extensification of agricultural insurance in Turkey. In this context, Hayrabolu, Malkara and Süleymanpaşa districts of Tekirdağ province were selected as research areas. In the light of data obtained from the Ministry of Agriculture and Forestry, a sampling frame of 16,771 producers has been established. The Proportional Sampling method was used to calculate the number of producers to be interviewed. The problems encountered by producers who have agricultural insurance and the reasons why non-insured producers have not, were analyzed with frequency distribution charts, and the vision of producers on innovative insurance products was revealed by scoring test through data obtained from the questionnaires conducted with 192 producers. Problems encountered in the agricultural insurance system are: lack of expert capacity with sufficient knowledge, inaccurate damage detection, rude behavior of the experts and high cost of insurance. In conclusion, income insurance is an alternative model for extensification of the agricultural insurance. The elimination of problems related to the experts expressed by the producers, clarification of some issues on the functioning of the insurance system and calculating the amount of insurance premiums in such a way as to meet the expectations of the producers based on actuarial studies are the main factors that will increase the number of producers having agricultural insurance. The state subsidy provided for insurance premiums should be maintained at minimum 50%, and even more, if the state resources are available, increasing state support will increase the insurance rate.

PDF

___

Anonim (2007a) Türkiye İklim Değişikliği Birinci Ulusal Bildirimi, Web Sitesi: http://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/ulusalbildirimtr.pd f. Erişim Tarihi:10.12.2014
Anonim (2007b) IPCC 4.Değerlendirme Raporu, Web Sitesi: http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/syr/en/ contents.html. Erişim Tarihi: 10.12.2014
Anonim (2011) Weather Index-Based Insurance in Agricultural Development A Technical Guide. Web Sitesi: http://www.ifad.org/ruralfinance/pub/WII_tech_guide .pdf. Erişim Tarihi: 11.02.2015.
Anonim (2013) Tarım Sigortalarının Gelecek 10 Yılı Çalıştayı Raporu. Web Sitesi: www.tarsim.org.tr. Erişim Tarihi: 01.10.2014.
Bielza M, Stroblmair J, Gallego J, Conte C, Dittmann C (2007) Agricultural Risk Management in Europe. 101st EAAE Seminar ‘Management of Climate Risks in Agriculture’, Berlin, Germany, July 5-6, 2007. Web Sitesi: http://mars.jrc.ec.europa.eu/mars/Bulletins Publications/Agricultural-Risk-Management-in- Europe. Erişim Tarihi: 17.10.2014.
Çetin B (2007) Tarım Sigortaları. Nobel Yayın 256, Ankara.
Çukur F, Saner G, Çukur T, Uçar K (2008) Malatya İlinde Kayısı Üreticilerinin Riskin Transferinde Tarım Sigortasına Bakış Açılarının Değerlendirilmesi: Doğanşehir İlçesi Polatdere Köyü Örneği, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 45 (2), Izmir.
Dellal İ (2012) Impacts of Climate Change on Agriculture and Food Security in Turkey, Ministry of Environment and Urbanization of Turkey, Turkey’s Second National Communication Project, Ankara. Web Sitesi: http://www.tr.undp.org/content/dam/turkey/docs/pro jectdocuments/EnvSust/UNDP-TR-SNCTarim% 20ve%20Gida%20Guvencesi.pdf. Erişim Tarihi: 10.12.2014.
Demir A (2003) Tarım Sigortası, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Sayı:4, Nüsha:2, Eylül. Web Sitesi:http://www.tepge.gov.tr/Dosyalar/Yayinlar/df86 b2db29a74a07a5ae3783f7ec14bb.pdf. Erişim Tarihi: 01.10.2014
Dinler T (2000) Tarımda Risk Yönetimi ve Türkiye’de Tarım Sigortaları Uygulamaları, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası V. Teknik Kongresi Bildiri Kitabı 2.Cilt: 1117-1126, Ankara.
Kang M.G (2007) Innovative Agricultural Insurance Products and Schemes. FAO: Agricultural Management, Marketing and Finance Occasional Paper 12. Web Sitesi: ftp://ftp.fao.org/. Erişim Tarihi:18.02.2015.
Mahul O. and Stutley, CJ (2010a) Government Support to Agricultural Insurance Challenges and Options for Developing Countries. The World Bank. Web Sitesi: https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/ 2432. Erişim Tarihi: 01.10.2014.
Mahul O. and Stutley CJ (2010b) Government Support to Agricultural Insurance: Challenges and Options for Developing Countries. Annex E International Experiences with Agricultural Insurance: Findings From a World Bank Survey of 65 Countries. World Bank. Web Sitesi: http://documents.worldbank.org/curated/en/6980914 68163160913/pdf/538810PUB0Gove101Official0Use 0Only1.pdf. Erişim Tarihi: 15.10.2014.
Newbold P (1995) Statistics for Business and Economics, Prentice-Hall International, New Jersey.
Skees J, and Reed, M (1986) Rate-Making for Farm-Level Crop Insurance: Implications for Adverse Selection. American Journal of Agricultural Economics 68:653- 659.
TARSİM (2013) 2007-2013 Yılları Arasında Yayımlanan Faaliyet Raporları. Erişim Adresi: https://web.tarsim.gov.tr Erişim Tarihi: 01.03.2013
TARSİM (2015) TARSİM 2008-2014 Tanzim Yılları Arasında Türkiye Geneli İl Bazında Çiftçi Sayısı Bilgisi. TARSİM A.Ş’den talep edilen rapor.
TOB, Tarım ve Orman Bakanlığı (2015a) Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Tarımsal Desteklemeler Daire Başkanlığı. Basılmamış 07.10.2015 Ankara.
TOB, Tarım ve Orman Bakanlığı (2015b) Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Tarım Sigortaları ve Doğal Afetler Daire Başkanlığı. Mülakat. Basılmamış 10.12.2015 Ankara.
Wenner N. and Arias D (2003) Agricultural Insurance in Latin America: Where are we? Presented at the International Conference: Paving the Way Forward for Rural Finance, 2-4 June, Washington, DC, USA.
Yurtlu Y.B., Demiryürek, K., Bozoğlu, M.ve Ceyhan, V (2012) Çiftçilerin Tarım Makineleri Kullanımına İlişkin Risk Algıları. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi: 49 (1): 93- 101.