Kırsal Kalkınmada Etkili Sosyo-Ekonomik Değişkenlerin Analizi ve Mekânsal Farklılaşması

Araştırmanın temel amacı araştırma kapsamındaki köylerin hanehalkı düzeyindeki sosyo-ekonomik değişkenlerinin mekânsal olarak nasıl farklılaştığını ortaya koymak ve hanehalkı gelir grupları üzerine etki eden değişkenleri belirlemektir. Bu temel amaç çerçevesinde Küçük Menderes Havzasında İzmir ili sınırlarında bulunan beş ilçenin her birinden ikisi ovada, ikisi de dağ-yamaç bölgede konumlanmış dört köy belirlenmiştir. Böylece toplam 20 köyde, oransal örnek hacmi yöntemine göre % 95 güven aralığı ve % 7,5 hata payı ile belirlenen 171 hanehalkı temsilcisiyle görüşülmüştür. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerden yararlanılmış, parametrik ve parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Ayrıca hanehalkı gelir grupları arasında geçişkenliğe etki eden faktörler lojistik regresyon analiziyle tespit edilmiştir. Analiz sonuçları dağ-yamaç köylerinin ova köylerine göre sosyo-ekonomik parametreler açısından dezavantajlı durumda olduğunu göstermektedir. Eğitim, hanedeki birey sayısı, toplam işlenen alan, büyükbaş hayvan sayısı ve tarım dışı gelir gibi değişkenlerin gelir grupları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip oldukları bulunmuştur. Kırsal kalkınmanın sağlanabilmesi adına sosyo-ekonomik ve kültürel yatırımların artırılması gerekmektedir. Ayrıca kırsal kalkınmanın, kaynakların daha etkin kullanımını sağlayacak şekilde, kırsal alanların fiziksel ve beşeri kalkınmasını içeren çok boyutlu özellikleri ile bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarının dikkate alınarak planlaması önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kırsal alanlar, tarımsal kalkınma, mekânsal duyarlılık, hanehalkı geliri

The Effect of Different Phosphorus Doses on Yield and Yield Components and Protein Ratio of Broad Bean (Vicia faba L.)

Broad beans, which are among the legumes, have nutritional importance with their high protein content. There are limited number of studies on broad bean cultivation in our region. In this study, the effects of phosphorus doses (0-6-9-12-15 kg/da) on yield, yield components and protein ratio of some broad bean cultivars (Tugay-Kıtık 2003-Salkım) were investigated. The study was carried out in the experimental area of Aydın Adnan Menderes University, Faculty of Agriculture, Department of Field Crops in 2019/20 and 2020/21. In the study, it was found that the effects of phosphorus doses on yield components such as the number of pods and the number of pods per plant were significant. In addition, the effect of phosphorus application on grain yield and yield components was found to be significant. The highest average grain yield values were determined as 297.1 kg/da (15 kg/da P) in the first year and 316.1 kg/da (12 kg/da P) in the second year. Phosphorus doses are also effective on grain protein ratio, the average highest values were measured as 24.7% in the first year and 25.3% in the second year from the 12 kg/da phosphorus dose. Close data were obtained from the varieties in grain yield. Salkım gave a higher grain yield than the others in the second year. It was determined that the Tugay stood out in both years in terms of grain protein ratio. As a result, 12 kg/da phosphorus application was the prominent dose in terms of grain yield and protein ratios.

Keywords:

Broad bean, phosphorus, yield, protein,

PDF

___

Altay İK (2013) Avrupa Mekânsal Gelişme Perspektifi’nde Kırsal Alan Politikaları, 234-243, Kırsal Alan Planlaması Tartışmaları 1999-2009, H. Öğdül (Ed.), İstanbul, s. 533.
Anonim (2016) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, İzmir İl Müdürlüğü Kayıtları.
Anonim (2018) Küçük Menderes Havzası Kuraklık Yönetim Planı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü. Cilt 1, s.199, Ankara.
Cho S-H, Kim SG, Clark CD, Park, WM (2007) Spatial Analysis of Rural Economic Development Using a Locally Weighted Regression Model, Agricultural and Resource Economics Review, 36/1, p. 24-38.
Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (2006) Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (2007-2013), Ankara.
Dinçer B, Özaslan M (2004) İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Devlet Planlama Teşkilatı, Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Ankara.
Edwards C (1981) Spatial Aspects of Rural Development, Agricultural Economics Research, vol.33, 11-24pp. (https://ageconsearch.umn.edu/bitstream/148788/2/3Edwards_33_3.pdf). (Erişim Tarihi: 03 Ekim 2018).
Eshetu F, Beshir M (2017) Dynamics and Determinants of Rural-Urban Migration in Southern Ethiopya, Journal of Development and Agricultural Economics, v. 9 (12), p. 328-340, (erişim: 29.01.2019, https://academicjournals.org/journal/JDAE/article-full-text-pdf/A406D8966624).
Field A (2009) Discovering Statistics Using SPSS, Third Edition, SAGE Publications Ltd.
Hadjimichalis C (2003) Imagining Rurality in The New Europe and Dilemmas for Spatial Policy, European Plannnig Studies, Vol. 11 (2), p. 103–113.
Kalantari K, Rostami F (2004) Spatial Analysis of Agricultural Development in Iran: Plans and Policies, Journal of Rural Development, 23(4): 475-490.
Madu IA (2006) Spatial Inequality in Nigeria: The Imperative of Geographic Perspectives in the Development Process, Journal of Social and Economic Development, v.8, n.2, 105 120pp.
Newbold P (2008) İşletme ve İktisat İçin İstatistik. Literatür Yayıncılık. Çev. Şenesen, Ü. 981 s. İstanbul.
Öztürk M (2018) Türkiye’de Tarım ve Kırda Değişim, Dönüşüm. İçinde: Faik G, Murat B (der.), Sürdürülebilir Yaşam Penceresinden Yerel ve Kırsal Kalkınma, Özyeğin Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 152-167.
Reimer B (2002) Exploring diversity in rural Canada, In Measuring Rural Diversity Conference Proceeding, USDA Economic Research Service, Washington DC. (erişim: http://srdc.msstate.edu/trainings/presentations_archive/2002/2002_reimer.pdf).
Sedik D (2018) The Rural-Urban Gap and Rural Transformation in the Near East and North Africa, New Medit, A Mediterranean Journal of Economics, Agriculture and Environment, n.4, p. 91-96.
Tatlıdil H (1993) Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz, s. 327, Ankara.
Tolunay A, Akyol A (2006) Kalkınma ve Kırsal Kalkınma: Temel Kavramlar ve Tanımlar, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, sayı:2, s. 116-127, ISSN: 1302-7085, Isparta.
Tümertekin E, Özgüç N (2009) Ekonomik Coğrafya. Küreselleşme ve Kalkınma, Çantay Kitabevi, ISBN 978-975-7206-07-1, İstanbul, s. 642.
Yenigül SB (2017) Kırsal Kalkınma Politikalarında Yeni Yaklaşımlar ve Bu Yaklaşımların Türkiye’nin Kırsal Kalkınma Politikalarına Etkisi. Planlama Dergisi, 27(1), 16-25.
Yılmaz F, Acar S, Kazancık LB, Gültekin L, Meydan MC, Özsan ME, Işık M (2019) İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü, Yayın No:2, s. 133, Ankara.