Yunus ÖZDEMİR, Filiz KINIKLI, Sait ENGİNDENİZ

Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Hayvancılık Desteklerinden Yararlanma ve Memnuniyet Düzeyinin Saptanması: Balıkesir İli Gönen İlçesi Örneği

Bu araştırmanın amacı, Balıkesir ilinin Gönen ilçesinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin hayvancılık desteklerinden yararlanma ve memnuniyet düzeyini saptamaktır. Araştırmanın verileri oransal örnekleme ile 66 üreticiden anket yöntemiyle derlenmiştir. Verilerin analizinde işletmeler öncelikle sağmal hayvan sayısına göre üç gruba ayrılmıştır. 5 ve daha az sağmal hayvana sahip işletmeler I. grubu (23 işletme), 6-10 arasında sağmal hayvanı olan işletmeler II. grubu (26 işletme), 11 baş ve daha fazla sağmal hayvanı olan işletmeler ise III. grubu (17 işletme) oluşturmuştur. Veriler değerlendirilirken basit ortalamalar ve yüzde hesaplarından yararlanılmıştır. İncelenen işletmelerde üreticilerin hayvancılık desteklerine yönelik görüş, beklenti ve memnuniyetlerinin değerlendirilmesinde Likert ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, süt sığırcılığının daha iyi hale gelmesi için nasıl bir destekleme aracının kullanılması gerektiğinin belirlenmesinde Best-Worst analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada gruplar arası farklılık olup olmadığı istatistiksel olarak da test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, üreticilerin yaş ortalaması 43.56 yıl, eğitim süresi ortalaması ise 6.62 yıl olarak saptanmıştır. İşletmelerin ortalama arazi genişliği 141.30 dekardır. İşletmelerde ortalama 5.19 baş yerli inek, 7.94 baş kültür ineği, 8.29 baş melez inek bulunmakla beraber ortalama sağmal hayvan sayısı 7.14 baştır. Hayvan başına ortalama günlük süt verimi 15.58 kg’dır. Ortalama süt satış fiyatı 1.70 TL/kg’dır. İşletmelerin %82.3’ü yem bitkileri desteğinden, %85.5’i diğer hayvancılık desteklerinden yararlandığını belirtmiştir. Üreticiler desteklerin gelirlerini etkilediğini düşünmektedirler. Üreticilerin hayvancılık destekleri içinde en yeterli gördükleri destek buzağı desteğidir. Bununla birlikte, incelenen işletmelerin %77.3’ü hayvancılık destekleme politikalarını başarılı bulmadığını belirtmiştir. Süt sığırcılığına yönelik destekleme politikaları gözden geçirilmeli ve desteklerin AB’ndeki hayvancılık destekleme düzeylerine yükseltilmesi sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Hayvancılık ekonomisi, süt sığırcılığı, tarımsal destek, hayvancılık desteği

Determination of Benefit and Satisfaction Level From Livestock Supports of Dairy Cattle Farms: The Case of Gönen District of Balıkesir Province

The aim of this research is to determine the benefit and satisfaction level of dairy cattle farms in Gönen district of Balikesir province. The data of the research was collected by proportional sampling from 66 farms using a questionnaire method. In the analysis of the data, the farms are divided into three groups primarily according to the number of milky animals. Farms with 5 or less dairy animals are group I (23 farms), and farms with 6-10 dairy animals are group II (26 farms), Farms with 11 and more dairy animals are group III (17 farms). While evaluating the data, simple averages and percentage calculations were performed. The Likert scale was used to evaluate the opinions, expectations and satisfaction of the farmers regarding livestock support in the farms examined. In the research, Best-Worst analysis was used to determine what kind of support tool should be used to improve dairy cattle farming. In the research, it was tested statistically whether there was any difference between the groups. According to the results of the research, the average age of the farms was determined to be 43.56 years, and the average education level was 6.62 years. The average land of the farms is 141.30 decares. While there are an average of 5.19 domestic cows, 7.94 head culture cows, 8.29 crossbred cows in the farms, the average number of milky animals is 7.14. Average daily milk yield per animal is 15.58 kg. Average milk selling price is 1.70 TL/kg. 82.3% of the farms stated that they benefited from forage crops support and 85.5% from other livestock supports. Farmers think that the supports affect their income. Calf support is the most sufficient support that farmers see among livestock supports. However, 77.3% of the farms examined stated that they did not find their livestock support policies successful. Support policies for dairy cattle farming should be reviewed and it should be ensured that the supports are increased to the levels of animal husbandry support in the EU.

Keywords:

Livestock economics, dairy catlle farming, agricultural support, livestock support,

PDF

___

Ağır B. Akbay C (2018) Üreticilerin Besi Sığırcılığı Desteklerinden Yararlanması Üzerine Etkili Faktörler. KSÜ Tarım ve Doğa Derg, 21(5): 738-744.
Aksu N. Dellal İ (2015) Afyonkarahisar İlinde Yem Bitkileri Desteğinin Büyükbaş Hayvancılık Faaliyetleri ile İlişkisinin Değerlendirmesi. YYÜ Tar Bil Derg, 26(1): 52-60.
Altıntaş G. Altıntaş A. Çakmak E (2017) Yem Bitkisi Desteklerinin Yem Bitkisi Üretimine Etkisi (Sivas İli Örneği). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34 (2):116-127.
Ata N. Yılmaz H (2015) Türkiye’de Uygulanan Hayvansal Üretimi Destekleme Politikalarının Süt Sığırcılığı İşletmelerine Yansımaları: Burdur İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (1): 44-54.
Ayman H (2014) Kahramanmaraş İli Merkez İlçede Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Sütçü İmam Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
Bakan Ö. Aydın R (2016) Ağrı İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Özellikleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47 (2): 113-122.
Bakır G (2002) Van İlindeki Özel Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Durumu. Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.), 12(2): 1-10.
Bal T. Yıldırım İ (1999) Van İli Merkez İlçesinde Seçilmiş Bir Grup Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (1) : 47-52.
Balabanlı C. Ciri. Y. Kayacan S. Bıçakçı E. Yüksel O (2016) Yem Bitkileri Tarımında Üretici Davranışlarının Belirlenmesi: Isparta İli Örneği. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 25 (Özel sayı-2): 259-264.
Bilgin N (1995) Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. Sistem Yayıncılık, Ankara.
Birsin S (2012) Balıkesir İli Balya İlçesinde Süt Sığırcılığı Faaliyetinin Mevcut Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
Coşkun H. Uğur F (2005) Tek-Süt İşletmesine Süt Veren Üreticilerin Süt Üretim Kullanım, Pazarlama Durumları ve Sorunları. Gıda, 30(3):209-217.
Daldal N (2016) Tarımsal Desteklemelere Üreticilerin Yaklaşımı: Tekirdağ İli Örneği. Namık Kemal Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
Demir N (2009) Destekleme Politikalarının Hayvancılık Sektörü Üzerine Etkilerinin Bölgesel Karşılaştırmalı Analizi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.
Demir P. Aral S. Sarıözkan S (2014) Kars İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı Ve Üretim Maliyetleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 25 (1) : 1-6.
Demir P. Aral Y. Sarıözkan S (2014) Kars İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Üretim Maliyetleri. YYU Veteriner Fakültesi Dergisi, 25 (1):1-6.
Doğan N. Kızıloğlu S (2015) Konvansiyonel Süt üreticilerinin organik süt üretimine bakışı: Gümüşhane İli Örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(3):276–282.
Engindeniz S. Kınıklı F. Burhan M. Çelik C. Öztürk G (2017) İzmir’de Kooperatif Ortağı Olan Konvensiyonel Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Organik Süt Üretme Eğilimleri. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52 (Özel sayı): 668-686.
FAO (2021). Live Animals and Livestock Primary and Processed Statistics. http://faostat.fao.org. (Erişim tarihi: 17.03.2021).
Gözener B ((2013) TR83 Bölgesinde Sığır Yetiştiriciliğine Yer Veren İşletmelerin Ekonomik Analizi ve Teknik Etkinlik. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Tokat.
Günlü A. İmik H. Tekerli M (2001) Afyon İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Genel Özellikleri İle Karlılık Ve Verimlilik Analizleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Dergisi, 41 (1) : 1-12.
Hasdemir M. Hasdemir M (2015) Türkiye’de Baklagil Üretiminde Sürdürülebilirlik Açısından Etkili Faktörlerin Analizi. International Conference on Eurasian Economies, 9-11 September, Kazan-Russia, s.250-256.
Hazneci K (2007) Amasya İli Suluova İlçesinde Sığır Besiciliği Yapan İşletmelerin Etkinlik Analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
Kaygısız A. Tümer R. Orhan H. Vanlı Y (2008) Kahramanmaraş Bölgesi Süt Sığırı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri: I. Yetiştirme Uygulamaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2): 23-31.
Keskin G. Dellal İ (2011) Trakya Bölgesinde Süt Sığırcılığı Üretim Faaliyetinde Brüt Kar Analizi. Kafkas Univ Vet Fak. Derg. 17(2):177-182.
Koç G. Uzmay A (2018) Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Üreticilerin Kooperatif Kanalıyla Süt Pazarlama Olasılığını Etkileyen Faktörler: Trakya Bölgesi Örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 24 (2) : 203-214.
Koç G. Uzmay A (2019) The effect of climate change on the cost of dairy farms in Turkey; Case study of Thrace Region. New Medit, 19(3):31:45.
Koyunbenbe N (2005) İzmir İli Ödemiş İlçesinde Süt Sığırcılığının Geliştirilmesi Olanakları Üzerine Bir Araştırma. Hayvansal Üretim, 46(1): 8-13.
Koyunbenbe N. Özden A (2011) Süt Sığırcılığı İşletmelerinde Parametrik Etkinlik Ölçümü: İzmir İli Örneği. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2) : 23 - 27.
Maç H (2013) Yem Bitkileri Üretim Desteği Politikasının Değerlendirilmesi: Konya İli Ereğli İlçesi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
Maç H. Yılmaz H (2016) Analysis of Factors Related With Farmers’ Benefiting From Forage Crops Production Support: Evidence From A Survey for the Central Anatolia Region of Turkey. Rev. Fac. Agron. (LUZ), 33 (2): 232-254.
Miran B (2014) Temel İstatistik. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
Newbold P (1995) Statistics For Business and Economics, Prentice-Hall International, New Jersey.
Nizam S. Armağan G (2006) Aydın İlinde Pazara Yönelik Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Verimliliklerinin Belirlenmesi. ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2006; 3(2) : 53-60.
Öztürk D. Karkacıer O (2008) Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi (Tokat İli Yeşilyurt İlçesi Örneği). GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 25 (1):15-22.
Öztürk D. Karkacıer O (2008) Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Ekonomik Analizi (Tokat İli Yeşilyurt Örneği). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25 (1) : 15-22.
Pirinççi E (2015) Adana İli Pozantı İlçesi Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Genel Yapısı, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Çukurova Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Saner G. Çukur F (2007) Türkiye’de Süt Sığırcılığının Ekonomik Yönden Genel Bir Değerlendirilmesi, Süt Sığırcılığı Hizmet İçi Eğitim Bildirileri. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No: 127, 140-152.
Semerci A. Parlakay O. Çelik A (2014) Gross margin analysis in dairy cattle: a case study of Hatay Province, Turkey. Custos e @gronegóco on line, 10 (4) 154-170.
Susanty A. Bakhtiar A. Jie F. Muthi M (2017) The emprical model of trust, loyalty, and business performance of the dairy milk supply chain: A comparative study. British Food Journal, 119(12):2765-2787.
Şahin K (2001) Kayseri İlinde Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelerin Yapısal Özellikleri Ve Pazarlama Sorunları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11 (1) : 79-86.
Şahin K. Karadağ Gürsoy A (2016) Iğdır İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Sosyo Ekonomik Yapısı. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, TARGİD Özel Sayı: 118-129.
Torgut E. Annayev S. Türkekul B. Örmeci Kart MÇ (2019) Türkiye’de Uygulanmakta Olan Hayvancılık Desteklemelerinin Süt Sığırcılığı Yapan İşletmelere Etkisi: İzmir İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 14 (1):29-45.
Tugay A. Bakır G (2009) Giresun Yöresindeki Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. Atatürk Üniv. Zir.Fak.Derg. 40 (1):37-47.
Tugay A. Bakır G (2009) Giresun Yöresindeki Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(1):37-47.
TÜİK (2021) http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1047. (Erişim Tarihi: 11.03.2021).
Uzmay A. Işıklı E (2004) AB’nin Tarımsal Destekleme Politikasındaki Son Değişiklikler ve Bu Değişikliklerin Aday Ülkelere ve Türkiye’ye Etkileri. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, 16- 18 Eylül, 2004, Tokat.
Yavuz F (2006) Türkiye’de Tarım. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
Yeteroğlu K (2010) Tokat İli Niksar İlçesinde Süt Sığırcığı Yapan Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Pazarlama Sorunları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans Tezi, Tokat.
Yılmaz H (2010) Süt Sığırcılığında Kooperatifler Aracılığıyla Desteklemenin Ekonomik ve Sosyal Etkileri: Adana İli Örneği. Çukurova Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana.
Yılmaz H. Ata N (2016) Assessing The Impact of Dairy Policies on The SocioEconomic and Technological Characterization of Turkish Dairy Industry, AgroLife Scientific Journal, 5 (1): 214-222.
Yılmaz H. Köknaroğlu H (2007) Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikasına Uyum Sürecinde Türkiye'de İzlenen Hayvancılık Politikalarının Değerlendirilmesi. V. Zootekni Bilim Kongresi, 5-8 Eylül, 2007, Van.