Ege Bölgesi’nde İkinci Ürün Koşullarında Bazı Soya Çeşit ve Hatlarının Verim ve Agronomik Özellikleri ile Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu araştırma, Ege Bölgesi‘nde ikinci ürün koşullarında bazı soya çeşit ve hatlarının verim ve agronomik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2015 yılında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü araştırma ve uygulama tarlalarında yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) bünyesindeki araştırma enstitülerince geliştirilmiş olan 10 adet ileri kademedeki (F9) hat (KASM-03, KASM-02, KANA, KAMA, BDUS-04, BATEM 207, BATEM 223, BATEM 306, BATEM 317, BDSA 05) ve kontrol grubu olarak 4 adet çeşit (ARISOY, ATAEM-7, BRAVO, NOVA) kullanılmıştır. Deneme tesadüf blokları desenine göre 4 tekrarlı olacak şekilde kurulmuştur. Araştırma bulgularına göre tane verimi bakımından KANA (399.83 kg/da), BATEM 317 (389.30 kg/da) ve KAMA (367.18 kg/da) çeşit adaylarının, erkencilik açısından, BRAVO (103.70 gün), ATAEM-7 (104.7 gün) ve ARISOY(106.25 gün) çeşitleri ile KASM 03 (106.50 gün) hattının, ham yağ oranı bakımından KASM 02 (%21.93) ve BATEM 207 (%21.15) çeşit adaylarının, ham protein oranı bakımından ise ARISOY (%45.87) ve NOVA (%45.86) çeşitlerinin Ege Bölgesi‘nde ikinci ürün olarak ümitvar genotipler olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

soya, ikinci ürün, verim, kalite, erkencilik

Determination of Yield and Important Agronomic Traits and Quality Traits of Some Soybean Varieties and Lines Grown Under Second Crop Condition in The Aegean Region

The aim of this research was to determine yield and important agronomic traits of some soybean varieties and lines which are grown under second crop conditions in the Aegean region of Turkey. The study was conducted at the experimental area of Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, Ege University in 2015. In this study, 10 advanced (F9) soybean lines (KASM-03, KASM-02, KANA, KAMA, BDUS-04, BATEM 207, BATEM 223, BATEM 306, BATEM 317, BDSA 05) and 4 standart varieties (ARISOY, ATAEM-7, BRAVO, NOVA) improved by research institutions within General Directorate of Agricultural Research and Policies (TAGEM) were used as plant materials. Field trials were conducted in a randomized complete block design with 4 replications. As a result of this research, KANA (399.83 kg/da), BATEM 317 (389.30 kg/da) and KAMA (367.18 kg/da) lines are promising genotypes for grain yield also BRAVO (103.7 day), ATAEM-7 ( 104.7 day) and ARISOY (106.25 day) soybean varieties and KASM 03 (106.5 day) line are the best genotypes for earliness and KASM 02 (%21.93) and BATEM 207 (%21.15) lines in terms of crude oil ratio and ARISOY (%45.87) and NOVA (%45.86) varities in terms of crude protein ratio were the most promising genotypes for double cropping in Aegean region.

Keywords:

soybean, double cropping, yield, quality, earliness,

PDF

___

Açıkgöz N, İlker E, Gökçöl A (2004) Biyolojik Araştırmaların Bilgisayarda Değerlendirilmeleri. Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi, Yayın No:2.
Anonim (2015) Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, İzmir.
Anonim (2016) Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr/Start.do (Erişim Tarihi: 18/12/2016).
Anonim (2017a) Turkey Oilseeds and Products Update. United States Department of Agriculture, Foreign Agricultural Service, Report Number: TR7052.
Anonim (2017b) Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği, http://www.bysd.org.tr/ (Erişim tarihi: 25/12/2017).
Anonim (2018) World Agricultural Production. United States Department of Agriculture, Foreign Agricultural Service, Circular Series WAP 1-18.
Arıoğlu HH (1999) Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Ç.Ü.Z.F Genel Yayın No:220, Ders Kitapları Yayın No: A-70.
Arıoğlu H, Özyurtseven S, Güllüoğlu L (2012) İkinci Ürün Koşullarında Yetiştirilen Bazı Soya (Glycine max (L.) Merr) Çeşitlerinin Yağ Verimi ile Yağ Asitleri İçeriklerinin Belirlenmesi. Ç.Ü.Z.F. Dergisi 27(2): 1-10.
Arslan M, Arıoğlu H (2003) Amik Ovasında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Soya [Glycine max (L.) merr.] Çeşitlerinin Tespiti ve Uygun Bitki Tipinin Belirlenmesi. Ç.Ü.Z.F. Dergisi 18(3): 39-46.
Arslanoğlu F, Aytaç S, Karaca E (2005) Sinop ve Samsun Lokasyonlarında İkinci Ürün Olarak Üretilen Bazı Soya Çeşitlerinde Verim Kriterlerinin Belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya, Cilt I: 387-392.
Bakal H, Güllüoğlu L, Onat B, Arıoğlu H (2017) The Effect of Growing Seasons on Some Agronomic and Quality Characteristics of Soybean Varieties in Mediterranean Region in Turkey. Turk J Field Crops 22(2): 187-196. doi: 10.17557/tjfc.356213.
Beyyavaş V, Haliloğlu H, Yılmaz A (2007) İkinci Ürün Soya Tarımında Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. HR.Ü.Z.F. Dergisi 11(3/4): 23-32.
Çalışkan S, Arslan M, Üremiş İ, Çalışkan ME (2007) The Effects of Row Spacing on Yield and Yield Components of Full Season and Double Cropped Soybean. Turkish Journal of Agriculture Forage 31: 147-154.
İlker E (2017) Performances of Soybean [Glycine max (L.) Merr.] Advanced Lines Grown in Second Cropping under Mediterranean Climatical Conditions of Western Turkey. Turkish Journal of Field Crops 22(1): 104-107. doi: 10.17557/tjfc.311003.
Karaaslan D (2011) Diyarbakır İkinci Ürün Şartlarında Bazı Soya Hatlarının Verim ve Kalite Kriterlerinin Belirlenmesi. Harran Üniversitesi. Z.F. Dergisi 15(3): 37-44.
Karagül Tuğay E, Ay N, Meriç Ş, Huz E (2011) Ege Bölgesi’nde Ana Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Soya Genotiplerinin Verimi, Verim Öğeleri ve Nitelikleri Üzerinde Bir Araştırma. Anadolu, J. of AARI 21(2): 59-66.
Sarımehmetoğlu O, Arıoğlu HH (2008) Çukurova Bölgesi Çiftçi Koşullarında Yetiştirilen Soya Ürününde Bazı Önemli Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ç.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Cilt:17-4.
Söğüt T, Öztürk F, Temiz MG (2005) Farklı Olgunlaşma Grubuna Dahil Bazı Soya (Glycine max (L.) Merr.) Çeşitlerinin Ana ve İkinci Ürün Koşullarındaki Performanslarının Karşılaştırılması. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül, Antalya, 1: 393-398.
Whigham DK, Minor HC (1978) Agronomic Characteristics and Environmental Stress. Soybean Agronomy. Physiology and Utilization. Geoffrey Norman, A. (Ed.), Academic Press, London. 78-116, 247.
Yıldırım A (2017) Ege Bölgesi’nde İkinci Ürün Koşullarında Bazı Soya Çeşit ve Hatlarının Verim ve Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
Yılmaz A, Beyyavaş V, Cevheri İ, Haliloğlu H (2005) Harran Ovası Ekolojisinde İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Bazı Soya (Glycine max (L.) Merrill) Çeşit ve Genotiplerinin Belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(2): 55-61.
Yılmaz HA, Efe L (1998) Bazı Soya [ Glycine max (L.) Merill] Çeşitlerinin Kahramanmaraş Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilebilme Olanakları. Tr. J. of Agriculture and Forestry (Tübitak), 22: 135-142.