Ebru ERSOY TONYALOĞLU, Birsen KESGİN ATAK

Delta Sistemlerinde Peyzaj Deseni ve Mekansal Bağlantılılığın Analizi, Büyük Menderes Deltası Örneği

Bu çalışmanın amacı Büyük Menderes Deltası Milli Parkı, Bafa Gölü Tabiat Parkı ve yakın çevresinde yer alan delta sistemindeki habitatların tanımlanması, peyzaj desenin analiz edilmesi ve mekansal bağlantılılık bakımından doğrusal habitatların tüm delta sisteminin mekansal bağlantılılığına katkılarının değerlendirilmesidir. Çalışmada, araştırma alanının mekansal özelliklerinin analizini gerçekleştirmek amacıyla kullanılan habitat haritası, 11 Ağustos 2017 tarihli Sentinel-2A uydu görüntüsü ile yardımcı veriler kullanılarak, nesne tabanlı sınıflandırma yöntemi ile elde edilmiştir. Peyzaj deseninin değerlendirilmesi ve mekansal bağlantılılığın ölçülmesinde yedi temel peyzaj metriği hesaplanmıştır. Çalışma alanında hakim habitat tipini Tarla ve Bahçe Tarımı oluşturmaktadır. Akarsular ve Durgun Tatlı Sular mekansal bağlantılığı en yüksek olan habitat tipleri iken, bunu Doğu Quercus Coccifera Garigleri, Sarcopoterium spinosum Friganaları ve Arbutus andrachne Garigleri izlemektedir. Bununla birlikte çalışma sonucunda, delta sistemlerinde akarsu koridorları ve tarla sınırları ile yol kenarlarında bulunan vejetasyon koridorlarının, diğer doğal ve yarı doğal habitatların mekansal bağlantılılığını arttırma potansiyeline sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Peyzaj metrikleri, Sentinel-2A, nesne tabanlı sınıflandırma, doğrusal habitatlar

Analysis of Landscape Structure and Spatıal Connectıvıty in Delta Systems, The Case of Big Meander Delta

The aim of this study is to define the habitats and analyse the landscape pattern of natural and semi-natural habitats in the delta system, that are located in Big Meander Delta National Park, Bafa Lake Natural Park and its vicinity as well as determining the contribution of linear habitats into the spatial connectivity of the whole delta system. In this study, the habitat map used for the spatial analysis of the research area was based on an object-based classification method using the Sentinel-2A satellite image (dated August 11, 2017) together with auxiliary data. Seven landscape metrics were calculated to evaluate the landscape pattern. The dominant habitat type in the study area is composed of Arable Land and Horticulture. Whilst Rivers and Standing Fresh Water have the strongest spatial connectivity, it is followed by Eastern Quercus Coccifera Garrigues, Sarcopoterium spinosum Friganas and Arbutus andrachne Garrigues. As a result the study, it was also found that river corridors and vegetation corridors along the roadsides and the borders of agricultural areas have a potential to strengthen the spatial connectivity of other natural and semi-natural habitats in delta systems.

Keywords:

Landscape metrics, Sentinel-2A, object-based classification, linear habitats,

PDF

___

Aguilera F, Valenzuela LM, Botequilha-Leitão A (2011) Landscape metrics in the analysis of urban land use patterns: A case study in a Spanish metropolitan area. Landscape and Urban Planning 99 (3-4): 226-238.
Andersson E, Bodin Ö (2009) Practical tool for landscape planning? An empirical investigation of network based models of habitat fragmentation. Ecography 32 (1): 123-132.
Anonim (2008) Aydın-Muğla-Denizli 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Araştırma Raporu. Semra Kutluay Planlama Bürosu. A. ANKARA.
Anonim (2017) Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Dilek Yarımadası. ANKARA. http://www.dilekyarimadasi.gov.tr/hakkimizda.asp?id=1 (Erişim Tarihi: 21/05/2019)
Atalay İ (2008) Ekosistem Ekolojisi ve Coğrafyası, Cilt II, META Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir. 801.
Bellamy C, Scott C, Altringham J (2013) Multiscale, presence only habitat suitability models: fine resolution maps for eight bat species. Journal of Applied Ecology 50(4): 892-901.
Benton TG, Vickery JA, Wilson JD (2003) Farmland biodiversity: is habitat heterogeneity the key? Trends in Ecology & Evolution 18(4): 182-188.
Bilgili Y (2002). Biyolojik Çeşitlilik ve Türkiye’nin Gen Kaynakları, Mavi Yeşil 5,10-11.
Congalton RG, Green K (2008) Assessing the accuracy of remotely sensed data: principles and practices. CRC press. Florida, United States.
Deng JS, Wang K, Hong Y, Qi JG (2009) Spatio-temporal dynamics and evolution of land use change and landscape pattern in response to rapid urbanization. Landscape and Urban Planning 92 (3-4): 187-198.
Ersoy, E, Yılmaz, KT, Kesgin Atak, B, Gülçin, D (2019) Sentinel-2A Uydu Görüntüsünde Nesne Tabanlı Sınıflandırma Yöntemi Kullanılarak Kıyı Habitatlarının Haritalanması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(1): 152-161.
ESA (2018) https://sentinel.esa.int/documents/247904/ 685211/Sentinel-2_User_Handbook, (Erişim Tarihi: 05/06/2019)
Eşbah Tunçay H, Kelkit A, Deniz B, Kara B, Bolca, M (2009) Peyzaj sütrüktür indeksleri ile koruma alanları ve çevresindeki peyzajın geçirdiği değişimin tespiti ve alan kullanım planlaması önerilerinin geliştirilmesi: Dilek Yarımadası-Menderes Deltası Milli Parkı ve Bafa Gölü Koruma Alanı örneği. TÜBİTAK, Çevre, Atmosfer, Yer ve Deniz Bilimleri Araştırma Grubu, Proje Sonuç Raporu, Ankara.
Eşbah H, Deniz B, Kara B, Kesgin B (2010) Analyzing landscape changes in the Bafa Lake Nature Park of Turkey using remote sensing and landscape structure metrics. Environmental Monitoring and Assessment 165 (1-4): 617-632.
Forman RT (1995) Some general principles of landscape and regional ecology. Landscape ecology 10 (3): 133-142.
Kerbiriou C, Azam C, Touroult J, Marmet J, Julien JF, Pellissier V (2018) Common bats are more abundant within Natura 2000 areas. Biological Conservation 217: 66-74.
Lacoeuilhe A, Machon N, Julien JF, Kerbiriou C (2018) The Relative Effects of Local and Landscape Characteristics of Hedgerows on Bats. Diversity 10 (3): 72-87.
Lacoeuilhe A, Machon N, Julien JF, Kerbiriou C (2018) The relative effects of local and landscape characteristics of hedgerows on bats. Diversity, 10 (3): 1-16.
Leitão AB, Miller J, Ahern J, McGarigal K (2012) Measuring landscapes: A planner's handbook. Island press. Washington, United States.
Lookingbill TR, Elmore AJ, Engelhardt KA, Churchill JB, Gates JE, Johnson JB (2010) Influence of wetland networks on bat activity in mixed-use landscapes. Biological Conservation, 143 (4): 974-983.
Müllenhoff M, Handl M, Knipping M, Brückner H (2004) The Evolution of Lake Bafa (Western Turkey)–Sedimentological, Microfaunal and Palynological Results. Coastline Reports 1: 55-66.
Redman M, Hemmami M, Kutlu ÜB, Akdamar M, Ataol M, Baldock D, Beaufoy G, Cooper T, Keenleyside C, Lise Y, Sürek M (2008) Türkiye için Doğa Dostu Tarım Kitapçığı.
Sütgibi S (2008) Doğal Ekosistemler Üzerinde İnsan Faaliyetlerinin Doğrudan ve Dolaylı Etkileri: Büyük Menderes Deltası. Marmara Coğrafya Dergisi 18: 222-237.
Thompson CW (2002) Urban open space in the 21st century. Landscape and Urban Planning 60 (2): 59-72.
Zahn A, Rottenwallner A, Güttinger R (2006) Population density of the greater Mouse, eared bat (Myotis myotis), local diet composition and availability of foraging habitats. Journal of Zoology 269(4): 486-493.