Sultan GÜNER BAŞARA, Hüsniye ÇALIŞIR

Spinal Müsküler Atrofi’li Çocuk Hastanın Henderson Hemşirelik Modeline Göre Değerlendirilmesi

Hemşirelerin hastaların bakım gereksinimlerini belirleme, tanılama, bakımı planlama, uygulama ve değerlendirme aşamalarında sistematik bilgiye gereksinimleri vardır. Hemşirelik kuram ve modellerini kullanma, hemşirelerin hasta merkezli bakım vermelerini sağlarken, aynı zamanda hastalara daha güvenli ve yüksek kalitede bakım vermelerinde onlara rehberlik eder. Kanıta dayalı uygulamalar ile ilişkili kuramların geliştirilmesi ve kullanımı hemşirelik mesleğinin gelişimi ve hemşirelik uygulamalarının temelidir. Kuramların geliştirilmesinde önemli katkısı olan teorisyenlerden Virginia Henderson, hemşirenin fonksiyonunu açık bir şekilde anlatmıştır ve hemşireliğin, bireyin sağlık bakımına önemli katkı sağlayan benzersiz bir işlevinin olduğunu ifade etmektedir. Bu makalenin amacı, çocuk yoğun bakım ünitesinde yatan Spinal Müsküler Atrofi (SMA) tanılı bir çocuk hastanın gereksinimlerinin, Henderson Hemşirelik Modeli kullanılarak değerlendirilme sürecinin tartışılmasıdır. Çalışmaya alınan olgudan elde edilen bilgiler, hemşirelerin Spinal Müsküler Atrofi’li çocuk hasta ve ailesinin gereksinimlerini daha iyi anlamasına ve model temelli bakım yaklaşımını benimsemelerine ve hasta bakım kalitesinin yükseltilmesine katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler:

Henderson hemşirelik modeli, Spinal müsküler atrofi, Çocuk, Hemşirelik bakımı

Evaluation of a Child Patient with Spinal Muscular Atrophy According to Henderson Nursing Model

Nurses need systematic information while diagnosing, planning of the care, and patients’ care. Nursing theories and models ensure that the patient receives patient-centered care in the care process, while guiding the nurses, and providing the patient with safer and higher quality care. The development and use of theories related to evidence-based practices is the basis of the development of the nursing profession and nursing practices. Virginia Henderson, one of the theorists who contributed significantly to the development of theories, explained the function of the nurse clearly and states that nursing has a unique function that contributes significantly to the health care of the individual. The aim of this article is to discuss the evaluation process of a pediatric patient diagnosed with spinal muscular atrophy (SMA) in the pediatric intensive care unit using the Henderson Nursing Model. The information obtained from this case sample should enable nurses to better understand the needs of the SMA patients and their families and to adopt a model-based care approach; ultimately contributing to improving the quality of patient care.

Keywords:

Henderson nursing model, Spinal muscular atrophy, Child, Nurse care,

PDF

___

1. Bayat, M. (2017). Hemşirelik Teorileri, Modelleri. Karadağ A, Çalışkan N, Baykara Z. G. Hemşirelik teorileri ve modelleri (47-48). İstanbul; Akademi Basın ve Yayıncılık.
2. Chınn, L. P., Kramer, M. K. (2015). Knowledge development in nursing theory and process (126-132). Mosby, an imprint at Elsevier ınc
3. Pokorny, E. M. (2014). Nursing theorists of historical significance. Alligood, M. R. In nursin theorists and their work (45-46). The United States of America;Mosby
4. Slatyer, S., Coventry, L., Twıgg, D. I., Davis, S. (2016). Professional practice models for nursing: a review of the literature and synthesis of key components. Journal of Nursing Management, 24,139-150.
5. Parker, M. E., Smith, M. C. (2010). 20th-Century Nursing: Wiedenbach, Henderson, and Hall, Nursing theories and nursing practice (63-64). Philadelphia; StormRG
6. Barbera, P., Wills, E. M. (2014). Overview of grand nursing theories. McEwen, M., Wills, E. M. Theoretical Basis for Nursing (136-139). Philadelphia; Wolters Kluwer Health
7. Birol, L. (2007). Hemşirelik Süreci (28-30). İzmir; Etki matbacılık.
8. Büyükyılmaz, F. (2010). Hemşirelik felsefesi ve temel kavramlar, hemşirelik kavramı. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr (Erişim Tarihi 19.02.2021).
9. Avşar, P. (2017). Hemşirelik bakımında 14 temel gereksinim teorisi. Karadağ, A., Çalışkan, N., Baykara, Z.G. Hemşirelik Teorileri ve Modelleri (147). İstanbul; Akademi Basın ve Yayıncılık.
10. Marriner, A., Alligood, M. R. (2006). Nursing Theorists and Their Work (48-51). Philadelphia;Mosby.
11. Talbot, K. (1999). Progressive Spinal Musculer Atrophy. J Inher Meta b Dis, 22(4):545-54.
12. Flunt, D., Andreadis, N., Menadue, C., Welsh, AW. (2009). Clinical commentary: obstetric and respiratory management of pregnancy with severe spinal muscular atrophy. Obstet Gynecol Int, vol.2009, 942301.
13. Pehlivan, S., Çankaya, T., Özkınay, F., Demirtaş, E., İzzetoğlu, S., Çoğulu, Ö. et al. (2002). Spinal Musküler Atrofi'de moleküler tanı: Ege bölgelerinde bir referans merkezindeki uygulamalar. Ege Tıp Dergisi, 41 (1): 7 – 10.
14. Kolb, S. J., Coffey, C. S., Yankey, J. W. (2017). Natural history of infantile-onset spinalmuscular atrophy. Ann Neurol, 82(6):883–91.
15. Farrar, A. M., Carey, A. K., Paguinto, S. G., Chambers, G., Kasparian, N. A. (2018). Financial, opportunity and psychosocial costs of spinal muscular atrophy: an exploratory qualitative analysis of Australian carer perspectives. BMJ Open, 8:e020907
16. Verhaart, I. E. C., Robertson, A., Leary, R., McMacken, G., Konig, K., Kirschner, J. et al. (2017). A multi- source approach to determine SMA incidence and research ready population. J Neurol, 264(7):1465-73.
17. Gitlin, J. M., Fischbeck, K., Crawford, T. O., Cwik, V., Fleischman, A., Gonye, K. (2010). Carrier testing for spinal muscular atrophy. Genet Med, 12(10):621‐2.
18. Sugarman, E. A., Nagan, N., Zhu, H. (2012). Pan-ethnic carrier screening and prenatal diagnosis for spinal muscular atrophy: clinical laboratory analysis of >72,400 specimens. Eur J Hum Genet , 20(1):27–32. Ünsal, A. (2017).
19. Küçük, A., Yüce, H. H., Aydoğan, H., Karahan, M. A., Altay, N. (2016). Spinal müsküler atrofili pediatrik hastada anestezik yaklaşım. Pam Tıp Derg, 9(1):57-61.
20. Özhan, M. Ö., Süzer, M. A., Eşkin, M. B., Çaparlar, C., Atik, B., Fener, N. (2012). Tip III spinal musküler atrofili bir gebenin sezaryen operasyonunda kombine spinal epidural anestezi uygulaması. Anestezi Dergisi, 20: 119-122.
21. Ekici, A., Kara, C., Özdemir, Ö., Küçükcongar, A., Melek, H. (2014). Yürüyemeyen on dokuz aylık bir hastada düşünülmesi gereken bir tanı; SMA Tip II. Bozok Tıp Dergisi, 4(2):75-7
22. Ünsal, A. Hemşireliğin dört temel kavramı: insan, çevre, sağlık&hastalık, hemşirelik. Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1): 11-25.
23. Kikuchi, F. J. (2004). Towars a philosophic theory of nursing. Nursing Philosophy, 5, pp. 79–83.
24. Canpolat, M., Bayram, A. K., Bahadır, O., Per, H., Gümüş, H., Dundar, M. Et al. (2016). Spinal musküler atrofi olgularının klinik özellikleri. J Curr Pediatr, 14:18-22.
25. Garcia, C., Garcia, L. (2006). A motor-development and motor-learning perspective. Journal of Physical Education, Recreation and Dance, 77(8), 31-33.
26. Mercuri, E., Pera, M., Scoto, M. (2020) Spinal Muscular Atrophy- insights and challenges in the treatment era. Nature Reviews Neurology, 16:706-715
27. Özdemir, O., Özdemir, P. G., Kadak, T. M., Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4):566-589
28. Akarsu, R. H., Tuncay, B., Alsaç, S. Y. (2017). Anne-bebek bağlanmasında kanıta dayalı uygulamalar. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4): 275-279.