Yağmur SEZER EFE, Emine ERDEM, Nuray CANER, Ayşe ŞENER TAPLAK, Öznur BAŞDAŞ, Meral BAYAT

Adölesanlarda Siber Zorbalık, İnternet Bağımlılığı ve Algılanan Stres

Amaç: Araştırma, adölesanların siber zorbalık, internet bağımlılığı ve algılanan stres düzeylerinin incelenmesi amacı ile yapılmıştır.Yöntem: Bu tanımlayıcı araştırma, 2019-2020 eğitim öğretim yılında, İç Anadolu Bölgesi’nde bulunan bir ilin İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı liselerin 9-12. sınıflarında öğrenim gören 441 adölesan ile yapılmıştır. Veriler; Adölesanlar için Tanıtıcı Özellikler Formu, Siber Zorbalık ve İnternet Saldırganlığı Tarama Anketi, İnternet Bağımlılığı Ölçeği (İBÖ) ve Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ-10) ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, sayı, yüzde, Ortalama±SS, minimum (min), maksimum (maks), Mann Whitney-U, Anova, Spearman Korelasyon, Lineer Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan adölesanların siber zorba kurbanı olma (SZKO) ve siber zorba olma (SZO) puanları arasında orta düzeyde pozitif bir ilişki vardır (p<0.01). Adölesanların SZKO ve SZO puanları ile İBÖ ve ASÖ-10 puanları arasında düşük düzeyde pozitif bir ilişki bulunmuştur (p<0.01). Ayrıca SZO puanları ile SZKO puan ortalamaları ve SZO frekans ortalamaları arasında ilişki olduğu ve SZO ölçeğinden aldıkları puanların %49’unu açıkladığı bulunmuştur.Sonuç: Çalışmaya katılan adölesanların internet bağımlılıkları düşük, algılanan stres düzeyleri yaklaşık orta düzeydedir. Adölesanların siber zorbalık davranışları arttıkça, internet bağımlılıkları ve algılanan stresleri de artmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Adölesan, İnternet bağımlılığı, Siber zorbalık, Stres

Cyber Bullying, Internet Addiction and Perceived Stress Among Adolescents

Objective: In the current research aim is to examine the cyberbullying, internet addiction and perceived stress levels of adolescents.Methods: This descriptive study was conducted in high schools affiliated to the Provincial Directorate of National Education of a province in the Central Anatolia Region in the 2019-2020 academic year. Data were collected with The Descriptive Characteristics Form for Adolescents, Cyber Bullying and Aggressiveness on the Internet Scanning Scale (CBAISC) and the Internet Addiction Scale (IAS) and the Perceived Stress Scale (PSS-10). Data were analyzed with number, percentage, Mean±SD, minimum (min), maximum (max), Mann Whitney-U, Anova, Spearman Correlation, Linear Regression Analysis.Results: A moderately positive correlation was found between the CBAISC victimization and offending mean scores of the adolescents (p<0.01). There was a low level of positive correlation between CBAISC victimization and offending mean scores of the adolescents and IAS and PSS-10 mean scores of (p<0.01). In addition, it was found that there was a relationship between CBAISC offending mean scores, CBAISC victimization mean scores and CBAISC offending frequency means, explaining 49% of the scores they got from CBAISC victimization. Conclusion: The internet addiction of the adolescents is low and their perceived stress level is approximately moderate. As adolescents' cyberbullying behaviors increase, their internet addiction and perceived stress also increase.

Keywords:

Adolescents, Internet addiction, Cyberbullying, Stress,

PDF

___

1. Musetti A., Corsano P. (2018). The internet is not a tool: Reappraising the model for Internet-addiction disorder based on the constraints and opportunities of the digital environment. Front. Psychol., 9, 558.
2. Pratono, A. H. (2018). From social network to firm performance: The mediating effect of trust, selling capability and pricing capability. Manag. Res. Rev., 41, 2040–8269.
3. Saladino, V., Eleuteri, S., Verrastro, V., Petruccelli, F. (2020). Perception of cyberbullying in adolescence: A brief evaluation among Italian students. Frontiers in Psychology, 11, 607225.
4. Eleuteri, S., Saladino, V., Verrastro, V. (2017). Identity, relationships, sexuality, and risky behaviors of adolescents in the context of social media. Sex. Relationsh. Ther., 32, 354-365.
5. Akgül, G. (2020). Siber zorbalığın nedenleri üzerine kuramsal açıklamalar. Gelişim ve Psikoloji Dergisi (GPD), 1(2), 149-167.
6. Sırakaya, M., Seferoğlu, S. S. (2018). Çocukların çevrim-içi ortamlarda karşılaştıkları riskler ve güvenli internet kullanımı. B. Akkoyunlu, A. İşman ve H. F. Odabaşı (Ed). Eğitim teknolojileri okumaları 2018, (12. Bölüm, ss. 185-202). TOJET ve Sakarya Üniversitesi, Adapazarı. [Çevrim-içi: http:// yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/Kitap_ETO2018_Bolum12_185-202_Cevrimici-Riskler.pdf, Erişim tarihi: 02.10.2018.]
7. Aboujaoude, E., Savage, M. W., Starcevic, V., Salame, W. O. (2015). Cyberbullying: Review of an old problem gone viral. Journal of Adolescent Health, 57(1), 10-18.
8. Olweus, D., Limber, S. P. (2018). Some problems with cyberbullying research. Current Opinion in Psychology, 19, 139-143.
9. İnselöz, N. T., Uçanok, Z. (2013). Ergenlerde sanal zorbalık: Nedenler, duygular ve baş etme yollarının niteliksel analizi. Türk Psikoloji Yazıları, 16(32), 20-44.
10. Baştürk Akca, E., Sayımer, İ. (2017). Siber zorbalık kavramı, türleri ve ilişkili olduğu faktörler: Mevcut araştırmalar üzerinden bir değerlendirme. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 8(30), 1-20.
11. Akgül, G., Artar, M. (2020). Cyberbullying: Relationship with developmental variables and cyber victimization. Scandinavian Journal of Child and Adolescent Psychiatry and Psychology, 8, 25-37.
12. Erdur-Baker, Ö. (2010). Cyberbullying and its correlation to traditional bullying, gender and frequent and risky usage of internet-mediated communication tools. New Media & Society, 12, 109-125.
13. Ayas, T., Horzum, M. B. (2012). On being cyber bully and victim among primary school students. İlköğretim Online, 11(2), 369-380.
14. Albdour, M., Hong, J. S., Lewin, L., Yarandi, H. (2019). The impact of cyberbullying on physical and psychological health of Arab American adolescents. Journal of Immigrant and Minority Health, 21, 706-715.
15. Cañas, E., Estévez, E., Martínez‑Monteagudo, M. C., Delgado, B. (2020). Emotional adjustment in victims and perpetrators of cyberbullying and traditional bullying. Social Psychology of Education, 23, 917-942.
16. Albdour, M., Lewin, L., Kavanaugh, K., Hong, J. S., Wilson, F. (2017). Arab American adolescents’ perceived stress and bullying experiences: A qualitative study. Western Journal of Nursing Research, 39(12), 1567-1588.
17. Tahiroğlu, A. Y., Celik, G. G., Uzel, M., Ozcan, N., Avci, A. (2008). Internet use among Turkish adolescents. CyberPsychology & Behavior, 11(5), 537-543.
18. Öztürk, F. O., Ekinci, M., Öztürk, O., Canan, F. (2013). The relationship of affective temperament and emotional-behavioral difficulties to internet addiction in Turkish teenagers. ISRN Psychiatry, 961734, 1-6.
19. Şaşmaz, T., Öner, S., Kurt, A. O., Yapıcı, G., Yazıcı, A. E., Buğdaycı, R., et al. (2014). Prevalence and risk factors of internet addiction in high school students. European Journal of Public Health, 24(1), 15-20.
20. Aslan, N. (2019). Ergenlerde internet bağımlılığı, yaygınlığı, nedenleri ve sonuçları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(65), 945-957.
21. Söyler, S., Kaptanoğlu, A. Y. (2018). Sanal uyuşturucu: İnternet. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 37-46.
22. Paez G. R. (2018). Cyberbullying among adolescents: A general strain theory perspective. J Sch Violence, 17(1), 74-85.
23. Hinduja, S., Patchin, J. W. (2009). Bullying beyond the schoolyard: Preventing and responding to cyberbullying. Thousand Oaks, CA: Sage Publications (Corwin Press).
24. Özdemir, M., Akar, F. (2011). Lise öğrencilerinin siber zorbalığa ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(4), 605-626.
25. Hahn, A., Jerusalem, M. Internetsucht: Reliabilität und validität in der online-Forschung. Online: http://psilab.educat. huberlin.de/ssi/publikationen/ internetsucht_ onlineforschung_2001b.pdf
26. Şahin, C., Korkmaz, Ö. (2011). İnternet Bağımlılığı Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 101-115.
27. Cohen, S., Kamarck, T., Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24, 385-396.
28. Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F., Dereboy, Ç. (2013). Algılanan Stres Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlik analizi. New/Yeni Symposium, 51(3), 132-140.
29. Statista. Coronavirus impact: Global in-home media consumption by country 2020 [Internet]. Statista. 2020. Available from: https://www.statista. com/statistics/1106498/home-media-consumption-coronavirus-worldwide-bycountry/. (Erişim Tarihi: 26 Jun 2020).
30. Ayhan, B., Köseliören, M. (2019). İnternet, online oyun ve bağımlılık. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 6(1), 1-30.
31. Cao, W., Fang, Z., Hou, G., Han, M., Xu, X., Dong, J., et al. (2020). The psychological impact of the COVID-19 epidemic on college students in China. Psychiatry Res., 287, 112934.
32. Bauman, S. (2013). Cyberbullying: What does research tell us? Theory Pract., 52(4), 249-256.
33. Yıldız Durak, H., Sarıtepeci, M. (2020). Examination of the relationship between cyberbullying and cyber victimization. Journal of Child and Family Studies, 29, 2905-2915.
34. Taş, B., Öztosun, A. (2018). Predictability of internet addiction with adolescent perception of social support and ostracism experiences. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 17(4), 32-41.
35. Çiftçi, S. (2010). Dokuzuncu sınıf öğrencilerinin sanal zorbalık düzeyleri ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, TOKAT.
36. Ünver, H., Koç, Z. (2017). Siber zorbalık ile problemli internet kullanımı ve riskli internet davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 117-140.
37. Baumeister, R. F., Leary, M. R. (1995). The need to belong: desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychol Bull., 117(3), 497-529.
38. Kardefelt-Winther, D. (2014). The moderating role of psychosocial well-being on the relationship between escapism and excessive online gaming. Comput. Human. Behav., 38, 68-74.
39. Kwon, J. H., Chung, C. S., Lee, J. (2011). The effects of escape from self and interpersonal relationship on the pathological use of internet games. Community Ment. Health J., 47(1), 113-121.
40. Feng, Y., Ma, Y., Zhong, Q. (2019). The relationship between adolescents’ stress and internet addiction: A mediated-moderation model. Front Psychol., 10, 2248.
41. Chen, Z., Poon, K-T., Cheng, C. (2017). Deficits in recognizing disgust facial expressions and Internet addiction: Perceived stress as a mediator. Psychiatry Research, 254, 211-217.