SURİYE BAĞLAMINDA RUSYA VE İRAN İŞBİRLİĞİ

İran ve Rusya ilişkilerinin tarihine bakıldığında ilişkilerin sınırlı olduğu görülmektedir. Ancak değişen uluslararası konjonktür ve iki ülkede değişen siyasi yapı, iki ülke ilişkilerinin gelişmesiyle sonuçlanmıştır. İran’ın devrim sonrası anti-emperyalist duruşu ve Rusya Federasyonun tekrar küresel bir güç olma arayışı iki ülkenin ortak paydada buluşmalarını sağlamıştır. Bu bağlamda özellikle 1990’lı yıllardan itibaren iki ülke arasında ekonomik ve nükleer işbirliği anlaşmaları yapıldığı görülmektedir. Yine Rusya ve İran’ın bölgesel çıkarlarının da birbirine paralel olduğu söylenebilir. Bilhassa 2010’da başlayan Arap Halk Hareketlerinin 2011’de Suriye’deki yansımalarına karşı iki ülkenin tutumu birbirlerine paralel niteliktedir. Rusya ve İran bu çerçevede, farklı beklentilerle de olsa ortak çıkarlar bağlamında Suriye krizinde stratejik işbirliği içerisindedirler. Bu çalışmada Rusya Federasyonu ve İran İslam Cumhuriyeti ilişkileri Suriye krizi bağlamında değerlendirilecektir. Çalışmada iki ülkenin Suriye krizinde farklı beklentilerinin ortak çıkarlarda birleşmesinin arka planının incelenmesi amacıyla, iki ülkenin Suriye ile ilişkileri ve Suriye krizine karşı geliştirdikleri politikalar detaylı olarak incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Suriye Krizi, İran, Rusya, Orta Doğu

RUSSIA AND IRAN COOPERATION WITHIN SYRIA

The history of Russia and Iran relations Show that the relations had been limited. But the changing international conjuncture and the shift in the political structure of the two countries has resulted in development of the relations. Iran’s anti-imperial stance in post revolution era and Russian Federation’s quest for becoming a global power again, have provided the countries to meet on a common ground. In this context, especially by the 1990s, there have occurred economic and nuclear cooperation agreements between the two countries. It can be claimed as well that the regionals interests of the two countries are overlapping. Particularly, the two countries’ approaches to the reflections of the Arab civil upheavals started in 2010 on Syria are very parallel to each other. Russia and Iran, given that they have different expectations in this frame, have developed common interests in their strategic cooperation during the Syrian crisis. In this study, the relations between Russian Federation and Iran Islamic Republic will be investigated in terms of the Syrian crisis. In order to analyze the merging common interests and different expectations of the two countries, the relations of the both countries with Syria and the policies they have developed for Syrian crisis will be scrutinized in detail.

Keywords:

Syrian Crisis, Iran, Russia, Middle East,

PDF

___

Akbaş, Z. & Baş, A. (2013). “İran’ın Nükleer Enerji Politikası ve Yansımaları”. History Studies, 5(2), 21-44.

Allison R. (2013). “Russia and Syria: Explaining Alignment with a Regime in Crisis”. International Affairs 89: 4 (2013) 795–823.

Arıkan, P. (2012). “Suriye'nin Nusayri Yüzü ve İran”. MiddleEastern Analysis/Ortadogu Analiz, 4(43), 18-29.

Charap, S. (2013). “Russia, Syria and the Doctrine of Intervention”, Survival, 55:1, 35-41.

Çalışkan, B. (2016). “Rusya-Suriye İlişkileri Ve Ortadoğu Krizlerine Etkisi”. İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi, Araştırma 14.

Ertuğrul, D. (2012). “Türkiye Dış Politikası için bir Test: Suriye Krizi”. TESEV Dış Politika Programı.

Hokayem E. (2014). “Iran, the Gulf States and the Syrian Civil War”. Survival, 56:6, 59-86.

Kahraman, E. (2016). “Soğuk Savaş Sonrası Dönemde Rusya Federasyonu-İran İlişkileri”. Security Strategies Journal, 12(24)

Karabulut, B. (2007). “Karadeniz'den Ortadoğu'ya Uzanan Bir Dış Politika: Geçmişten Günümüze Suriye-Rusya İlişkileri”. Karadeniz Araştırmaları, 15(15), 69-91.

Keskin, A. (2005). “ABD-İran Gerginliğinde Yeni Bir Dönem: ABD-AB Yakınlaşması”. Stratejik Analiz, 5(60).

Kibaroğlu, M. (1999). “İran bir nükleer güç mü olmak istiyor?”. Avrasya Dosyası, 271-282.

Kozhanov N. (2015). “Understanding the Revitalization of Russian-Iranian Relations”, Carnegie Moscow Center, Moscow, Russia, May 2015.

Oğuzlu, T. (2011). “Arap Baharı ve Değişen Bölgesel Dinamikler”. Ortadoğu Analiz, 3(30), 33-40.

Özkoç, Ö.(2008). “Suriye Baas Partisi: Kökenleri, Dönüşümü, İzlediği İç ve Dış Politika (1943-1991)”, Mülkiyeliler Birliği Yayınları Tezler Dizisi: 17, Ankara.

Sinkaya, B. (2011). “İran-Suriye İlişkileri ve Suriye’de Halk İsyanı”. Ortadoğu Analiz, 3(33), 38-48.

Sinkaya, B. (2016). “Yeni Ortadoğu Jeopolitiğinde İran-Rusya Ekseni”, Ortadoğu Analiz, 8(72), 23-24.

Sinkaya,B. (2017). “İran’ın Suriye Stratejisi. Akademik Ortadoğu”, Cilt 11 Sayı: 2, 49-64.

Telatar, G. (2015). “Rusya Ve Arap Baharı: Batı ile Yeni Soğuk Savaş mı?”. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 175-202.

Uygur, H. (2012). “İran ve Arap Baharı”. Seta Analiz, (52), 1-27.

Włodkowska-Bagan, A. (2017). “Syria in Russia’s Foreign Policy in the 21st Century”, Teka Kom. Politol. Stos. Międzynar. OL PAN, 12/1, 27–40.

Yazıcı, A. (2012), “Rusya’nın Suriye Politikası”, Akgün, Birol (Der.), Suriye Krizi’nde Bölgesel ve Küresel Aktörler: Perspektifler, Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Ankara: Stratejik Düşünce Enstitüsü): 40-43.

Yolcu F. H. (2016). “Iran’s Involvement with Syrian Civil War: Background, Reasons and Alternatives”, Bilgi (33), Kış/Winter: 35-64.

Web Kaynakları

Çelebi N. O. (2013). “A.B.D’nin Ortadoğusunda Şii İran’ın Rolü”, TASAMhttp://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/5146/abdnin_ortadogusunda_sii_iranin_roluErişim Tarihi: 28 Kasım 2018

Özbay, F. (2012). “Rusya’nın Suriye Politikası ve Türkiye Rusya İlişkileri” Avrasya.istanbul.edu.tr/?page_id=8008 Erişim Tarihi: 28 Kasım 2018.

Stratejikortak.com (2016). “Suriye Rusya İçin Neden Bu kadar Önemli?” https://www.stratejikortak.com/2016/12/suriyerusya-icin-neden-onemli.htmlErişim Tarihi: 28 Kasım 2018

Şensoy, S. (2015). “Kürt Koridoru İran ve Türkiye“, TASAMhttp://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/19557/kurt_koridoru_iran_ve_turkiyeErişim Tarihi: 28 Kasım 2018

TASAM (2005). “İran Nükleer Programının Arka Planı ve Geleceği”. http://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/181/iran_nukleer_programinin_arka_plani_ve_gelecegiErişim Tarihi: 28 Kasım 2018