Rahime Duygu TEMELTÜRK, Sabide Duygu UYGUN, Merve CANLI, Ayşegül EFE, Yusuf GÜREL, Miray ÇETİNKAYA, Fatma Hülya ÇAKMAK

ÇOCUKLAR İÇİN ÖZEL GEREKSİNİM RAPORU (ÇÖZGER)’NA BAŞVURAN OLGULARIN PSİKİYATRİK TANI VE ÖZEL GEREKSİNİM DÜZEYLERİNİN ÖNCEKİ YÖNETMELİKTEKİ TANI VE ÖZÜR ORANLARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI: RETROSPEKTİF ÇALIŞMA

Amaç: Bu çalışmada Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER)’na başvuran olguların sosyodemografik ve klinik özelliklerinin incelenmesi, psikiyatrik tanı ve özel gereksinim düzeylerinin eski yönetmelik ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamızda, Haziran 2019-Aralık 2019 tarihleri arasında Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim Araştırma Hastanesi sağlık kuruluna ÇÖZGER için başvuran ve psikiyatri ile ilgili herhangi bir alandan özel gereksinimi bulunan 6-18 yaş arasındaki çocuk ve ergenin dosya verileri geriye dönük olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışmaya %38’i (n=474) kız, %62’si (n=772) erkek olan 1246 olgu dahil edildi. Ortalama yaş 12,1±4,6 idi. Olguların %58 (n=723)’inde gecikmiş dönüm noktası, en sık olarak Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik (ZY) saptandı (n=459; 36,8%). Olguların %19,8 (n=247)’inde en az bir psikiyatri dışı alanda özel gereksinim varlığı tespit edilmiş olup en sık olarak hareket sistemi ve sinir sistemi alanlarından olduğu belirlendi (sırasıyla, n=156 ve n=88). ÇÖZGER sonrasında, eski sistemine göre Hafif Düzeyde ZY olgularında anlamlı bir azalma olduğu (χ2=19,41; p<0,001), Orta Düzeyde ZY, Ağır Düzeyde ZY ve Dil-konuşma bozuklukları tanılarının anlamlı düzeyde daha fazla belirtildiği (sırasıyla χ2=5,63 p<0,05; χ2=5,14 p<0,05; χ2=8,16 p<0,01) bulundu. ÇÖZGER’de %20-39 ve %90-99 engel oranı aralığında anlamlı artışlar olduğu gözlendi (sırasıyla, χ2=105,60; p<0,001 ve χ2=159,00; p<0,001). Sonuç: Sağlık kurulu için ÇÖZGER’e başvuran çocuk ve ergenlerle ilgili tanımlayıcı verilerin belirlenmesi gerek psikiyatristlere gerek de diğer branşlarda çalışan hekimlere klinik pratikte önemli yararlar sağlayacaktır. ÇÖZGER’e geçiş sürecinin değerlendirildiği, ülkemizde farklı merkezlerin dahil edildiği daha geniş örneklemli ileri araştırmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler:

çocuk psikiyatrisi, sağlık kurulu, psikiyatrik tanı, özel gereksinim

Comparison of psychiatric diagnosis and special needs levels of cases who applied to the special need reports for children (SNRFC) with the diagnosis and disability rates in previous regulation

Objective: In this study, it was aimed to examine the sociodemographic and clinical characteristics of cases who applied to Special Need Reports for Children (SNRFC), and to compare psychiatric diagnoses and special needs levels with previous regulation. Methods: Chart reviews of children and adolescents aged between 6-18 years old who applied to Dr. Sami Ulus Maternity and Child Health and Diseases Training and Research Hospital Medical Board, and had special needs from any sections related to psychiatry on June 2019-December 2019, were analyzed retrospectively. Results: The study included 1246 cases whose 38%(n=474) were female and 62%(n=772) were male. The mean age was 12.1±4.6.Delayed milestone was determined in 58% of cases(n=723), Mild Intellectual Disability(ID) was found most frequently found(n=459; 36.8%).Special needs in at least one field other than psychiatry was detected in 19.8%(n=247) of the cases,the most common diagnoses were specified in physical medicine and rehabilitation and neurology areas(n=156 and n=88, respectively).After SNRFC, there was a significant reduction of cases diagnosed with Mild ID compared to the old regulation(χ2=19.41; p<0.001),whereas the diagnoses of Moderate ID,Severe ID and Language-Speech Disorders were significantly higher(χ2=5.63 p<0.05; χ2=5.14 p<0.05; χ2=8.16 p<0.01, respectively).Significant increases were observed in range of 20-39% and 90-99% disability ratios in SNRFC(χ2=105.60; p<0.001 and χ2=159.00; p<0.001, respectively). Conclusion: Determining the descriptive data about children and adolescents who applied to SNRFC will provide important benefits in clinical practice both for psychiatrists and physicians working in other specialties.Further studies with larger samples from different centers are needed to assess the transition to SNRFC.

Keywords:

child psychiatry, medical board, psychiatric diagnosis, special needs,

PDF

___

Cavkaytar A, Melekoğlu M, YILDIZ G. Geçmişten günümüze özel gereksinimli olma ve zihin yetersizliği: Dünya’da ve Türkiye’de kavramların evrimi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2014;(Özel Sayı):111-122.
Özsoy Y, Özyürek M, Eripek S. Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar: "Özel Eğitime Giriş". Karatepe Yayınları; 2002.
World Health Organization. World Report on Disability 2011. World Health Organization; 2011.
Devlet İstatistik Enstitüsü. Özürlüler İdaresi Başkanlığı. Türkiye özürlüler araştırması. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü; 2002.
Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. 2006;28173.
Çocuklar İçin Özel Eğitim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik. Resmi Gazete. Sayı: 3069:1-412.
Kayhan M, Öztürk Y. Bir Üniversite Hastanesine Çocuklar İçin Özel Gereksinim Raporuna Başvuran Olguların Klinik ve Sosyodemografik Özellikleri. Osmangazi Tıp Dergisi. 2020;42(2):240-248. doi:10.20515/otd.661980
Yıldız D, Tarakçıoğlu MC. Çocuklar için özel gereksinim raporu (ÇÖZGER) almak için başvuran hastaların klinik özellikleri, eş tanılarının incelenmesi, yeni değişen ÇÖZGER yönetmeliğine göre aldıkları tanı ve özür oranlarının eski tanı ve özür oranları ile karşılaştırılması. İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Tıp Dergisi. 2020;12(2):144-150. doi:10.5222/iksstd.2020.14632
Güller B, Yaylacı F. Çocuklar için özel gereksinim raporuna geçiş sonrası bir yıllık sağlık kurulu verilerinin değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 2021;24(2). doi:10.5505/kpd.2020.02438
Hollingshead AB, Redlich FC. Social class and mental illness: a community study. American journal of public health. 2007;97(10):1756-1757. doi:10.1037/10645-000
Wechsler D. Wechsler Intelligence Scale for Children-Revised. Psychological Corporation; 1974.
Savaşır I, Şahin N. Wechsler çocuklar için zeka ölçeği (WISC-R) el kitabı. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları; 1995.
Korkmazlar Ü. 6-11 yaş ilkokul çocuklarında özel öğrenme bozukluğu ve tanı yöntemleri (Tıpta uzmanlık tezi). İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniversitesi; 1993.
Erden G, Kurdoğlu F, Uslu R. Ilköğretim okullarina devam eden Türk çocuklarinin sinif düzeylerine göre okuma hizi ve yazim hatalari normlarinin geliştirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi. 2002; 13(1):5-13. PMID: 12792827
Turgut S, Erden G, Karakaş S. Özgül öğrenme güçlüğü (ÖÖG), dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) birlikteliği ve kontrol gruplarının ÖÖG bataryası ile belirlenen profilleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2010;17(1):13-25.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5®). American Psychiatric Pub; 2013.
Şahin N, Altun H, Bilge K. Özürlü çocuk sağlık kurulu raporlarının değerlendirilmesi. Kocatepe Tıp Dergisi. 2014;15(1):48-53.
Türkiye İstatistik Kurumu. Özürlülerin Sorun ve Beklentileri Araştırması. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası; 2011. 2011:3.
Gümüş Y, Yürümez E. Assessment of the applications to Kocaeli Derince Research and Education Hospital in 2012 and 2013 to obtain disabled children’s health board report. Journal of Experimental and Clinical Medicine. 2014;31(4). doi:10.5835/jecm.omu.31.04.006
Başgül S, Saltık S. Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi-Özürlü Çocuk Heyeti’nin 2010 yılı verileri. Göztepe Tıp Dergisi. 2012;27(2):45-49. doi:10.5222/J.GOZTEPETRH.2012.045
Thapar A, Cooper M, Rutter M. Neurodevelopmental disorders. Lancet Psychiatry. 2017; 4: 339-346. doi:10.1002/9781118381953.ch3
Öztürk Y, Demir N, Topal Z, Savcı U, Cansız MA TA. Bir Üniversite Hastanesine Engelli Çocuk Sağlık Kurulu İçin Başvuran Olguların Klinik ve Sosyodemografik Özellikleri: Bir Ön Çalışma. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2018; 25: 101-110
Yektaş Ç, Kaplan SE. Bir Üniversite Hastanesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Birimi’ne başvuran hastaların sağlık kurulu raporlarının değerlendirilmesi. Konuralp Medical Journal. 2017;9(3):228-232. doi:10.18521/ktd.346073
Hassiotis A, Brown E, Harris J, et al. Association of Borderline Intellectual Functioning and Adverse Childhood Experience with adult psychiatric morbidity. Findings from a British birth cohort. BMC psychiatry. 2019;19(1):1-9. doi:10.1186/s12888-019-2376-0
Özerk K, Cardinal D. Prevalence of Autism/ASD among preschool and school-age children in Norway. Contemporary School Psychology. 2020;24(4):419-428. doi:10.1007/s40688-020-00302-z
Maenner MJ, Shaw KA, Bakian A V, et al. Prevalence and characteristics of autism spectrum disorder among children aged 8 years—autism and developmental disabilities monitoring network, 11 sites, United States, 2018. MMWR Surveill Summ. 2021;70(11):1. doi:10.15585/mmwr.ss6706a1
Maulik PK, Mascarenhas MN, Mathers CD, Dua T, Saxena S. Prevalence of intellectual disability: a meta-analysis of population-based studies. Res Dev Disabil. 2011;32(2):419-36. doi:10.1016/j.ridd.2010.12.018
Mukaddes NM. Otizm spektrum bozuklukları tanı ve takip. İstanbul, Nobel Tıp Kitapevleri. Published online 2013:5.
Türkbay T. Kaplan & Sadock Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Kısaltılmış Temel Kitabı (BJ Sadock & VA Sadock, Çeviri). Güneş Tıp Kitabevleri (Orijinal basım 2009); 2012.
Tomblin JB, Records NL, Buckwalter P, Zhang X, Smith E, O’Brien M. Prevalence of specific language impairment in kindergarten children. Journal of speech, language, and hearing research. 1997;40(6):1245-1260. doi:10.1044/jslhr.4006.1245
Siegel M, McGuire K, Veenstra-VanderWeele J, et al. Practice parameter for the assessment and treatment of psychiatric disorders in children and adolescents with intellectual disability (Intellectual developmental disorder). Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 2020;59(4):468-496. doi:10.1016/j.jaac.2019.11.018
Tural Hesapcioglu S, Ceylan MF, Kasak M, Yavas CP. Psychiatric comorbidities of mild intellectual disability in children and adolescents in a clinical setting. International Journal of Developmental Disabilities. 2021;67(2):151-157. doi:10.1080/20473869.2019.1634935
Marrus N, Hall L. Intellectual disability and language disorder. Child and Adolescent Psychiatric Clinics. 2017;26(3):539-554. doi:10.1016/j.chc.2017.03.001
Kardaş B, Kardaş Ö, Erermiş HS. Konuşma (iletişim) bozukluklarında prognoz, prognostik faktörler ve erken tedavinin etkisi. Turkiye Klinikleri Child Psychiatry-Special Topics. 2019;5(1):46-52.
Altay MA, Görker İ. Kombine Tip Özgül Öğrenme Bozukluğunda Uygun Müdahale ile WISC-R Profilinde ve Klinik Bulgularda Düzelme Mümkün mü: 3 Yıllık Takip Sonuçları. Namık Kemal Tıp Dergisi. 7(3):236-244.
Büber A, Başay Ö, Şenol H. The prevalence and comorbidity rates of specific learning disorder among primary school children in Turkey. Nordic journal of psychiatry. 2020;74(6):453-460. doi:10.1080/08039488.2020.1740782
Coşkun GN, Gürbüz HGA, Çeri V, Doğangün B. Özgül öğrenme bozukluğu olan çocuklarda psikiyatrik eş tanıların incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2018;19(1):87-94. doi:10.5455/apd.262350
Margari L, Buttiglione M, Craig F, et al. Neuropsychopathological comorbidities in learning disorders. BMC neurology. 2013;13(1):1-6. doi:10.1186/1471-2377-13-198
Maiano C, Coutu S, Tracey D, et al. Prevalence of anxiety and depressive disorders among youth with intellectual disabilities: A systematic review and meta-analysis. Journal of affective disorders. 2018; 236: 230-242. doi:10.1016/j.jad.2018.04.029
Bilgili D, Çöp E, Göker ZG, Dinç GŞ, Bozkurt Hekim Ö, Üneri Ö. Bir Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Yabancı Uyruklu Çocukların Psikiyatrik Tanıları ve Sosyodemografik Özellikleri. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 2019;26(1):13-22.