Yasemin USLU, Nermin OLGUN, Hasan KARANLIK, İnci USER

Port Kateter Uygulamaları: Kanserli Hastaların Deneyimlerine İlişkin Niteliksel Bir Çalışma

Amaç: Bu çalışmanın amacı kanserli hastaların taşıdıkları port kateterlere ilişkin algı ve deneyimlerini ortaya çıkarmaktır.Gereç-yöntem: Çalışma, İstanbul’da bir onkoloji kliniğine tedavi için başvuran, 16 kanser hastasıyla derinlemesine görüşmeler yoluyla yapılmıştır. Çalışma grubuna en az 6 aydır port kateteri olan meme ve kolon kanserli hastalar alınmıştır. Çalışma temaları hastaların port deneyimlerini çok boyutlu olarak kavramayı hedefleyen: 1 Portun Öyküsü, 2 Sosyal Yaşam ve Fiziksel Uyum 3 Beden İmajı ve Cinsel Yaşam 4 Tedavi Süreci ve Öneriler dinamiklerini içeren yarı yapılandırılmış açık uçlu sorulardan oluşturulmuştur. Görüşmeler ses kayıt cihazıyla kayıt altına alınarak çözümlemesinde içerik analizi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmada elde edilen önemli bulgular, port kateterin hastaların cinsel yaşamı ve beden imajını etkileyebileceği, tedirginlik ve korku nedeniyle sosyal izolasyon yaşayabilecekleri gibi dezavantajları bulunurken, tedavide kolaylık ve hastayı tedavi sürecinde özgürleştirerek rahatlık sağladığı için avantajlı olduğu belirlenmiştir.Sonuç: Port kateteri olan kanserli hastaların gereksinim duyduğu bakımın sürdürülmesinde var olan temel ilkelerin yanı sıra hasta deneyimlerinin ve port kateterin psikososyal boyutunun da bilinmesi, bakım kalitesinin arttırılması açısından önemlidir

Port Catheter Applications: a Qualitative Study On Experiences of Patients With Cancer

Objective: The aim of this study is to identify cancer patients’ experiences related to port catheters. Methods: This study was done with 16 patients, who applied to the oncology clinic for treatment, by using in-depth interview technique. The study group consists of colon cancer and breast cancer patients having port catheters for at least six months. The themes of the study are comprised of four open-ended questions, which aimed to comprehend the patients’ port experiences in a multidimensional way. These questions are based on 1 story of the port, 2 social life and physical adaptation, 3 sexual life and body image, and 4 treatment process and dynamic recommendations related to living with the port. Results: The important findings obtained from the study are twofold. First, the port catheter has disadvantages, such as influencing patients’ sexual lives and body images, and leading to social isolation through by creating anxiety and fear. Second, the port catheter has also advantages, such as providing convenience to patients during the treatment, and giving comfort to them during the treatment by making them free. Conclusions: One of the important principles related to port catheter that it provides a reliable care to the patients. In this direction, in addition to the fundamental principles related to the maintenance of the care needed by the cancer patients with port, knowing the psychosocial aspect of the port and patient experiences is very important to increase the quality of the care given

Keywords:

port catheter vascular access, body image, cancer, qualitative study,

PDF

___

Rosenthal K. What you need to know about ports. Nursing 2006;36:20–1. [CrossRef]

Tuna Oran N. Port Kateter: Venöz Yolu Nasıl Sürdürebiliriz. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009;2:137–42. Erişim: https://www.researchgate.net/profile/Nazan_Oran/ publication/239281204_Port_Kateter_Venoz_Yolu_Nasil_ Surdurebiliriz/links/02e7e52d4e439455c7000000/Port-Kateter- Venoez-Yolu-Nasil-Suerduerebiliriz.pdf

Camp-Sorrell D. Accessing and deaccessing ports: where is the evidence? Clin J Oncol Nurs 2009;13:587–90. [CrossRef]

Fang S, Yang J, Song L, Jiang Y, Liu Y. Comparison of three types of central venous catheters in patients with malignant tumor receiving chemotherapy. Patient Preference and Adherence 2017;11:1197– 204. [CrossRef]

Özyurt BE. Kanser Hastalarının Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyine İlişkin Betimsel Bir Çalışma. Kriz Derg 2007;15:1–15. Erişim: http:// dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/21/957/11832.pdf

Usta Yeşilbakan Ö. Onkoloji hastalarında sık kullanılan venöz giriş aracı: İmplante port kateter. CÜ Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005;9:49–54. Erişim: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/ makale/1153.pdf

Bow E, Kilpatrick M, Clinch J. Totally implantable venous access ports systems for patients receiving chemotherapy for solid tissue malignancies: a randomized controlled clinical trial examining the safety, efficacy, costs, and impact on quality of life. J Clin Oncol 1999;17:1267. [CrossRef]

Holloway I, Wheeler S. Qualitative Research for Nurses. Oxford: Blackwell Science Ltd.; 1996. pp.181–5.

Henwood K. Qualitative research. Encyclopedia of Critical Psychology 2014:1611–4.

Banister P, Dunn G, Burman E, Daniels J, Duckett P, Goodley D, et al. Qualitative methods in psychology: A research guide. UK: Open University Press: McGraw-Hill Education; 2011.

Erdoğan S. Nitel Araştırmalar. In: Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN, editörler. Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2014. pp.136–45.

Sidar A, Dedeli Ö, İşkesen A. Açık kalp cerrahisi öncesi ve sonrası hastaların kaygı ve ağrı distresi: Ağrı düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi. Yoğun Bakım Derg 2013;4:1–8.

Karadeniz G, Tarhan S, Yanıkkerem E, Dedeli Ö, Kahraman E. Manyetik Rezonans ve Bilgisayarlı Tomografi öncesi hastalarda anksiyete ve depresyon. Klinik Psikiyatri 2008;11:77–83. Erişim: https://www. journalagent.com/kpd/pdfs/KPD_11_2_77_83.pdf

Mandel NM, Onat H, editors. Kanser Hastasına Yaklaşım Tanı, Tedavi

Takipte sorunlar. Yenilenmiş 2. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2012. pp.533–40.

Hocaoğlu Ç, Kandemir G, Civil F. Meme kanserinin aile ilişkilerine etkileri. Meme Sağlığı Derg 2007;3:163–6.

Tiryaki A, Özçürümez G, Sağlam D, Yavuz M. Meme kanseri olan kadınların eşlerinin hastalığa tepkileri. Anadolu Psikiyatri Derg 2010;11:95–101.

Romero C, Lindsay J, Dalton W, Nelson D, Friedman L. Husbands’ perceptions of wives’ adjustment to breast cancer: the impact on wives’ mood. Psycho‐Oncology 2008;17:237–43. [CrossRef]

Kılıç E, Taycan O, Belli AK, Özmen M. Kalıcı ostomi ameliyatının beden algısı, benlik saygısı, eş uyumu ve cinsel işlevler üzerine etkisi. Türk Psikiyatri Derg 2007;18:302–10. Erişim: http://www.turkpsikiyatri. com/C18S4/02kaliciOstomi.pdf

Cochrane BB, Lewis FM. Partner’s adjustment to breast cancer: a critical analysis of intervention studies. Health Psychol 2005;24:327– 32. [CrossRef]

Wagner C, Bigatti S, Storniolo A. Quality of life of husbands of women with breast cancer. Psycho‐Oncology 2006;15:109–20. [CrossRef]

Özer AB, Bayar MK. İmplante Edilebilir Venöz Port Kateter Uygulamalarımızın İncelenmesi. Fırat Tıp Derg 2011;16:6–10. Erişim: https://dergipark.org.tr/download/article-file/72212

Arch P. Port navigation: let the journey begin. Clin J Oncol Nurs 2007;11:485–8. [CrossRef]

Yeşil S, Tanyıldız H, Ardıçlı B, Tekgündüz S, Çandır M, Toprak Ş, et al. Santral Venöz Kateter Komplikasyonları. Gazi Med J 2014;25:135.

Gorski L. Standard 45: Implanted Ports and Pumps. J Infus Nurs 2008;31:20–1. [CrossRef]

Madabhavi I, Patel A, Sarkar M, Anand A, Panchal H, Parikh S. A Study of Use of “PORT” Catheter in Patients with Cancer: A Single-Center Experience. Clin Med Insights Oncol 2017;11. [CrossRef]

Viale PH. Complications associated with implantable vascular access devices in the patient with cancer. J Infus Nurs 2003;26:97–102. [CrossRef]

CHRISP. Totally implantable central venous access ports. Erişim: https://www.health.qld.gov.au/__data/assets/pdf_ file/0030/444486/icare-port-guideline.pdf

Chen Y, Yan C. Hematology-oncology port-A. improving nursing care quality. Hu Li Za Zhi 2011;58:64–72.

Kelsaka E, Güldoğuş F. Vasküler port uygulamalarımızın retrospektif değerlendirilmesi. Int J Hematol Oncol 2005;4:195.