Ortopedi Ameliyatlarının Hastaların Benlik Saygısı, Beden Algısı ve Durumluk Kaygıları Üzerine Etkisi

Amaç:Ameliyat olmak, bireylerin kaygısını artırmakta, benlik saygısını ve beden algısını olumsuz yönde etkilemektedir. Çalışmanın amacı, ortopedi ameliyatlarının hastaların benlik saygısı, beden algısı ve durumluk kaygıları üzerine etkisini incelemektir. Hastalar ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipteki bu araştırmanın evrenini, bir eğitim ve araştırma hastanesinin ortopedi ve travmatoloji kliniğinde ameliyat olan 104 hasta, örneklemini ise 80 hasta oluşturdu. Veriler; Tanıtıcı Özellikler Formu, Durumluk Kaygı Envanteri, Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği ve Beden Algısı Ölçeği kullanılarak toplandı. Bulgular: Hastaların %62.50’ sinin 65 yaş ve üstü grupta olduğu, büyük bir çoğunluğunun kadın (%76.30) ve evli (%63.80) olduğu belirlendi. Genç hastalarda yaşlı hastalara göre ameliyat öncesi durumluk kaygının yüksek olduğu değerlendirildi. Bekar hastaların durumluk kaygısı, evlilere göre yüksek bulundu. Acil ameliyata alınan hastaların durumluk kaygısının, ameliyat sonrası ve taburculuk öncesi dönemde planlı ameliyat olanlara göre yüksek olduğu saptandı. Sonuç:Hastalar ile en uzun zaman geçiren sağlık ekibi üyesi olarak hemşireler, hastaları bütüncül bir bakış açısıyla ele almalı, ameliyat öncesi dönemden itibaren hasta ihtiyaçları doğrultusunda hasta eğitimini sağlamalıdır.

The Effect of Orthopedic Operation on Self- Esteem, Body Image and State Anxiety in Patients

Objectives:Having surgery increases the anxiety of individuals, affects self-esteem and body image negatively. The aim of this study is to investigate the effect of orthopedic surgery on self- esteem, body image and state anxiety. Patients and Methods:The universe of this descriptive study is composed of 104 patients who underwent surgery in an orthopedics and traumatology clinic, and the sample of 80 patients. The data has been collected by using Identifier Characteristic Form, State-Trait Anxiety Inventory, Coopersmith Self- Esteem Inventory and Body Cathexis Scale. Results:The 62.5% of the participations are over 65 years old. The vast of the participations are women (76.3%) and married (63.8%). The level of state anxiety of young people before surgery has been found high when compared to old people. The level of state anxiety of single people has also been found high when compared to married people. The anxiety level of the patients who receive emergency surgery has been discovered higher than the patients who receive planned surgery. Conclusion:As the health team member who has spent the longest time with the patients, the nurses should treat the patients from a holistic perspective, provide patient education from the preoperative period to the patient needs.

Keywords:

Body image, self esteem, surgery nursing, anxiety,

PDF

___

1. Babadağ K, Aştı T. Hemşirelik Esasları Uygulama Rehberi. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi, 2012.
2. Braimah RO, Ukpong DI, Ndukwe KC, Akinyoola L. Self-esteem following maxillofacial and orthopedic injuries: Preliminary observations in sub-Saharan Africans. Oral Maxillofac Surg. 2019;23(1):71-76.
3. Öz F. Sağlık Alanında Temel Kavramlar. Ankara: Mattek Matbaacılık, 2010.
4. Bedaso A, Ayalew M. Preoperative anxiety among adult patients undergoing elective surgery: A prospective survey at a general hospital in Ethiopia. Patient Saf Surg. 2019;13(1):18.
5. Jlala HA, French JL, Foxall GL, Hardman JG, Bedforth NM. Effect of preoperative multimedia information on perioperative anxiety in patients undergoing procedures under regional anaesthesiology. Br J Anaesth. 2010;104:369-74.
6. Park LE, Maner JK. Does self-threat promote social connection? The role of self-esteem and contingencies of self-worth. J Pers Soc Psychol. 2009;96(1):203.
7. Sarwer DB, Wadden TA, Moore RH, Eisenberg MH, Raper SE, Williams NN. Changes in quality of life and body image after gastric bypass surgery. Surge Obes Relat Dis. 2010;6(6):608-614.
8. Gören ŞY. Plastik ve rekonstrüktif cerrahi hastalarında ameliyat öncesi ve sonrası dönemde beden ı̇majı ve benlik saygısının değerlendirilmesi. MAKU Health Sci.Inst. 2016;2:61-73.
9. Erdoğanoğlu Y, Solak BN, Şimşek M, Erdil ME. Erken ve geç evre osteoartritli hastalarda ağrı şiddeti ile beden algısı, benlik saygısı, depresyon ve fonksiyonel düzey arasındaki ilişkinin incelenmesi: Pilot çalışma. Journal of Exercise Therapy and Rehabilitation 2019;6(3):188-194.
10. Tekin F, Fındık UY. Level of perception of individualized care and satisfaction with nursing in orthopaedic surgery patients. Orthopaedic Nursing 2015;34(6),371-374.
11. Fauske L, Lorem G, Grov EK, Bondevik H. Changes in the body image of bone sarcoma survivors following surgical treatment—a qualitative study. J Surg Oncol. 2016;113(2):229-234.
12. Okanlı A, Özer N, Çevik AR, Koçkar Ç. Cerrahi kliniklerinde yatan hastaların anksiyete ve depresyon düzeylerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006;9(4):39-44.
13. Vermişli S, Çukurova İ, Baydur H, Yılmaz E. Kulak burun boğaz ve baş boyun cerrahisi kliniğinde cerrahi tedavi için yatan hastaların ameliyat öncesi hasta öğrenim gereksinimi ve kaygı arasındaki ilişki. Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi 2016;26(2), 79-91.
14. Sarıkoç G, Demiralp M. Hastalığa Psikososyal Yanıt. (F. Öz, M. Demiralp, Çev.). Psikososyal Hemşirelik Genel Hasta Bakımı İçin Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri; 2014.
15. Hiçdurmaz D. Hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanan hastaların stresle baş etme biçimleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2009;1-16.
16. Holzer LA, Sevelda F, Fraberegr G, Bluder O, Kickinger W, Holzer G. Body image and self-esteem in lower-limb amputees. Plos One 2014;9(3):1-8.
17. Büyükyılmaz F, Şendir M, Salmond S. Evaluation of body image and self-esteem in patients with external fixation devices: A Turkish perspective. Orthop Nurs. 2009;28(4):169-75.
18. Hovardaoğlu S. Vücut algısı ölçeği. Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi 1992;(3 P). Testler Özel Eki.
19. Dökmen ZY. Menopoz, beden imgesi ve ruh sağlığı. Türk Psikoloji Yazıları 2009;12(24):41-55.
20. Pınar R. Obezlerde depresyon, benlik saygısı ve beden imajı: Karşılaştırmalı bir çalışma. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002;6(1):30-40.
21. Turan N, Tufan B. Coopersmith benlik saygısı envanterinin geçerlilik güvenilirlik çalışması. 23. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi. (Kongre Kitabı). İstanbul. 14-18 Eylül; 1987.
22. Öner N. Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testlerden Örnekler. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2008.
23. Aydemir, Ö., Köroğlu, E. (2007). Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler. Ankara: HYB Basın Yayın.
24. Yılmaz, Ş. Plastik ve rekonstrüktif cerrahi hastalarında preop ve postop dönemde beden imajı ve benlik saygısının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı, Afyon; 2009.
25. Jalayondeja C, Jalayondeja W, Suttiwong J, Sullivan PE, Nilanthi DL. Physical activity, self-esteem, and quality of life among people with physical disability. Southeast Asian Journal Tropical Medicine and Public Health 2016;47(3):546-558.
26. Assayag M, Buksbaum JR, Khabyeh-Hasbani N, ve ark. Psychological and orthopedic outcomes after stature lengthening surgery using intramedullary nails. Journal of Limb Lengthening & Reconstruction 2020;6(1):28.
27. Wong EML, Chair SY, Leung DY, Chan SWC. Can a brief educational intervention improve sleep and anxiety outcomes for emergency orthopaedic surgical patients? Contemp Nurse. 2014;47(2):132–143.
28. Taşdemir A, Erakgün A, Deniz MN, Çertuğ A. Preoperatif bilgilendirme yapılan hastalarda ameliyat öncesi ve sonrası anksiyete düzeylerinin State-Trait Anxiety Inventory test ile karşılaştırılması. Türk Anestezi ve Reanimasyon Dergisi 2013;41-49.
29. Savaş, E. Ameliyat öncesi ve sonrası yaşanan anksiyete ile ameliyat sonrası ağrı arasındaki ilişkinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı, Sivas;2011.
30. Sidar A, Dedeli Ö, İşkesen Aİ. Açık kalp cerrahisi öncesi ve sonrası hastaların kaygı ve ağrı distresi: Ağrı düzeyi ile ilişkisinin incelenmesi. Yoğun Bakım Dergisi 2013;4:1-8.
31. Berhe YW, Lemma GF, Tawye HY, Gebregzi AH. Prevalence and associated factors of preoperative anxiety among elective surgical patients at University of Gondar Hospital. Gondar, A Cross-sectional study. Int J Surg. 2018;10:21-29.
32. Yılmaz B. Baş-boyun kanseri tanısı ile ameliyat olan hastaların ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası beden imajı ve benlik saygısı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı, İstanbul;2008.
33. Turhan Y, Avcı R, Özcengiz D. Elektif cerrahi hazırlığında preoperatif ve postoperatif anksiyetenin hasta memnuniyeti ile ilişkisi. Anestezi Dergisi 2012;20(1):27–33.
34. Yıldız, D. Ameliyat öncesi ve sonrası dönemde hastaların kaygı düzeylerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı, KKTC;2011.
35. Demir A, Akyurt D, Ergün B, Haytural C, Yiğit T, Taşoğlu İ. Kalp cerrahisi geçirecek olgularda anksiyete sağaltımı. Türk Göğüs Kalp Damar Cer Derg. 2010;18(3):177-182.
36. Nigussie S, Belachew T, Wolancho W. Predictors of preoperative anxiety among surgical patients in Jimma University Specialized Teaching Hospital, South Western Ethiopia. BMC Surg. 2014;14:67.
37. Gündoğan, F. Sirozlu hastaların beden imajı ve benlik saygılarının değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Hemşirelik Programı, Bolu;2006.
38. Kurt E, Özdilli K, Yorulmaz H. Romatoid artritli hastalarda beden imajı ve benlik saygısı. Nöropsikiyatri Arşivi 2013;50:202-208.
39. Sağır G, Kaya M, Eskiçırak HE, Kapusuz Ö, Kadıoğulları AN. Spinal anestezi planlanan hastalarda görsel bilgilendirmenin preoperatif anksiyete üzerine etkisi. Türk Anestezi ve Reanimasyon Dergisi 2012;40(5):274-278.
40. Dayılar H, Oyur G, Kamer E, Sarıçiçek A, Cengiz F, Hacıyanlı M. Kolon ameliyatı öncesi hastaların anksiyete düzeylerinin değerlendirilmesi. Turkish Journal of Colorectal Diseases 2017;27:6-10.
41. Erdem M, Taşcı N. Tüberküloz hastalarında benlik saygısı düzeylerinin belirlenmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003;51(2):171-176.
42. Matthias AT, Samarasekera DN. Preoperative anxiety in surgical patients- experience of a single unit. Acta Anaesthesiologica Taiwanica: Official Journal of the Taiwan Society of Anesthesiologists 2012;(1):3-6.