Kanser Hastalarında Yaşam Kalitesi ve Oral Mukozit

Amaç: Bu çalışma; kanser hastalarında yaşam kalitesini ve oral mukoziti değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Hastalar ve Yöntemler: Araştırma, 01.07.2011 ile 01.01.2012 tarihleri arasında tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Atatürk Üniversitesi, Araştırma Hastanesi, Onkoloji servisinde derecelendirilmiş oral mukozit tanısı alan 121 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya ilgili kurumlardan izin alındıktan sonra başlanmış, çalışmanın amacı açıklanan ve kabul eden bireyler alınmıştır. Veriler, Tanıtıcı Özellikler Formu ve yaşam kalitesinin değerlendirmesinde; kronik hastalarda geçerlik ve güvenirliliği yapılarak Türk toplumuna uyarlanan SF-36 Yaşam Kalitesi Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Veriler SPSS 20.0 programında değerlendirilmiştir. Bulgular: Çalışma sonucunda; 1. Kür ve mukozit derecesinde olanların, şehir merkezinde yaşayanların ve çocuğu olmayanların “fiziksel işlev”, kanser dışı kronik hastalığı olmayanların “mental rol”, çocuğu olmayanların “fiziksel rol”, mukozit derecesi 1 olanların “ağrı”, kadınların, ilde yaşayanların çocuğu olmayanların ve mukozit derecesi 1 olanların “mental sağlık”, çocuğu olmayanların ve 1.kür tedavisini alanların “enerji”, 1. kür tedavisi alanların “sosyal işlev”, 1.derece oral mukoziti olanların, il merkezinde yaşayanların, bekarların, çocuğu olmayanların ve 1.kür tedavi alanların, “genel sağlık anlayışı” alt boyut puanları daha yüksek saptandı. Sonuç: Oral mukozit derecesinin düşmesine bağlı olarak; 1. Derece mukoziti olanların çektikleri ağrı daha az, mental sağlıkları daha iyi ve genel sağlık anlayışları daha yüksektir. Kanser hastalarında yaşam kalitesini düşüren etkenler belirlenebilirse, sağlık profesyonelleri yaşam kalitesini iyileştirmek için gerekli stratejileri belirleyebilir ve gerekli girişimlerde bulunabilir.

Oral Mucositis and Life Quality In Cancer Patients

Objectives: This study was conducted for the purpose of evaluating effect of oral mucositis on life quality in cancer patients. Patients and Methods: This descriptive study was conducted between 01.07.2011 and 01.01.2012. The study was conducted with 121 patients who were diagnosed with oral mucositis graded in Oncology Service at Research Hospital of Ataturk University. The study was commenced after the permission had been obtained from concerning authority, and individuals who were informed about the purpose of the study and accepted to participate were included in the study. Data was collected using Form of Personal Properties and SF-36 Life Quality Scale which was adapted to Turkish community by making its validity and reliability studies for chronic patients in assessment of life quality. SPSS 20.0 Software was used to evaluate data. Results: As a esult of the study of the study, it was determined that those who receive 1st cure treatment and have 1st level oral mucositis, live in city center, have no children had higher scores in sub-scale of “physical function”; those who are have no other chronic disease except for cancer had higher scores in sub-scale of “emotional role”; those who have no children had higher scores in sub-scale of “physical role”; those with 1st level mucositis had higher scores in sub-scale of “pain”; those who live in provinces, have no children and 1st level mucositis had higher scores in sub-scale of “mental health”; those who have no children and receive 1st cure treatment had higher scores in sub-scale of ”energy”; those who receive 1st cure treatment had higher scores in sub-scale of ”social function ”; those who have 1st level oral mucositis, live in city center, are singles,have no children and receive 1st cure treatment, had higher scores in sub-scale of “general health understanding”. Conclusion: Depending on decrease in oral mucositis level; those who have 1st level mucositis suffer from less pain, are mentally healthier and have higher understanding of general health.

Keywords:

oral mucositis, cancer life quality, nursing,

PDF

___

Beser N, Öz F. Kemoterapi alan lenfomalı hastaların anksiyete- depresyon düzeyleri ve yaşam kalitesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003;7: 47-58.

Rubenstein EB, Peterson DE, Schubert M. et al. Clinical practice guidelines for the prevention and treatment of cancer therapy- induced oral and gastrointestinal mucositis. Cancer 2004; 1;100(9 Suppl):2026-46.

Stone, R, Fliedner MC, Smiet ACM. Management of oral mucositis in patients with cancer. Eur J Oncol Nurs 2005;9: 24-32.

Wohlschlaeger A. Prevention and treatment of mucositis: A guide for nurses. J Pediatr Oncol Nurs 2004;21: 281-287.

Sonis ST, Elting LS, Keefe D et al. Perspectives on cancer therapy- induced mucosal injury: pathogenesis, measurement, epidemiology, and consequences for patients. Cancer 2004; 1;100(9 Suppl): 1995-2025.

Eilers J, Epstein JB. Assessment and measurement of oral mucositis. Semin Oncol Nurs 2004;20: 22-29.

Özyılkan Ö. Kanser Hastalarında Yasam Kalitesinin Önemi, 1. Saglıkta Yasam Kalitesi Sempozyumu Bildiri Özet Kitabı, Sağlıkta Yaşam Kalitesi Derneği, (SAYKAD), İzmir Psikiyatri Derneği, İzmir;2004.

Yeşilbalkan ÖU, Akyol AD, Çetinkaya, Altın T, Ünlü D. Kemoterapi tedavisi alan hastaların tedaviye bağlı yaşadıkları semptomlar ve yaşam kalitesine olan etkisinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005; 21: 13-31.

Kanarığ Gürel D. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Erişkin Onkoloji, Hematoloji Kliniklerinde Kemoterapi Uygulanan Hastaların Yaşam Kalitesi Ve Bunu Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Yükseklisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Adana 2007.

Ware JE, Sherbourne CD. “The MOS 36-item Shor Form Healty Survey”, I.Conceptual Framework and item Selection, Med Care, 1992;30(6):473-83.

Demirsoy, A. D. The MOS SF-36 Health survey: A validation study with a Turkish Sample. Yüksek Lisans Tezi. Boğaziçi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Bölümü. İstanbul 1999.

Kocyiğit H, Aydemir O, Fişek G ve ark. Kısa form-36’nın Turkce versiyonunun güvenilirliği ve gecerliliği. İlac ve Tedavi 1999;12: 102-6.

Subaşı D. Kanser Ağrısı Deneyimleyen Hastaların Yaşam Kalitesi Ve Baş Etme Tutumlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı. Mersin 2010.

Pınar G, Algıer L, Çolak M, Ayghan A. Jinekolojik kanserli hastalarda yaşam kalitesi. Uluslar arası Hematoloji Onkoloji Dergisi 2008; 3(18): 141-149.

Savcı A.B. Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesini Ve Sosyal Destek Düzeyini Etkileyen Faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Erzurum 2006.

Arslan S. Kanserli hastalarda yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003: 6: 38-47.

Beşer N. Kemoterapi Alan Lenfomalı Hastaların Yaşam Kalitesi. Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2001.

Cella D, Nowinski C.J. Measuring quality of life in chronic illness: The functional assessment of chronic illness therapy measurement system. Arch phys Med Rehabil 2002; 83 (Suppl 2): 10- 17.

Reis N. Jinekolojik kanserlerde yaşam kalitesi ve etkileyen faktörler. Doktora tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı. İstanbul 2003.

Ertem G, Kalkım A, Bulut S, Sevil Ü. Radyoterapi Alan Hastaların Evde Bakım Gereksinimleri ve Yaşam Kaliteleri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim Ve Sanatı Dergisi 2009; 2(2):3-12.

Cimprich B, Ronis D L, Ramos G M. Age At Diagnosis And Quality Of Life Breast Cancer Survivors, Cancer Practice 2002;10(2): 85-93.

Schultz A A, Winstead P. Predictors Of Quality Of Life In Rural Patients With Cancer, Cancer Nursing 2001; 24(1): 12-19.

Işıkhan H. Kanser Hastalarıyla Çalışan Sağlık Personelinin Ötanaziye İlişkin Düşüncelerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2002.

Arslan S. Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Erzurum 2000.

Tan M. Karabulutlu E. Social support and hopelessness in Turkish patients with cancer. Cancer Nursing 2005: 28: 236-240.

Ravasco P, Monteiro-Grillo I, Vidal PM, Camilo ME. Cancer: disease and nutrition are key determinants of patients’ quality of life. Support Care Cancer 2004;12(4):246-52.

Çalışkan Yılmaz M. Kanserli hastalarda mukozit:klinik ve ekonomik sonuçları, ilişkili risk faktörleri. Ege Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;24(2):167-176.

Wenzel L, Vergote I, Cella D. Quality of life in patients receiving treatment for gynecologic malignancies: Special considerations for patient care. Int J Gynecol Obstet 2003;83: 211-229.