Yalçın ELMAS, Demet AKKAN ÇETİNDAŞ, Sevim Nur ŞAHBALI, Ayhan BOZKURT

TÜRKİYE’DE MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLERİN MURABAHA ÜZERİNE ETKİSİ: 2010-2020 YILLARI ARASI ARDL SINIR TESTİ UYGULAMASI

Murabaha akdi, peşin olarak satın alınan bir malın üzerine belli bir oranda kâr marjı eklenerek vadeli olarak satılması anlamına gelmektedir. Günümüzde katılım bankalarının en yaygın kullanmış olduğu finansman yöntemi, murabaha işlemleridir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, murabaha akdinin makroekonomik değişkenlerden ne denli etkilendiğini ortaya koymaktır. Çalışmada 2010.Q1- 2020.Q3 dönemini kapsayan üçer aylık murabaha, faiz ve enflasyon değişkenlerine ait veri seti, EViews 10 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkinin belirlenebilmesi için ARDL sınır testi uygulanmış, aralarındaki nedensellik ilişkisi Granger nedensellik testi ile ortaya konmuştur. Analiz sonuçlarına göre, murabaha üzerinde uzun ve kısa dönemde faizin negatif, enflasyonun ise pozitif yönlü anlamlı etkiye sahip olduğu görülmektedir. Granger nedensellik testi sonucuna göre ise faiz ve enflasyonun, murabahanın nedeni olduğu, böylelikle ARDL sınır testi sonuçlarıyla benzer sonuçlara ulaşıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Murabaha, Faiz, Enflasyon, ARDL Sınır Testi, Granger Nedensellik Testi

THE EFFECT OF MACROECONOMİC VARİABLES ON MURABAHA TRANSACTİON IN TURKEY: ARDL BOUNDS TEST APPLİCATİON BETWEEN 2010-2020

Murabaha contract means that a commodity purchased in cash is sold on a forward basis by adding a certain profit margin on it. Today, approximately 70% of the financing methods applied by participation banks are murabaha transactions. In this context, the aim of the study is to reveal how much the murabaha contract is affected by macroeconomic variables. In the study, the data set of quarterly murabaha, interest and inflation variables covering the period 2010.Q1- 2020.Q3 was analyzed using the EViews 10 package program. In order to determine the short and long-term relationship between variables, ARDL boundary test was applied and the causality relationship between them was demonstrated by Granger causality test. According to the results of the analysis, it is seen that interest has a negative and inflation has a positive effect on murabaha in the long and short term. According to the results of the Granger causality test, it was seen that interest and inflation were the cause of murabaha, thus reaching similar results with the ARDL boundary test results.

Keywords:

Murabaha, Interest, Inflation, ARDL Bound Test, Granger Causality Test,

PDF

___

Awad, M. H. (2013). Meda İltizamu’l-Mesarif El-İslamiyye Fi Filistin Bi Mi’yari’d-dabt El-Mali El-Hâs Bi’l-Murabaha Li’l-Amir Bi’ş-Şira Es-Sadir An Hey’eti’l-Muhasebe ve’l-Muracaa Li’l-Müessesâti’l-Maliyye El-İslamiyye. Filistin: Gazze İslam Üniversitesi, Muhasebe ve Finansman Bölümü.
Ceruz, O. (2019). İslam Ekonomisinde Uluslararası Ticaretin Yeri ve Katılım Bankalarında Uluslararası Ticaretin Finansmanı. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(3), 39-58.
Dağ, S. (2011). Türkiye'deki Katılım ve Mevduat Bankalarının Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Kaşılaştırılması. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gödeş, M. (2016). Basel-3 Kriterlerinin Katılım Bankacılığına Etkileri: Türkiye Örneği. İstanbul: Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü.
Huneyti, H., & Melahim, M. (2016). Eseru Si’ri’l-Murabaha Ala Edâi’l-Mali Fi’l- Masarifi’l-İslamiyye El-Âmile Fi’l-Ürdün. Kardavi, Y. (1987). Bey‘u’l-murâbaha li'l-âmir bi’ş-şirâ kemâ tücrîhî’l-mesârifü’lislâmiyye. Kahire: Kardavi, Bey'u'l-murâbaha.
Nurfadillah, D., & Samidi, S. (2019). Determinants of Customer’s Intention to Use Murabaha Financing In Indonesia: Modified the TRA Model. Tazkia Islamic Finance and Business Review, 13(1).
Şahin, G., & Gökdemir, L. (2016). İnsani Gelişme Endeksi Bileşenlerinin Türkiye Ölçeğinde Ardl Sınır Testi İle Sınanması. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 2(1), 1-24.
Usmani, M. T. (2004). An Introduction to Islamic Finance. Karachi: Maktaba Ma'ariful Quan.