MÜLKİYE MEKTEBİ MECMUASINDA HİLMİ ZİYA ÜLKEN’İN İNSANİ VATANCILIK KAVRAMI ÜZERİNE BİR İNCELEME (1931-1935)

1901-1974 yılları arasında yaşayan Hilmi Ziya Ülken çok yönlü akademik anlayışıyla pek çok araştırmaya konu edilmiş bir isimdir. Bu çalışmada Ülken’in Mülkiye Mektebi Mecmuası’nın ilk beş yılında yayınlanmış olan yazılarında önemle üzerinde durduğu İnsani Vatancılık kavramını ele alış şekli incelenmiştir. Çalışmada, 1931 yılında Mülkiye Mektebi Talebe Cemiyeti tarafından yayınlanan Mülkiye Mektebi Mecmuasının 1931-1935 yılları arasında yayınlanan 35 sayısı incelenmiştir. Tarama yöntemiyle gerçekleştirilen bu çalışmada ulaşılan toplam 288 makaleden 18’inin Ülken’e ait olduğu, bu makalelerden de altı tanesinin İnsani Vatancılık kavramıyla ilgili olduğu tespit edilmiştir. Ülken tarafından ortaya konulan İnsani Vatancılık kavramının içeriği ve kavrama yüklenen anlam bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Vatandaşlık kavramına yeni bir boyut kazandıran Ülken’in bu konudaki görüşleri dönemin şartlarıyla beraber düşünüldüğünde önem arz etmektedir. Sonuç olarak Ülken bu makalelerinde, vatanseverlik ve insancılık arasında temelde bir farklılığın olmadığı, bu kavramların milliyetçilik ekseninde şekillendiği ve batı tarzı milliyetçiliğin bu bağlamdan uzak olduğu gibi tespitlerde bulunmaktadır.

___

  • Aslan, Talip (2010). Hilmi Ziya Ülken’in Türk Düşüncesine Bakışı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ay, Volkan ve Durakoğlu, Abdullah (2012). “Peyami Safa Metinleriyle Muhafazakarlığa Yeniden Bakmak: Modernleşme, Birey ve Düşünme”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12; 21- 46.
  • Baskıcı, M. Murat (2009). “Mekteb-i Mülkiye’den Siyasal Bilgiler Fakültesine 150 Yılın Kronolojisi”. (http://www.politics.ankara.edu.tr/MM-Kronoloji.pdf, 03 Mart 2018’de erişildi).
  • Coşar, Ümit (2009). Hilmi Ziya Ülken’de Bilgi ve Değer. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Kayalı, Kurtuluş (1994). Türk Düşünce Dünyası 1. Ankara: Ayyıldız Yayınevi.
  • Korkmaz, Şadiye (2013). “Eğitim Felsefesi (Hilmi Ziya Ülken)”. ÇÜİFD, 2(15), 245-252.
  • Özdemir, Ertuğrul (2014). “Tarama Yöntemi”. Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri Ed. M. Metin. Ankara: Pegem Akademi. 77-97.
  • Serin, Necdet (1988). “Mekteb-i Mülkiye’den Siyasal Bilgiler Fakültesine 125. Yıl”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 43(1-2), 9-17. (http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/2856/, 03 Mart 2018’de erişildi).
  • Temiz, Neriman (2008). 1952-1962 Yılları Arasında Hilmi Ziya Ülken ve Düşünceleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ülken, H. Ziya (1931a). “İnsani Vatancılık”. Mülkiye Mektebi Mecmuası 7: 1-8.
  • Ülken, H. Ziya (1931b). “İnsani Vatancılık: II – Hakikat İmanı”. Mülkiye Mektebi Mecmuası 8: 4-13.
  • Ülken, H. Ziya (1931c). “İnsani Vatancılık: III – İnsan ve Muhiti”. Mülkiye Mektebi Mecmuası 9: 4-13.
  • Ülken, H. Ziya (1932a). “İnsani Vatancılık: IV – Şahsiyetçilik”. Mülkiye Mektebi Mecmuası 10: 15-20.
  • Ülken, H. Ziya (1932b). “İnsani Vatancılık: V – Zıt Kuvvetlerin Yaratışı” Mülkiye Mektebi Mecmuası 11: 22-25.
  • Ülken, H. Ziya (1976). Millet ve Tarih Şuuru. İstanbul: Dergâh Yayınları.
  • Ülken, H. Ziya (1998). İnsani Vatanseverlik. İstanbul: Ülken Yayınları.
  • Yalçın, Edip (2009). Hilmi Ziya Ülken’in İnsan Felsefesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Yıldırım Ali ve Şimşek Hasan (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, Emre (2013). “Türk Rönesansı ve Hümanizma: Milli Kimliğin İçeriğine Ahmet Hamdi Tanpınar ve Hilmi Ziya Ülken’in Katkıları”. Asia Minor Studies 1 (2): 162-184.