Cem ÇUHADAR, Gökhan ILGAZ, Tuncer BÜLBÜL

Öğretmen adaylarının eğitim inançları ile öz- yeterlik algıları arasındaki iliikinin incelenmesİ

Bu çalışmada öğretmen adaylarının eğitim inançları ile öz-yeterlik algıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırma tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmaya 2011–2012 eğitim- öğretim yılında Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim görmekte olan 221 (163 kız, 58 erkek) son sınıf lisans öğrencileri ile yine aynı fakülteden pedagojik formasyon eğitimi alan 386 (267 kız, 119erkek) diğer fakülte mezunları olmak üzere toplam 607 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırma verileri “Eğitim Ġnançları Ölçeği (EĠÖ)” ve “Öğretmen Yeterlik Ölçeği” (ÖYÖ) ile toplanmıştır. Yapılan kanonik analizin sonucunda öğretmen adayların bireysel çabalarına ilişkin algıları ile çağdaş eğitim anlayışını savunan eğitim inançları (ilerlemecilik, yeniden kurmacılık ve varoluşçuluk) ilişkilidir. Bununla birlikte “daimicilik” ve esasicilik” görüşleri ile “dışsal faktörler” arasında öz-yeterlik açısından ters yönlü bir ilişki vardır.

PDF

___

Akbulut, E. (2006). Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin öz yeterlik inançları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 34-44.
Atınkurt, Y., Yılmaz, K. ve Oğuz, A. (2012). İlköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmenlerinin eğitim inançları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 1–19.
An, S., Kulm, G., & Wu, Z. (2004). The pedagogical content knowledge of middle school mathematics teachers in China and the U.S. Journal of Mathematics Teacher Education,7(2), 145–172.
Aydın, S. ve Boz, Y. (2010). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının fen öğretimi ile ilgili öz-yeterlik inançları ve öz-yeterlik inançlarının kaynakları. İlköğretim Online, 9 (2), 694-704.
Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının öz yeterlilik inançları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (12), 235–252.
Balcı, S. (2004). Türkiye‟de fen bilimleri eğitimi tezleri. XIII. Ulusal Eğitimi Bilimleri Kurultayında sunulan bildiri, İnönü Üniversitesi, 6-9 Temmuz 2004, Malatya.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191–215.
Bandura, A. (1994). Self-efficacy. Encyclopedia of human behaviour. (Ed. Ramachaudran, V.S.). New York: Academic Press. Vol. 4, 71–81.
Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. In A. Bandura (Ed.) Self-efficacy in changing societies (p. 1-45). New York: Cambridge University Press.
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentive perspective. Annual Review of Psychology, 52, 1-26.
Bandura, A. (2002). Social cognitive theory in cultural context. Applied Psychology: An Internetional Review,51(2), 269-290.
Büyükduman, İ. F. (2006). İngilizce öğretmen adaylarının İngilizce ve öğretmenlik becerilerine ilişkin öz-yeterlik inançları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P., & Malone, P. S. (2006). Teachers‟ self- efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students‟ academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44, 473–490.
Coladarci, T. (1992). Teachers' sense of efficacy and commitment to teaching. The Journal of Experimental Education, 60(4), 323-337.
Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
Çoban, A. (2007). Sınıf öğretmenlerinin eğitim sürecine ilişkin felsefi tercihlerini değerlendirme. Üniversite ve Toplum, 7 (4). http://www.universite- toplum.org/pdf/pdf_UT_331.pdf adresinden 29 Temmuz 2011 tarihinde edinilmiştir.
Dellinger, A. B., Bobbett, J. J., Olivier, D. F., & Ellet, C. D. (2008). Measuring teachers‟ self-efficacy beliefs: Development and use of the TEBS-Self. Teaching and Teacher Education, 24,751-766.
Diken, İ. H. (2004). Öğretmenlik yeterlik ölçeği Türkçe uyarlaması, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 16, 102-112.
Diken, İ. (2006). Öğretmen adaylarının yeterliği ve zihinsel engelli öğrencilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Eurasian Journal of Educational Research, 23, 72-81.
Doğanay, A. (2011). Hizmet öncesi öğretmen eğitiminin öğretmen adaylarının felsefi bakış açılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(161). 332-348
Doğanay, A. ve Sarı, M. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin sahip oldukları eğitim felsefelerine ilişkin algılarının değerlendirilmesi – öğretmenlerin eğitim felsefeleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(3), 321–337.
Duman, B. (2008). Öğrencilerin benimsedikleri eğitim felsefeleriyle kullanıldıkları öğrenme strateji ve öğrenme stillerinin karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 203–224.
Duman, B. (2010). Correlation between the graduate-students' perception of educational philosophies and their democratic attitudes. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2 (2), 5830-5834.
Duman, B. ve Ulubey, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının benimsedikleri eğitim felsefelerinin öğretim teknolojilerini ve internet kullanma düzeylerine etkisi ile ilgili görüşleri. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 95–114.
Ekiz, D. (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının eğitim felsefesi akımlarına ilişkin eğilimlerinin karşılaştırılması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 1–11.
Ekiz, D. (2007). Öğretmen adaylarının eğitim felsefesi akımları hakkında görüşlerinin farklı programlar açısından incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1–12.
Ergün, M. (2009). Eğitim felsefesi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Erisen, Y. ve Çeliköz, N. (2003) Öğretmen adaylarının genel öğretmenlik davranışları açısından kendilerine yönelik yeterlilik algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4), 427-440.
Garberoglio, C. L., Gobble, M. E., & Cawthon, S. W. (2012). A national perspective on teachers‟ efficacy beliefs in deaf education. Journal of Deaf Studies sand Deaf Education, 17(3), 367-383
Gavora, P. (2010). Slovak pre-service teacher self-efficacy: Theoretical and research considerations. The New Educational Review, 21(3), 17–30.
Gencer, A. S., & Çakıroğlu, J. (2007). Turkish preservice science teachers‟ efficacy beliefs regarding science teaching and their beliefs about classroom management. Teaching and Teacher Education, 23(5), 664-675.
Gençtürk, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P., ve Soran, H. (2006). Biyoloji eğitimi öğretmen adaylarının öğretiminde öz-yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 57-73.
Gibson, S. & Dembo, M. H. (1984). Teacher efficacy: A consturct validation. Journal of Educational Psychology, 76(4), 569–582.
Gorozidis, G. & Papaioannou, A. (2011). Teachers' self-efficacy, achievement goals, attitudes and intentions to implement the new Greek physical education curriculum. European Physical Education Review, 17(2), 231–253
Guskey, T. R., & Passaro, P. D. (1994) Teacher efficacy: A study of construct dimensions. American Educational Research Journal, 31, 627-643.
Gür, G. (2008). A study on the predictors of teachers‟ sense of efficacy beliefs. Unpublished master thesis, Middle East Technical University, Ankara.
Güvenç, H. (2011). Sınıf öğretmenlerinin özerklik destekleri ve mesleki öz-yeterlik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (1), 99-116.
Karadağ, E., Baloğlu, N., & Kaya, S. (2009). Okul yöneticilerinin eğitim felsefesi akımlarını benimseme düzeylerine ilişkin ampirik bir çalışma. Kaygı-Uludağ Üniversitesi Felsefe Dergisi, 12, 181–200.
Karadeniz, C. B. (2011). Öğretmenlerin coğrafya öz-yeterlik inançları (Ordu ili örneği). Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 9(35), 28-47.
Karahan, İ. ve Balat, G. U. (2011). Özel eğitim okullarında çalışan eğitimcilerin öz- yeterlik algılarının ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1-14.
Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kısakürek, M. A. (1982). Eğitim-felsefe ilişkileri üzerine. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 15(1), 67-76.
Koçak, C., Ulusoy, F. M. ve Önen, A. S. (2012). Öğretmen adaylarının kimlik işlevlerinin ve eğitim inançlarının incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27 - 30 Haziran 2012, Niğde
Küçülyılmaz, E. A. ve Duban, N. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz- yeterlik inançlarının artırılabilmesi için alınacak önlemlere ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 3 (1), 1- 23.
Moss, G., & Lee, C. (2010). A critical analysis of philosophies of education and INTASC standards in teacher preparation. International Journal of Critical Pedagogy, 3 (2), 36-46.
Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2004). Curriculum foundations: Principles and theory. Boston: Allynand Bacon.
Ornstein, A.C., & Levine, D. U. (2008). Foundation of education 10th ed. Boston: Houghton Mifflin.
Önen, A. S. (2011). The effect of candidate teachers' educational and epistemological beliefs on professional attitudes. Hacettepe University Journal of Education, 41, 293-301
Özder, H. (2011). Self-efficacy beliefs of novice teachers and their performance in the classroom. Australian Journal of Teacher Education, 36 (5), 1-15.
Pajares, F. (2002). Overview of social cognitive theory and of self-efficacy. Retrieved July 17, 2012 from http://www.des.emory.edu/mfp/eff.html
Pallant, J. (2003). Spss survival manual. Berkshire: Open University Press.
Ross, J. A., & Bruce, C. (2007). Teacher self-assessment: A mechanism for facilitating Professional growth. Teaching and Teacher Education, 23(2), 146-159.
Savran, A., & Çakıroğlu, J. (2001). Preservice biology teachers perceived efficacy beliefs in teaching biology. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 105-112.
Seferoğlu, S. (2004). Öğretmen adaylarının öğretmen yeterlikleri açısından kendilerini değerlendirmeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 131- 140.
Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), 4–14.
Shulman, L. S. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57 (1), 1–22.
Shulman, L. S. (1999). Foreword. In J. Gess-Newsome& N. G. Lederman (Eds.) Examining pedagogical content knowledge.(pp. ıx–xıı). Dordrecht, The Netherlands: Kluwer.
Sönmez, V. (2008). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). New York: Allynand Bacon.
Tatlıdil, H. (2002). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel analiz. Ankara: Ziraat Matbaacılık.
Tekin, H. (1993). Eğitimde ölçme ve değerlendirme, Ankara: Yargı Yayınevi. Tekin, S. ve Üstün, A. (2008). Amasya eğitim fakültesi öğretmen adaylarının eğitim süreci hakkındaki felsefi tercihlerinin tespiti. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 145-158
Tondeur, J.,Hermans, R., vanBraak, J., & Valcke, M. (2008). Exploring the link between teachers‟ educational belief profiles and different types of computer use in the classroom. Computers in Human Behavior, 24(6), 2541–2553.
Topdemir, H. G. (2008). Felsefe. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68, 202-248.
Tschannen-Moran, M., & Hoy, A.W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
Uygur, M. (2010). İngiliz dili eğitimi anabilim dalı lisans öğrencilerinin öz-yeterlik algılarının farklı değişkenlere gore incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
Ülper, H. ve Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz-yeterlik algıları. Turkish Studies,7(2), 1115-1131.
Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M ve Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-16.
Varış, F. (1969). Eğitimde program araştırmaları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2, 1 DOI: 10.1501/Egifak_0000000256
Yaman, S., Koray, Ö. C., ve Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğrencilerinin öz- yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3): 355-366.
Yayla, A. (2010). Eğitimin felsefi temelleri. Eğitim bilimine giriş. (Edt: H. B. Memduhoğlu & K. Yılmaz ). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Yıldırım, A. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının meslekî öz-yeterlik algıları ile meslekî kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Yılmaz, K., Altınkurt, Y. ve Çokluk, Ö. (2011). Eğitim inançları ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 335–350.